Zeven dubieuze bestanddelen van sportsupplementen
Om de zoveel tijd komen we een sportsupplement tegen waarvan we ernstig de kriebels krijgen. Op het ingrediëntenlabel staan stoffen of extracten vermeld die echt niet in een supplement thuishoren. Je vraagt je af of de makers van die supplementen weten waar ze mee bezig zijn, of dat het hen misschien niets kan schelen. In dit webbericht willen we je zeven van de meest verontrustende bestanddelen van supplementen voorleggen, die we de afgelopen maanden zijn tegengekomen. Doe de veiligheidsgordels maar om, want het is best even slikken.
1. Arecoline hydrobromide
Zit in: preworkoutformules en afslanksupplementen
Deze stof komt uit de betelnoot. Betelnoten groeien aan de Aziatische palmboom Areca catechu, en worden overal in Azië gebruikt als een soort kauwgum. In de betelnoot zitten stimulerende stoffen, en arecoline is daar eentje van. Het psychologische effect van betelnoot lijkt op dat van nicotine, en net als nicotine remt arecoline de eetlust een beetje. Vandaar dat arecoline soms in afslanksupplementen zit. Wat arecoline in preworkout-supplementen doet is ons een raadsel. Er zijn geen studies waaruit blijkt dat de stof sporters intensiever laat trainen. Het is gewoon nooit onderzocht.
In landen waar de betelnoot een populair genotmiddel is, doet de overheid haar best om daar een einde aan te maken. Betelconsumptie verhoogt de kans op verschillende dodelijke vormen van kanker, en arecoline is één van de stoffen die dat effect veroorzaken. Maar dat weerhoudt sommige supplementenbakkers er niet van om die stof in hun producten te stoppen.
2. DMHA
Zit in: preworkoutformules
DMHA is een opvolger van het inmiddels van de markt verdwenen DMAA. De stof heet ook wel 2-amino-iso-heptane of octodrine. DMHA heeft een moleculaire structuur die lijkt op die van DMAA, en is, net als DMAA, halverwege de vorige eeuw ontdekt. En net als DMAA imiteert DMHA de werking van adrenaline. DMHA laat het hart sneller en krachtiger slaan, verdrijft de vermoeidheid en verhoogt de bloeddruk. Wat het effect van DMHA op sporters precies is, dat is nooit onderzocht. Maar je kunt er van uitgaan dat DMHA net zo riskant zal blijken als zijn roemruchte voorganger DMAA.
3. Aconitum kusnezoffii
Zit in: afslanksupplementen, preworkoutsupplementen
Sommige sportsupplementen bevatten extracten van deze Chinese plant, omdat die een natuurlijke bron zouden zijn van DMHA. Of dat echt zo is, dat vragen we ons af. DMAA, de voorloper van DMHA, zat volgens supplementenmakers ook in geraniumextracten, maar achteraf bleek dat een fabeltje te zijn. Creatieve krachten in de supplementenindustrie hadden het verzonnen om te verbloemen dat DMAA een synthetische stof was, die niet in de natuur voorkwam en volgens de regelgeving van veel landen niet in supplementen mag zitten. Het zou zomaar kunnen dat die handige jongens dezelfde truc nog eens gebruiken, en extracten van Aconitum kusnezoffii als afleidingsmanoeuvre aan producten met synthetische DMHA gaan toevoegen.
Het probleem met Aconitumplanten is dat ze giftig zijn. Extracten van de Europese Aconitumvariant Aconitum napellus mag in Nederland niet in supplementen zitten. In een RIVM-rapport uit 2009 lees je op bladzijde 55 waarom. Dezelfde stoffen die het verboden Aconitum napellus zo gevaarlijk maken, zitten waarschijnlijk ook in Aconitum kusnezoffii. Het zal de creatieve krachten worst wezen.
4. Fallopia multifora
Zit in: afslanksupplementen
In de wortels van deze Aziatische plant, die ook wel Fallopia multiflora heet, zit tetrahydroxystilbene. Er zijn geen studies waaruit blijkt dat die stof vetverlies stimuleert. Wel zijn er tientallen gevallen bekend van mensen die door het gebruik van extracten van deze plant leverbeschadiging opliepen. De plant doet het misschien goed op het balkon, maar voor de slanke lijn en je gezondheid kan die daar ook beter blijven.
5. Phenibut
Zit in: groeihormoonboosters
Phenibut is een synthetische stof, die niet in de natuur voorkomt, en die je kunt beschouwen als een verknutselde vorm van de neurotransmitter GABA. GABA is wel een natuurlijke stof. Krijg je er een paar gram van binnen, dan word je slaperig en maakt je lichaam volgens sommige studies een beetje meer groeihormoon aan. Phenibut doet ongeveer hetzelfde als GABA, maar dan in sterkere mate. Supplementenmakers verkopen poeders en capsules met phenibut, die bodybuilders aan meer groeihormoon moeten helpen, en daardoor hun herstel na de training kunnen verbeteren. Zegt de supplementenindustrie. Of phenibut dat ook daadwerkelijk doet is nooit onderzocht. Bekend is wel, dat phenibut verslavend is. Gebruikers van phenibut kunnen al binnen enkele dagen ontwenningsverschijnselen vertonen als ze het supplement laten staan. Omdat het ontspannende en prettige gevoel na inname steeds hogere doses vraagt, slikken sommige gebruikers al binnen enkele weken tientallen grammen phenibut per dag. Hun verslaving heeft dan al zulke vormen aangenomen dat ze niet goed meer kunnen functioneren.
Om die reden hebben veel winkels uit eigen beweging phenibut uit hun assortiment gehaald. Maar lang niet allemaal.
6. Fadogia agrestis
Zit in: testosteronboosters
In sommige uithoeken van het Afrikaanse continent geven medicijnmannen oudere mannen met een lage seksdrive wel eens extracten van de plant Fadogia agrestis. Geef je diezelfde extracten aan proefdieren, dan maken de dieren meer testosteron aan, ontdekten Nigeriaanse onderzoekers twaalf jaar geleden. Die dierstudies waren voor supplementenmakers voldoende reden om deze extracten in testosteronverhogende supplementen te stoppen. Jammer genoeg blijkt uit andere dierstudies dat Fadogia agrestis, in de doses die nodig zijn om de afgifte van testosteron te verhogen, de nieren en de lever kan beschadigen. Misschien maar niet nemen.
7. Kigelia africana
Zit in: preworkoutsupplementen
De vruchten van de Afrikaanse boom Kigelia africana zijn, als je ze tenminste langdurig verhit, eetbaar. Extracten daarvan - en van de bladeren - hebben een rustgevende werking. Of die extracten veilig zijn is nooit goed onderzocht. Omdat Kigelia africana giftige stoffen bevat als verminoside is het eigenlijk onverantwoord om die extracten in supplementen te stoppen. Toch vind je extracten van Kigelia africana in verschillende preworkoutproducten, die bodybuilders en fitnessfanaten intensiever moeten laten trainen. Het nut van die toevoeging ontgaat ons. In dierstudies waarin muizen Kigelia africana krijgen, hebben deze extracten een spierverslappende en versuffende werking. Het zou dus zomaar kunnen dat supplementen met Kigela africana niet alleen je gezondheid in gevaar brengen, maar ook nog eens de kwaliteit van je training verminderen. Mooi is dat.
Slot
Als je sportsupplementen wilt gebruiken, doe dan eerst onderzoek voordat je besluit om de gok te wagen. Leg een gezonde dosis scepsis aan de dag en verdiep je in de materie, en vertrouw de medicijnmannen uit de sportsupplementenwereld niet op hun blauwe ogen. Echt, dat is geen overbodige luxe.
Hier lees je hoe je onzinsupplementen kunt herkennen. Hier leggen we uit waarom gedreven sporters beter niet teveel nadruk op supplementen kunnen leggen.