Gerommel in de supplementenmarge
In de meest obscure uithoek van de supplementenindustrie stoppen bedrijven farmacologische stoffen zoals SARM’s, groeihormoonverhogers en allerlei amfetamineachtige stoffen in hun producten. Uiteraard horen dit soort riskante stoffen niet in supplementen thuis, maar er is nog een andere reden waarom je die producten beter links kunt laten liggen. Ze bevatten meestal iets anders dan de fabrikant beweert.
Lang, heel lang geleden, toen de supplementenindustrie nog voor 99,9 procent uit eerlijke bedrijven bestond, waren voedingssupplementen precies wat de naam zei: aanvullingen op de voeding, en ze bestonden uit stoffen die je ook in voedingsmiddelen kon aantreffen. In supplementen zaten voor sporters potentieel nuttige stoffen als eiwitten, vezels, essentiële vetzuren, mineralen als jodium en magnesium, vitamines of losse aminozuren.
Die producten zijn er uiteraard nog steeds, maar ze hebben gezelschap gekregen van een categorie supplementen die artsen, overheden en legitieme bedrijven liever kwijt zijn dan rijk. Nee, we hebben het nu niet over al die listig vormgegeven producten die bedoeld zijn om naïeve consumenten te beduvelen, en die Winsol, DecaDuro of Anadrole heten. Het zijn volgens de fabrikant ‘veilige alternatieven voor anabole steroïden’, die net zo goed werken als anabole steroïden maar alleen stoffen bevatten die je ook in reguliere supplementen kunt aantreffen.
Uiteraard doen die producten niet wat de fabrikant belooft, en wat dat betreft gaan de makers van dit soort rommel misschien niet ethisch te werk. Maar dit webbericht gaat niet over gewone stofjes die een spannend naampje hebben gekregen. We gaan het hebben over een groep producten waarin de fabrikant daadwerkelijk farmacologische stoffen heeft gestopt, en dan is er duidelijk een grens overschreden. In Europa zijn die producten verboden, maar daarbuiten vaak niet. Via webwinkels kunnen sporters er alsnog de hand op leggen.
#1 Designersteroïden
De hoogtijdagen van de designersteroïden liggen gelukkig achter ons, maar nog steeds circuleren er tientallen ‘supplementen’ die deze anabole steroïden, die tussen 1960 en 1980 zijn bedacht, maar die nooit op de markt zijn gekomen, bevatten. Omdat ze niet op de lijsten met verboden stoffen staan, zijn sommige brutale makers van ‘supplementen’ ze gaan verkopen. Omdat overheden wereldwijd ingrijpen wordt de aanvoer nu snel minder, maar ze zijn er nog steeds.
Designersteroïden zijn meestal nog riskanter dan de anabole steroïden die op de zwarte markt circuleren. Als dat je niet tegenhoudt om designersteroïden te kopen, dan doet het onderzoek dat wetenschappers van King's College London in 2015 publiceerden in Drug Testing & Analysis dat misschien wel. De Britten testten in hun lab 24 designersteroïden, en ontdekten dat in de helft iets anders zat dan de labels beweerden. Er waren nogal wat producten waarin alleen DHEA zat, maar de onderzoekers vonden soms ook compleet andere anabole steroïden. Hun werking en veiligheid? Daarover konden de onderzoekers weinig vertellen.
#2 DMHA
Nog ouder dan de designersteroïden is het synthetische amfetamineachtige DMHA, dat chemisch verwant is aan DMAA en DMBA. De eerste wetenschappelijke publicaties over die stoffen dateren uit het begin van de twintigste eeuw, maar pas de laatste tien jaar stoppen malafide supplementenbedrijven deze stoffen in afslankformules en pre-workoutformules. Op dit moment is DMHA helemaal ‘in’. Bedrijven verkopen het als 2-aminoisheptane en octodrine.
DMAA, DMBA en DMHA verhogen de bloeddruk en vergroten de kans op slaapproblemen, psychische problemen en beroertes en infarcten. Maar als je desondanks wilt gaan experimenteren met DMHA, neem dan eerst kennis van dit onderzoek. In deze studie analyseerden onderzoekers 6 ‘supplementen’ met DMHA – maar vonden in slechts 1 product ook echt DMHA. In de andere zaten verwante stoffen als DMAA, DMBA of het volslagen onbekende 1,4-DMAA.
#3 SARM’s, groeihormoonverhogers en GW501516
SARM’s zijn farmacologische stoffen die werken als anabole steroïden, maar die een chemische structuur hebben die je niet meer als een anabool steroid zou herkennen. Artsen hopen dat deze middelen verzwakte en oudere mensen sterker kunnen maken, zonder zoveel bijwerkingen te hebben als anabole steroïden. Of SARM’s die hoop verwezenlijken is niet duidelijk, maar voorlopig circuleren SARM’s op de zwarte markt. En jawel, er zijn hoogst onbetrouwbare bedrijven die deze experimentele middelen gewoon als ‘supplement’ durven te verkopen.
Diezelfde bedrijven verkopen soms ook andere experimentele medicijnen, zoals de groeihormoonverhoger MK-677 en GW501516, een verbinding die in het dopingmilieu als afslankmiddel wordt gebruikt. Allemaal farmacologische stoffen die worden geproduceerd in laboratoria en waarvan de bijwerkingen nog niet goed in kaart zijn gebracht. Voor wie denkt dat deze handel misschien toch de moeite waard is om te proberen, doet er goed aan eerst een blik op de deze publicatie van de Amerikaanse chemicus Ryan Van Wagoner, in het sjieke wetenschappelijke tijdschrift JAMA.
Van Wagoner analyseerde in zijn laboratorium 44 producten met dit soort experimentele ‘bodybuilding-drugs’, en moest constateren dat slecht veertig procent bevatte wat op het etiket stond. De overige zestig procent deugde niet. In een aantal gevallen bevatten ze volkomen andere stoffen dan het etiket vermeldde, soms waren ze verontreinigd met andere farmacologische stoffen, vaak waren ze ondergedoseerd en soms kon Van Wagoners zelfs geen enkele actieve stof vinden.
Wie doet dat nou?
Misschien vraag je jezelf af wat voor mensen dit soort ‘supplementen’ maken. Wie is er nou zo gewetenloos om a. een farmacologische stof in een voedingssupplement te stoppen, b. en dan ook nog eens een farmacologische stof te nemen die niet goed is onderzocht en c. om vervolgens te gaan rommelen met foute doseringen, verontreinigingen of compleet andere inhoudsstoffen?
Als je op die vraag een antwoord wilt hebben, moet je voor de aardigheid dit artikel eens lezen. Het gaat over een rechtszaak die de supplementenproducent Jared Wheat aanspande tegen de onderzoeker Pieter Cohen, die is verbonden aan de universiteit van Harvard. Omdat Cohen in de ‘supplementen’ van Wheat farmacologische stoffen vond en daarvan het publiek op de hoogte stelde, eiste Wheat van hem een schadevergoeding van tweehonderd miljoen dollar. Dat durven alleen hondsbrutale lieden.