Whatever it takes
Een week geleden overleed de meest roemruchte bodybuilder van het hele internet, Rich Piana. Een extreme man met een extreme levensstijl. Alles uit de kast, was zijn motto. Geen recept voor een lang en gelukkig leven, zoveel is duidelijk. Over leven en dood van een social media fenomeen.
We hebben even gewacht met dit webbericht. Op de sociale media gonsde het weliswaar van de geruchten over de dood van Piana, maar goed: je weet het met die internetgeruchten maar nooit. De ene keer kloppen ze, de andere keer niet. Maar toen de celebrity en entertainment nieuwssite TMZ op 25 augustus 2017 berichtte dat Piana het tijdelijke met het eeuwige had verwisseld, wisten we het zeker. Aan het leven van de bekendste en meest beruchte lichaamsverbouwer die de sport bodybuilding heeft gekend, was een einde gekomen.
Hetzelfde TMZ vertelde drie weken eerder dat Piana was opgenomen in het ziekenhuis en in coma lag. Zijn vriendin, het model Chanel Jansen, had een alarmnummer gebeld nadat Piana om half twee ’s middags in de badkamer in elkaar was gezakt. Ze was net bezig zijn haar te knippen. Chanel probeerde Piana te reanimeren in afwachting van de ambulance, maar het mocht niet baten.
Wat er precies met Piana aan de hand was, is nog steeds niet duidelijk. Volgens de berichtgeving op TMZ behandelden de hulpverleners Piana met Narcan, een medicijn tegen overdosering van heroïne of andere opiaten. Ze vonden in zijn huis twintig flesjes injectievloeistof met verschillende anabole steroïden. In het verleden, vertelde Chanel, had Piana een drugsprobleem gehad. Maar voor zover ze wist lag dat achter hem.
Social media als podium
Piana was een bodybuilder en een internetfenomeen. Volgens een artikel over hem, dat in 2016 verscheen in de Daily Mail, trainde hij sinds zijn vijftiende met gewichten. Maar al voor die tijd, toen hij nog een jochie van zes jaar was, liep hij al rond in gyms en krachthonken. Hij vergezelde zijn moeder Christine, die verslingerd was aan bodybuilding. Al snel raakte hij bezeten van het idee om net zo te worden als de mannen die hij daar zag rondlopen. Net zo groot, liefst nog groter, en als het even kon ook nog beroemd.
Op zijn achttiende begon Piana anabolen te gebruiken en is daar in feite nooit mee gestopt. In 1998 werd Piana Mister California, maar pogingen om ook nationale bodybuildingwedstrijden op zijn naam te schrijven waren onsuccesvol. Maar die wedstrijden had Piana ook niet nodig, ontdekte hij. Het internet en de sociale media leverden hem een podium waarop hij zichzelf kon laten zien, en die hem deden uitgroeien tot de celebrity die hij zo graag wilde zijn.
Piana postte op Instagram, Facebook en YouTube foto’s en clips van hemzelf, waarop hij zijn almaar extremere fysiek liet zien. Haar in wisselende kleuren, baarden, snorren en sikken in allerlei stijlen, talloze verbouwingen aan gezicht en gebit, implantaten die ontstekingen opleverden en vervangen werden door nieuwe implantaten, die ook weer problemen gaven. Een woeker aan tatoeages, plastische opvullingen van schouders, triceps en andere spiergroepen, een opgespoten fysiek van meer dan 140 kilo. ‘Welcome to my world’, was zijn lijfspreuk.
Piana was verslingerd aan het injecteerbare PMMA, verklapte Rich’s ex-vrouw Sara in 2016. Volgens haar reisde de mediabodybuilder om de twee weken af naar Mexico, waar een arts zijn biceps, triceps en delts inspoot met het Synthol-achtige preparaat. Het kostte hem duizenden dollars. Piana zelf had een ander verhaal over zijn PMMA-gebruik.
De waarheid volgens Piana
Een niet onbelangrijk deel van Pianas formule was zijn boodschap, die vaak in krachtige termen werd verwoord. Hij vertelde, zo benadrukte hij, ‘de waarheid’ over bodybuilding. En die ‘fokking truth’ hoorde je niet uit de mond van anderen. “Ik ben hier om iedereen te vertellen hoe ze hun doelen kunnen bereiken”, zei hij keer op keer. “Ik word er zo verschrikkelijk moe van om altijd maar die excuses te horen.”
“Eén van de grootste misverstanden in de bodybuilding is dat je teveel kunt trainen”, was één van Piana’s waarheden. “Dat is onzin. Dat is een uitvlucht voor luie mensen. Je moet per dag drie tot vier uur trainen.”
Nog zo’n waarheid van Piana: “Als je elke dag drie tot vierduizend calorieën eet, bouw je geen spieren op. Daar heb je acht- tot negenduizend calorieën voor nodig.”
De waarheden van Piana hebben als uitgangspunt uiteraard altijd een bodybuilder die allerlei middelen als standaardtrainingsgereedschap gebruikt. Voor sporters die het graag op een gezonde manier progressie willen boeken gelden heel andere regels voor training en voeding. De waarheden van Piana zijn doorgaans erg tegenstrijdig. ‘Doe niet zoals ik’ hoor je hem in zijn clips nogal eens vertellen, om in een moeite door de grote inspirator te willen zijn.
Marktwaarde
Wat je ook van Piana’s aanpak mag vinden, het is niet te ontkennen dat hij aansloeg. Op zowel Instagram als Facebook had hij meer dan een miljoen volgers, en zijn YouTube-clips trokken op z’n minst tweehonderdduizend kijkers. Piana gebruikte zijn celebritystatus om zijn kleding- en supplementenlijn aan de man te brengen, en was daarin zo succesvol dat vlak voor zijn dood experts zijn marktwaarde schatten op 2,5 miljoen dollar.
Hoe Piana zijn zaakje aanpakte, zie je in deze clip uit 2014. Die begint als een verhaal over anabole steroïden. Jazeker, vertelt Piana, hij heeft die dingen al een kwart eeuw gebruikt. En nee, hij zegt niet dat jij ze ook moet gebruiken. Anabolen hebben bijwerkingen, en als je er geen verstand van hebt, wel, dan doen die dingen je de das om. “Kennis is hier een sleutelfactor”, hoor je hem zeggen.
En die kennis had hij. Kijk maar naar zijn haar. Als je te veel anabolen gebruikt, valt je haar uit. En dat was bij hem niet zo. Of je middel werd breed, en dat was bij hem evenmin het geval. En in je lichaam kunnen anabolen je lever beschadigen, en je nieren, en je prostaat. Je moest weten hoe je al die negatieve effecten kon tegengaan. Het is het oude verhaal van veilig gebruik door goed geïnformeerd te zijn. Gelijk ook een prima manier om zijn supplementenlijn 5% Nutrition te pluggen, waaronder een topsupplement dat alle nare effecten van gebruik hielp voorkomen. Hij was er zelf zeer enthousiast over, nu hoefde hij niet meer dagelijks 16 capsules met beschermende stoffen in te nemen. “This product is amazing.”
De waarheid is dat Rich Piana van zijn extreme levensstijl een merk had weten te maken. Een merk dat je aan de man moet brengen, dat in deze tijden ook een gevoel van ‘authenticiteit’ moet uitstralen. Dat gevoel roep je op door ‘heel open te zijn en niets achter te houden’. De Amerikanen hebben de traditie van de ‘conman’ (confidence man), de meesteroplichter die een groot vertrouwen weet uit te stralen en ondanks zijn daden toch steeds weer een groot krediet heeft bij mensen. Maar Rich Piana is maar 46 jaar geworden, en dat is triest. Voor ons was hij meer een fenomeen die aanleiding gaf tot voortdurende verbazing, verbazing over zijn extreme fysiek, extreme gedrag en tegenstrijdige boodschappen. Vertrouwen in eigen kracht lijkt ons nog steeds de ‘way to go’.