Vervuilde huis-tuin-en-keukensupplementen
Eigen Kracht heeft de afgelopen jaren meer dan eens de alarmklok geluid nadat laboratoria hadden ontdekt dat er in sportsupplementen stoffen zaten die daar niet in thuis horen. Maar hoe zit dat eigenlijk met de huis-tuin-en-keuken-supplementen die je kunt kopen bij de drogist? De capsules met granaatappel, druivenpit-extract en ginkgo.
Er zijn een paar goede redenen waarom veel van de betere bodybuilders en fitnessfanaten terughoudend tegenover supplementen kunnen staan. Eentje is dat supplementen op zijn best maar voor een klein beetje progressie kunnen zorgen, terwijl veel sporters in de praktijk nog grote verbeterslagen kunnen maken door hun voeding, training, herstel en motivatie te optimaliseren. Supplementen leiden vaak de aandacht af van de terreinen waarop sporters nog grote slagen kunnen maken.
Oneerlijk
En een andere goede reden om terughoudend te zijn, is dat niet alle supplementenbedrijven eerlijk te werk gaan, en je dus niet altijd weet wat je nu precies slikt. Je kunt natuurlijk niet alle bedrijven over één kam scheren, want je vindt in de supplementenindustrie ook verantwoordelijke ondernemers, die het beste met hun klanten voor hebben. Maar in diezelfde industrie zijn jammer genoeg ook individuen actief die zonder blikken of blozen stiekem stimulantia in preworkoutsupplementen stoppen die hartritmestoornissen veroorzaken. Of synthetische, en nooit geteste cafeïne-analogen. Of zelfs bereid zijn een harddrug in hun producten te verstoppen. En dat allemaal zonder dat ze hun klanten daarover eerlijk informeren.
Toen we onze berichtgeving over foute supplementen van de afgelopen jaren op een rijtje zetten, viel ons op dat we ons altijd hebben gericht op sportsupplementen, en vrijwel nooit aandacht hebben geschonken aan de huis-tuin-en-keuken-supplementen die je kunt kopen bij de drogist in de winkelstraat. De producten met bijvoorbeeld granaatappel en ginkgo, die voor een breder publiek bedoeld zijn dan de hardcore-bodybuildingsupplementen die de afgelopen jaren zo vaak negatief in het nieuws kwamen, maar die soms wel door sporters worden gebruikt.
Daarom doken we in de recente onderzoeksliteratuur, en gingen op zoek naar degelijke analyses van main-stream-voedingssupplementen. We schrokken van het resultaat.
Ginkgo biloba
Extracten van de bladeren van de ginkgoboom zouden een brede beschermende werking hebben, beweren verkopers van supplementen. Of dat werkelijk zo is betwijfelen veel wetenschappers, maar er zijn inderdaad honderden dierstudies die de claims van de ginkgoverkopers onderbouwen. Sporters gebruiken ginkgo wel eens omdat ze hopen dat ze daarmee hun bloedsomloop kunnen verbeteren, en de toevoer van voedingstoffen en zuurstof naar hun spieren kunnen vergroten.
Maar als je dan feitelijk zelf ginkgo gaat kopen, dan bestaat er volgens het Amerikaanse landbouwministerie de kans dat je thuiskomt met een preparaat dat maar voor een klein deel uit dure ginkgo bestaat, en voor de rest uit goedkope antioxidanten als rutine of quercetine Onderzoekers van het ministerie testten in 2012 18 supplementen, en vonden in drie daarvan rutine, in vier quercetine en in nog een ander supplement een stof die ze niet konden thuisbrengen. Als we de Amerikaanse gegevens doortrekken naar ons land, dan is de kans dat je een eerlijk en onverdund ginkgopreparaat koopt ongeveer vijftig procent.
Zaagtandpalm
Mannen die hun prostaat willen beschermen, maar soms ook sporters die de omzetting van testosteron in DHT willen afremmen, gebruiken wel eens supplementen met zaagtandpalm of Saw Palmetto. In het Latijn heet die boom Serenoa repens. In 2013 publiceerden Franse en Amerikaanse onderzoekers de resultaten van analyses van 31 supplementen met zaagtandpalm. Volgens dat onderzoek heb je als koper een kans van 15 procent dat er geen flintertje zaagtandpalm in je supplement aanwezig is.
Acai
Acaibessen uit de Amazone zijn niet meer zo hip als een paar jaar geleden, maar de supplementen met de – vermeende - bijzondere en – hopelijk – beschermende stoffen uit de acai gaan nog steeds als warme broodjes over de toonbank. Een populair product, dat je zou moeten helpen bij het afslanken, is Acai Berry Select. Een paar jaar geleden analyseerden Amerikaanse onderzoekers dat product – en moesten constateren dat er geen stoffen uit acaibessen in het supplement aanwezig waren.
Granaatappel
In de tijd dat acai ‘hip’ was, was granaatappel dat ook. En net als supplementen met acai gaan ook supplementen met granaatappel nog steeds grif van de hand. Naturelbodybuilders en fitnessfanaten gebruiken granaatappelsupplementen soms omdat granaatappel in dierstudies de aanmaak van testosteron verhoogt. Jammer dat de meeste van die supplementen volgens analyses van de David Geffen School of Medicine in Los Angeles niet deugen. De onderzoekers testten er 27, en vonden in tweederde van de granaatappelsupplementen eigenlijk maar één stof, ellagic acid. Mogelijk komt die verbinding niet uit granaatappel, maar uit een andere plant. Volgens hetzelfde onderzoek is slechts 1 op de 5 granaatappelsupplementen helemaal in orde.
Grape Seed Extract
Het vaatverwijdende druivenpitextract is al tientallen jaren op de markt, en onderzoekers ontdekken nog steeds interessante effecten die misschien wat voor sporters kunnen betekenen. In reageerbuizen remt druivenpitextract bijvoorbeeld de werking van het stresshormoon cortisol, en remt het de omzetting van testosteron in het vrouwelijke geslachtshormoon estradiol. Amerikaanse onderzoekers publiceerden een paar weken geleden analyses van 21 verschillende supplementen met Grape Seed Extra. Daarvan bleken er negen goedkope extracten uit pinda’s te bevatten. Als we die gegevens even doortrekken naar onze situatie, dan hebben gebruikers van Grape Seed Extract dus een kans van veertig procent dat ze eigenlijk stoffen uit pindaschillen gebruiken.
Pycnogenol
Pycnogenol is een extract uit de schors van een pijnboom, dat volgens dierstudies de bloedvaten verwijdt en de bloedtoevoer verbetert. In theorie kan dat betekenen dat Pycnogenol de toevoer van voedingsstoffen en zuurstof naar de spieren verbetert, en om die reden gebruiken sommige sporters dit supplement. Of dat supplement ook echt werkt? Dat hangt niet alleen af van de vraag of mensen op dezelfde manier op Pycnogenol reageren als labratten, maar ook van de integriteit van de fabrikant van je supplement. Volgens Amerikaans onderzoek klopt vijftien procent van de Pycnogenolsupplementen niet…
Nog veel meer
We zouden je ook nog kunnen doorzagen over vervuilde supplementen waarin eigenlijk Black cohosh zou moeten zitten, over foute supplementen met blauwe bosbessen-extract, of over groene thee-producten met onwaarschijnlijk weinig actieve stoffen. Maar we denken dat we ons punt nu wel hebben gemaakt. Ook met huis-tuin-en-keuken-supplementen is van alles mis.
Hoe groot het probleem precies is werd pijnlijk duidelijk toen we dit webbericht schreven, en in de Verenigde Staten grote kranten schreven over een fors supplementenschandaal in de staat New York. Onderzoekers hadden supplementen gekocht in grote winkelketens, zoals GNC en Wal-Mart, en die geanalyseerd met DNA-technologie.
De uitkomsten van de analyses waren ronduit schokkend. In de meeste supplementen die echinacea, Sint Janskruid of ginkgo zouden moeten bevatten was in de verste verten geen echinacea, Sint Janskruid of ginkgo te bekennen. In plaats daarvan vonden de onderzoekers DNA van kamerplanten.
“Een ongekende en vernietigende aanklacht aan het adres van de supplementenindustrie”, zei supplementenexpert dr. Pieter Cohen van de universiteit van Harvard in een commentaar. “We hebben het over producten van mainstream-winkelketens. Daar zou je toch verwachten dat ze van de beste kwaliteit zijn.” Maar dat waren ze dus niet.
We hebben nog geen gegevens over Nederlandse supplementen, maar we hebben geen reden om aan te nemen dat de situatie hier beter is dan in de Verenigde Staten. Denk daaraan, als je straks voor het schap met supplementen staat.