Social media, supplementen en doping
Social media heeft in grofweg een decennium onze hele wereld veranderd en een waar beeldbombardement over het internet uitgestrooid. Voor fitness betekent dat vooral een gigantisch aanbod van perfect gebouwde influencers die je vertellen hoe je moet trainen, eten, welke supplementen je moet gebruiken, maar geregeld ook hoe en welke anabolen te gebruiken. Wat voor effect heeft dat op jonge mannen, was de vraag die onderzoekers van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Universiteit Utrecht zich stelden. Deel 1 van een tweeluik over de invloed van social media op het zelfbeeld en het gebruik van supplementen en doping
Op welke manier heeft social media invloed op ons gedrag?
Social media is onlosmakelijk verbonden met onze levens. Continu staan we in contact met anderen en dan vooral met mensen die dezelfde interesses hebben en die bevestigen wat we graag willen horen. In de Netflix-serie The Social Dilemma wordt goed duidelijk dat de ontwerpers van de verschillende sociale media er alles aan doen om het verslavend te maken. Daarnaast zorgen de geavanceerde algoritmes ervoor dat je steeds meer te zien krijgt van wat jou bezighoudt, wat jij leuk vindt. Dit wordt ook wel de social media echo chamber genoemd.
Ook voor fitness, bodybuilding, voeding, supplementen, etc., zijn er enorm veel kanalen, groepen, influencers etc., sommige met enorme aantallen volgers met zeer gelikte content. Mooi weergegeven content, die snel en makkelijk te consumeren is, slaat meestal beter aan bij het grote publiek dan het lezen van een volledig wetenschappelijk artikel. Begrijpelijk, maar het zorgt er ook voor dat alle nuance en context verdwijnt. Er zijn fitnessinfluencers die goede adviezen geven, maar er zijn ook legio voorbeelden van hoe het niet moet. Wil je meer weten over hoe fitnessinfluencers jouw gedrag kunnen beïnvloeden, bekijk dan deze video.
Kan social media zorgen voor een negatiever zelfbeeld en voor het gebruik van middelen?
In de wetenschap zijn er al langer zorgen over hoe social media invloed kan hebben op hoe mensen naar hun eigen lichaam kijken. Hierbij werd vooral gekeken naar het effect van social media op het lichaamsbeeld van vrouwen. Echter, populaire media schrijven ook steeds meer over het mogelijk effect van social media op het lichaamsbeeld bij mannen, bijvoorbeeld hier en hier. Bij mannen wordt een meer negatief zelfbeeld vaak direct geassocieerd met het gebruik van anabolen, zie hier en hier.
Onder de invloed van onder andere social media worden we continu blootgesteld aan het mannelijke schoonheidsideaal. Zo zijn er veel succesvolle fitnessinfluencers met een indrukwekkende fysiek. Helaas wordt die fysiek vaak farmacologisch ondersteund. Volgers, zeker die van een jonge leeftijd, van dergelijke influencers kunnen dat vaak niet goed inschatten en krijgen zo een onrealistische beeld van de werkelijkheid. Door deze druk op het uiterlijk zouden vooral jonge mannen een negatiever lichaamsbeeld ontwikkelen en daardoor excessief gaan trainen. In hun drang naar snelle resultaten worden dan vaak supplementen gebruikt en soms ook anabolen. Wil je meer weten over hoe fitnessinfluencers jouw lichaamsbeeld kunnen beïnvloeden, bekijk dan deze video.
Meer onderzoek nodig
Bovenstaande lijkt zeker aannemelijk. Social media speelt een grote rol in ons leven en influencers kunnen ons gedrag beïnvloeden. In de context van fitness en bodybuilding worden we veelal blootgesteld aan zeer goed getrainde lichamen, al dan niet mede opgebouwd met hulp van dopinggeduide middelen. Dit kan dan weer zorgen voor een meer negatief lichaamsbeeld. Dit zorgt er dan weer voor dat men minder tevreden is met het eigen lichaam of minder tevreden met de resultaten die tot zover geboekt werden in de fitness. Voor je het weet zit je in een ongezonde spiraal van meer middelen gebruiken om meer te bereiken. Tel daarbij op dat veel influencers de verkoop van supplementen als verdienmodel hebben en dan snap je in een notendop de fitnesscultuur anno 2022. Maar hoewel we het overal zien en snappen hoe het werkt, dan toch moeten we er de wetenschap naar laten kijken. Helaas zijn er geen recente cijfers over het gebruik van supplementen en doping door fitnessers, en met name jonge mannen.
Vooral deze specifieke groep is namelijk bezig met het uiterlijk en lijkt daarmee een risicogroep voor het gebruik van anabolen te zijn. We willen daarom meer weten over het zelfbeeld van deze groep en in hoeverre dat zelfbeeld van invloed is op het gebruik van supplementen en doping. Om daar meer zicht op te krijgen deed de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Universiteit Utrecht recent een landelijk onderzoek om deze vragen te beantwoorden. In deel 2 de resultaten van dat onderzoek.
Zie verder ook ‘Lichaamsbeelden in fitness & bodybuilding’.