Koken zonder pannen
Als je het boek ‘Ode aan de E-nummers’ van Rosanne Hertzberger mag geloven zouden kant-en-klare maaltijden dé oplossing zijn voor het chronisch gebrek aan tijd waar de moderne mens mee worstelt. De schrijfster vindt koken niet leuk en bovendien verspilde tijd. Een cursus ‘koken zonder pannen’ lijkt haar ideaal.
Het boek van microbiologe Rosanne Hertzberger heeft de afgelopen tijd nogal wat stof doen opwaaien. Haar lofzang op de E-nummers is één groot pleidooi voor wat de voedingsmiddelenindustrie allemaal mogelijk heeft gemaakt, en tegelijk krijgen allerlei personen die kritisch zijn op de levensmiddelentechnologie, stevig de wind stevig van voren. Zo noemt ze de bekende auteur Michael Pollan, die ervoor pleit zo min mogelijk bewerkt voedsel te eten een ‘kookgek’. We lazen het boek van Hertzberger en kwamen tot de volgende bevindingen.
Wat vertelt het boek echt?
De ondertitel ‘Waarom E-nummers, kant-en-klaarmaaltijden en conserveermiddelen ons leven beter maken’, geeft al een duidelijke aanwijzing wat er in het boek ‘Ode aan de E-nummers’ wordt besproken. Rosanne Hertzberger bezingt er de lof op het gebruiken van allerlei toevoegingen aan het voedsel die als ‘nut’ hebben om het er mooier uit te laten zien, beter te laten smaken en vooral langer houdbaar te laten zijn. Daarnaast bejubelt ze de keuze voor kant-en-klaarmaaltijden, “die het leven zoveel gemakkelijker maken” en het gebruik van allerlei technologieën die de landbouwopbrengsten vergroten. Ze rekent af met de Paleo-mythe en betoogt dat we meer plantaardig moeten eten.
Kant-en-klaar even gezond als zelfbereid?
Hertzberger geeft aan dat het niet bewezen is dat zelf bereide maaltijden beter zijn voor het behoud van een goed gewicht dan kant-en-klare maaltijden, zolang je maar aan tafel eet en niet voor de tv en je maaltijd voldoende groente bevat. En laat hem daar nou net de kneep zitten. De meeste kant-en-klaarmaaltijden bevatten (veel) minder dan de dagelijks aanbevolen hoeveelheid groente van 250 g groente. Nu is het natuurlijk ook niet nodig om al je groente alleen bij de warme maaltijd te eten. Je mag ook gerust tijdens andere maaltijden en tussendoor op groenten knabbelen, maar daarmee houdt Hertzberger geen rekening. Daarnaast bevatten kant-en-klaarmaaltijden doorgaans veel (verzadigd) vet en zout. Hertzbergers opmerking dat er veel recepten zijn die ook veel vet, suiker en zout bevatten klopt, maar je hebt als (hobby) kok zelf de keuze om er minder van deze ingrediënten in te doen, terwijl je ze er bij een kant-en-klaarmaaltijd niet meer uit kunt halen als deze op tafel staat.
Kant-en-klaar even lekker als zelfbereid?
Maaltijden die in een fabriek zijn gemaakt worden volgens een standaardrecept bereid. Daarbij wordt geen rekening gehouden met de persoonlijke smaak. Nu kun je zelf thuis nog wel wat ingrediënten toevoegen aan een kant-en-klaarmaaltijd, maar dat houdt wel in dat het boodschappen doen toch nog meer tijd kost dan gedacht. Bovendien leer je bij het zelf bereiden van je eigen maaltijden juist door te variëren met smaken en je leert om meer verschillende gerechten te eten. Dat is niet alleen lekker maar ook gezond omdat je voeding gevarieerder wordt.
Meer plantaardig, minder dierlijk
Dat is heel belangrijk, want minder vlees en meer groente is niet alleen goed voor mens en dier, maar ook voor het milieu, maar dan moet dat wel goed onderbouwd worden. Hertzberger roept dat The Green Happiness goed bezig is door plantaardige voeding te promoten, maar de dames van TGH houden er wel merkwaardige ideeën op na, en dat strookt niet erg met de sterk wetenschappelijke inslag van Hertzberger.
Ode aan landbouwgif en bewerkt voedsel?
Lof en bedenkingen voor het boek van Hertzberger heeft de bekende schrijver en bioloog Maarten het Hart, die ‘Ode aan E-nummers’ een ‘gedurfd maar wonderlijk boek’ noemt. In bijgaande video-bespreking van het boek plaatst hij zijn vraagtekens bij de verheerlijking van kunstmest en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, die hij omschrijft als ‘landbouwgif’. Ook vindt hij dat er helemaal niks mis is met koken, en genieten van een zelfbereide maaltijd. Kortom, Ode aan E-nummers zet je wel aan het denken over de beschikbaarheid van voedsel voor een groeiende wereldbevolking, maar gaat door het promoten van kant-en-klaarmaaltijden voorbij aan gezondheidsproblemen door het eten van te veel zout, suiker en (verzadigd) vet.