We eten (iets) gezonder
Uit de Voedselconsumptiepeiling van het RIVM lijkt er een trend te zijn naar een gezonder voedingspatroon. Een samenvatting van het goede nieuws, hieronder. En nog eens een pleidooi voor volwaardige voeding, de basis voor gezondheid en prestatievermogen.
In de peiling (onder voedingskundigen de Voedselconsumptiepeiling, of kortweg VCP genoemd) is het voedingspatroon van ongeveer 3500 kinderen en volwassenen in de periode 2019-2021 bekeken. De resultaten zijn vergeleken met eerdere peilingen uit 2007-2010 en 20212-2016, waarin al een voorzichtiger trend naar gezondere voeding te zien was. Volgens het RIVM is de trend onmiskenbaar, Nederlanders lijken gezonder te zijn gaan eten. Meer plantaardig voedsel, minder vlees. Meer fruit en groente, we drinken meer thee en minder suikerrijke drankjes. Dat al die suikerrijke drankjes, vaak ook met een bedrieglijk gezond imago, bepaald niet gezond zijn en fors bijdragen aan overgewicht, daarover schreven we hier.
Haken en ogen
Ondanks het goede nieuws van het RIVM, willen wij toch wat voorzichtige kanttekeningen bij de VCP plaatsen. Daarvoor is het eerst nodig om kort te bespreken hoe de voedselinname bij de 3500 kinderen en volwassenen is gepeild. Over het algemeen wordt in de VCP gebruik gemaakt van de 24-uurs voedingsnavraagmethode die 2 keer wordt afgenomen. De deelnemer moet daarin zelf aangeven wat hij of zij heeft gegeten en gedronken. Groot nadeel van deze methode is dat er nogal de neiging bestaat van onderrapportage van voedingsmiddelen die doorgaans als onverantwoord te boek staan en overrapportage van verantwoorde voedingsmiddelen, zoals groente en fruit. Dit betekent dat de deelnemers in werkelijkheid minder groente en fruit eten dan zij zeggen te doen. Ook ten aanzien van de totale energie-inname wordt er flink ondergerapporteerd.
Daarnaast zijn er behoorlijk wat hoog opgeleiden ingesloten in de VCP. Nu is het aantal hoog opgeleiden dat is ingesloten wel een representatieve afspiegeling van de Nederlandse samenleving. Het is echter bekend dat naarmate mensen langer naar school gaan, of een opleiding genieten zij aangeven meer groente en fruit te eten en minder onverantwoorde voedingsmiddelen eten. Daarmee kunnen de hoog opgeleiden de gemiddelde groente- en fruitinname positief beïnvloeden en zou het eigenlijk beter zijn om niet naar de gemiddelde inname van de verschillende voedingsmiddelen te kijken, maar juist naar de inname verdeeld naar opleidingsniveau. Dat heeft het RIVM overigens ook gerapporteerd en dan valt onder andere op, dat hoogopgeleide volwassenen bijna 200 gram groente eten tegen ongeveer 150 gram bij laag- en middelbaaropgeleide volwassenen. Dat is een flinke schep.
En dus…
Hoewel er dus wat haken en ogen zijn op te merken aan de VCP, lijkt het er wel op dat Nederlanders wat verantwoorder zijn gaan eten in de afgelopen 15 jaren. Ook valt op dat Nederlanders nog niet echt warmlopen voor een veganistisch voedingspatroon. Zo eten Nederlanders nog steeds niet veel vleesvervangers, maar met name vlees en vleeswaren. Ook de haver- en sojamelk lopen de meeste Nederlanders voorbij om uiteindelijk melk, kwark en yoghurt uit de schappen van de supermarkt te halen. En dat is op zich begrijpelijk, want zuivel en vlees leveren nutriënten die niet (altijd) in plantaardige producten zitten. Wil je bijvoorbeeld voldoen aan je calciumbehoefte met alleen een plantaardige voeding, dan moet je wel de juiste groente (broccoli, Chinese kool) kiezen en daar ook nog eens behoorlijk wat van consumeren. Ook het goed opneembare ijzer zit alleen in (rood) vlees en vitamine B12 komt helemaal niet voor in plantaardige producten die niet verrijkt zijn en moet dus wel door dierlijke producten (vlees) of een supplement geleverd worden. Een volwaardige vegetarische voeding vergt dus nogal wat kennis van de consument. Dat het wel kan, kun je hier lezen.
Het Voedingscentrum heeft een handige Eetmeter waarmee je kan zien hoe het met je voeding is gesteld. Of je meer of minder van bepaalde voedingsmiddelen nodig hebt. Proberen zo goed mogelijk volgens die richtlijnen te eten, is de basis voor een volwaardige voeding.