Groot, gespierd en een geheugen als een zeef
Bodybuilders die anabolen gebruiken brengen niet alleen hun lichamelijke gezondheid in gevaar, maar ook hun geestelijke gezondheid. Dat ontdekten Engelse psychologen, die een groep naturelbodybuilders vergeleken met een groep chemische bodybuilders. Misschien maar beter even opschrijven...
Dat anabole steroïden impact kunnen hebben op de hersenen is oud nieuws. Geef een groep bodybuilders injecties met meer dan een halve gram testosteron per dag, en een niet te verwaarlozen minderheid voelt zich daardoor agressief, opgewonden en gejaagd. Sommige anabolengebruikers onderdrukken die gevoelens, andere niet. Wat daarvan de gevolgen kunnen zijn, ervaren in de eerste plaats de mensen waarmee gebruikers hun leven delen.
Geheugenwerking
Twee jaar geleden publiceerden psychiaters van Harvard Medical School onder leiding van Harrison Pope een studie waarin ze de werking van het visueel-ruimtelijke geheugen van naturelbodybuilders vergeleken met die van farmacologische bodybuilders. Je gebruikt het visueel-ruimtelijke geheugen als je van je werk naar huis rijdt, of als je in de kamer op zoek bent naar je sleutels. Anabolengebruik verminderde de kwaliteit van het visueel-ruimtelijke geheugen, ontdekten de onderzoekers. Bij de bodybuilders die nog maar kort gebruikten was de verslechtering niet opzienbarend, maar naarmate de atleten vaker hadden gekuurd werd het effect tamelijk sterk. ‘Quite shocking’, noemde Pope de sterkte van het effect.
Toen de Engelse psycholoog Thomas Heffernan van Northumbria University de publicatie van Pope en zijn medewerkers las, besloot hij het effect van anabolengebruik op andere delen van het geheugen te meten. Heffernan is een specialist op het gebied van de effecten van drugs op het geheugen. Hij heeft in de voorbije jaren gepubliceerd over de effecten van stevig alcoholgebruik, XTC en cannabis op het geheugen. Dus waarom dan niet ook de effecten van anabolengebruik onder de loep nemen?
Erger dan alcohol en XTC?
De resultaten van Heffernans onderzoek verschenen een paar weken geleden in The Open Psychiatry Journal, en ze zijn eerlijk gezegd verontrustend. Heffernan verzamelde twee groepen van ongeveer vijftig bodybuilders, waarvan de ene anabolen gebruikte en de andere niet. Vervolgens bestudeerde de psycholoog bij de bodybuilders aspecten van het geheugen die onmisbaar zijn in het dagelijks leven: het oproepen van informatie uit het lange termijngeheugen, het vermogen om meerdere dingen gelijk te doen en toch de draad vast te houden, en het vermogen om dingen te doen waarvan je jezelf had voorgenomen om ze te doen. Functioneren die delen van het geheugen niet, dan vertel je bijvoorbeeld iemand twee keer hetzelfde verhaal, raak je in een gesprek de draad kwijt of vergeet je een belangrijke brief te posten.
Heffernan ontdekte dat anabolengebruik alle onderzochte geheugenfuncties aantastte – en flink ook. Het vermogen om je te herinneren wat je je had voorgenomen verminderde met veertig procent, de andere gebieden met dertig procent. De negatieve effecten van het anabolengebruik waren groter dan die van de drugs die Heffernan had onderzocht, vertelde de psycholoog in een interview.
Alzheimer en dementie
Hoe anabolengebruik de geheugenwerking aantast is niet precies bekend, maar Chinese onderzoekers hebben een donkerbruin vermoeden in welke hoek je de verklaring moet zoeken. Zij publiceerden in het voorjaar van 2015 een dierstudie, waarin ze ratten het anabole steroïd trenbolone toedienden. Ze zagen tot hun verbazing dat trenbolone in de hersenen van de dieren binnen 48 uur dezelfde processen opstartte als neurologen zien in de hersenen van mensen met de ziekte van Alzheimer. In de hersenen ontstonden ophopingen van onbruikbaar eiwit, die bij Alzheimerpatiënten hersencellen doden en het geheugen verwoesten.
Blootstelling aan trenbolone versnelt misschien het ontstaan van de ziekte van Alzheimer, schreven de Chinezen. En onderzoekers als Thomas Heffernan en Harrison Pope vrezen iets soortgelijks. Zij zijn bang dat anabolengebruik in het algemeen op de langere termijn gebruikers met ernstige geheugenstoornissen kan opzadelen.
‘In de afgelopen twintig jaar zijn steeds meer mensen anabole steroïden gaan gebruiken’, vertelde Pope in 2012 in een interview. ‘Bovendien zijn de doseringen nu vaak tien keer hoger dan de doses die bodybuilders in de jaren zestig en zeventig gebruikten. Met zulke doseringen kun je verwachten dat in ieder geval sommige langdurige gebruikers van anabolen hun geheugen zullen beschadigen op een manier die je ziet bij demente ouderen.’