Kersen tegen spierpijn?
Iedere sporter weet wat spierpijn is. Een beetje spierpijn kan je wellicht voldoening schenken (je voelt dat je hebt gewerkt!), maar veel spierpijn kan best lastig en pijnlijk zijn. Een recent wetenschappelijk onderzoek lijkt een oplossing te bieden voor deze sporterskwaal. Simpelweg kersen eten zou de pijn kunnen verzachten. Heeft het aloude adagium ‘no pain, no gain’ zijn langste tijd gehad?
Kersensap vermindert spierpijn en krachtverlies na excentrische
training. Zo luidt de conclusie van een
klein wetenschappelijk onderzoek waarvan de resultaten vorige
maand werden gepubliceerd in de online versie van de British
Journal voor Sports Medicine >
Het onderzoek werd gehouden onder 14 proefpersonen die dagelijks
excentrische oefeningen voor hun biceps deden. Zware excentrische
training leidt 24 tot 48 uur na het sporten vaak tot uitgestelde
spierpijn (zie ook Spierpijn
bestrijden). Deze vorm van spierpijn komt alleen voor bij
mensen en paarden. Daarbij is sprake van haarscheurtjes in het
bindweefsel, kapotte spiercelwanden en – vaak in tweede instantie
– ontstekingsreacties. Uitgestelde spierpijn gaat vrijwel altijd
gepaard met krachtverlies.
Minder pijn, minder krachtverlies
De proefpersonen in het kersenonderzoek dronken acht dagen lang
twee keer per dag een kersendrank en acht dagen lang kregen zij
een placebo. De kersendrank bevatte het equivalent van 50 tot 60
(zure) kersen. Wat bleek? Degenen die kersensap hadden gedronken,
hadden vier dagen na de training significant minder spierpijn (de
‘kersengroep’ gaf de pijn een cijfer van 2,4 op een schaal van 1
tot 10, de placebogroep 3,2). Bovendien verschilde het moment
waarop de pijn op zijn ergst was; voor de kersengroep was dat 24
uur na de training, terwijl bij de placebogroep de pijn nog bleef
toenemen tot 48 uur na de training. Behalve minder pijn, had de
kersengroep ook aanzienlijk minder krachtverlies (4%
krachtverlies bij de kersengroep tegenover 22% voor de
placebogroep).
Behalve spierpijn en krachtverlies maten de onderzoekers ook de
spierspanning en de Range of Motion (ROM). Wat deze markers
betreft lieten de kersengroep en de placebogroep echter geen
verschillen zien. Om die reden zijn de onderzoekers dan ook
terughoudend in hun conclusies. Er kan niet worden geconcludeerd,
zo menen zij, dat kersensap spierschade voorkomt. Wel schrijven
ze het door hen waargenomen behoud van spierfunctie toe aan het
kersensap.
Bioactieve stoffen
De verklaring voor de uitkomsten van dit onderzoek heeft
waarschijnlijk te maken met de flavonoïden (vooral anthocyaninen)
in het kersensap. De onderzoekers vermoeden dat deze stoffen de
membranen van de spiercellen beschermen en zo ontstekingen
remmen.
Flavonoïden zijn een subgroep van polyfenolen, bioactieve stoffen
die voorkomen in plantaardig voedsel. In groente en fruit zijn ze
onder meer verantwoordelijk voor de grote variatie in kleuren. Er
zijn al meer dan vierduizend soorten flavonoïden beschreven. Geen
wonder dat deze grote groep weer wordt opgedeeld in subgroepen.
Eén van die subgroepen is de groep anthocyaninen. Anthocyaninen
zorgen voor de rode en paarse kleuren in groente en fruit. Vooral
bessensap, rode wijn en druiven bevatten veel anthocyaninen. Maar
kersen dus ook. Hoe donkerder de kersen, hoe meer anthocyaninen
erin zitten.
Aan flavonoïden en andere bioactieve stoffen wordt vaak een grote
gezondheidsbevorderende werking toegeschreven. Rode wijn en cacao
zouden – vanwege die stoffen – goed zijn voor het hart en thee
zou helpen om kanker te voorkomen. Studies naar deze
gezondheidseffecten laten echter vaak geen consistent beeld zien.
De precieze werking van deze stoffen is dan ook nog lang niet
onomstreden.
De toepassing van kersen als ontstekingsremmer is overigens niet
nieuw. De alternatieve geneeskunde gebruikt kersen al langer voor
de behandeling van onder andere jicht, artritis, rugpijn,
diabetes én – jawel! –spierpijn.
Lucratieve gezondheidsclaims
De vermeende heilzame werking van kersen komt ondernemers in de
kersenbranche natuurlijk goed uit. Een beetje slimme ondernemer
maakt daar uiteraard gebruik van in zijn reclame-uitingen. Maar
net als in Nederland kunnen ondernemingen in de Verenigde Staten
ongefundeerde gezondheidsclaims niet ongestraft uiten. In 2005
vermaande de US Food and Drug Administration dan ook bijna
dertig ‘kersenbedrijven’, omdat zij op hun website pronkten met
de medicinale werking van kersen.
En wat doe je dan, als slimme kersenondernemer? Natuurlijk! Je
huurt een paar wetenschappers in en laat de gezondheidsclaims
wetenschappelijk onderzoeken. En dat leidde dus bijvoorbeeld tot
het in dit artikel besproken kersenonderzoek. Het onderzoek naar
de relatie tussen kersensap en spierpijn werd gefinancierd door
Cherrypharm, Inc., een producent van kersensap. Tevens mag niet
onvermeld blijven dat de onderzoekers een belang van 2,5 procent
hebben in deze onderneming.
Trek vooralsnog dus je eigen conclusies. Kersen eten kan geen
kwaad (en is bovendien heerlijk!). Ons advies is om hier deze
zomer lekker van te genieten en nader – onafhankelijk – onderzoek
naar de heilzame werking van kersen af te wachten.