Póóótje met vet…
Over vet bestaan nog al wat misverstanden. Vet is in vele soorten in voeding te vinden en niet alle vetten zijn slecht voor je. Daarnaast kun je teveel of te weinig lichaamsvet hebben, ook als je geen vetten eet. Zo eet je goede vetten en krijg je een gezond lichaamsvetpercentage.
Halve snee brood, vijf kilo extra vet
Bij vetten kun je een onderscheid maken tussen vetten in voeding en lichaamsvet. Je lichaam bevat van nature vet. Dit lichaamsvet wordt opgeslagen in vetcellen, waarvan je lichaam er ruim honderd miljoen heeft. Lichaamsvet is een soort reserve-energie, vormt een isolatielaag tegen afkoeling en zorgt voor de opslag van vitamines. Vet is ook nodig bij de opbouw en het in stand houden van celwanden en het immuunsysteem. Vet is bovendien noodzakelijk voor de opbouw van spiermassa [Meten is niet altijd weten] kan je gezondheid aantasten. Teveel lichaamsvet krijg je als je meer energie (oftewel voeding) inneemt dan je gebruikt. Dat teveel aan eiwitten, koolhydraten en vetten slaat je lichaam op als lichaamsvet. Als je bijvoorbeeld iedere dag een halve snee brood met kaas meer eet dan je aan energie gebruikt, zo blijkt uit een recent onderzoek van Klaas Westerterp van de Universiteit van Maastricht, dan heb je er na een jaar vijf kilogram overtollig lichaamsvet bij. Naast teveel eten, kun je ook verkeerde vetten eten.
Vetten en vetzuren
Vetten bestaan uit glycerol en een mengsel van vetzuren. Vetzuren
worden onderscheiden in onverzadigde en verzadigde vetzuren.
Onverzadigde vetzuren worden weer onderscheiden in enkelvoudige
en meervoudige onverzadigde vetzuren.
Teveel verzadigd vet kan je cholesterolgehalte verhogen, waardoor
je kans op een hartinfarct of herseninfarct drastisch toeneemt.
Je vindt verzadigd vet in roomboter, vaste bak- en braadvetten,
vet vlees en vleeswaren, volvette zuivelproducten en de meeste
snacks. Je herkent het makkelijk, omdat het bij kamertemperatuur
stolt. Onverzadigde vetzuren, als linolzuur en visvetzuren,
kunnen juist je cholesterolgehalte verlagen. Je vindt ze in alle
soorten olie, dieetmargarine, vloeibaar bak- en braadvet, vette
vis en noten. Je herkent het makkelijk, omdat ze bij
kamertemperatuur vloeibaar zijn. Hoewel deze vetten beter voor je
zijn, geldt ook hier; teveel wordt opgeslagen als overtollig
lichaamsvet.
De juiste mix
Een gezond gewicht behouden betekent dus dat je niet meer energie inneemt dan je gebruikt. Hoeveel energie je op een dag verbruikt, kun je hier bepalen [Bereken energieverbruik]. Stel daarom je maaltijden zorgvuldig samen. Om te bepalen hoe verstandig je nu eet, kun je op de website [Eettest] verschillende testen doen. Wil je weten hoe de verhouding koolhydraten, eiwitten en vetten is in voeding, bestel dan de Eetmeter 2002 bij het Voedingscentrum [Eetmeter 2002].