Pleidooi voor andere kost
Ervaren fitnessers weten dat voeding een belangrijk onderdeel is van een fitte en gezonde levensstijl. Maar voeding is meer dan macro-nutriënten op je energiebalans. Dan hebben we het over de wisselwerking tussen productie en consumptie van voeding en de kosten daarvan voor mens en milieu. In het boek ‘Andere kost’ komt dat ruimere perspectief aan bod, zonder het persoonlijke te vergeten. Leerzaam en broodnodig.
Als fitnessers zijn we natuurlijk geïnteresseerd in alles wat met voeding te maken heeft. Niet alleen omdat we slanker-strakker-gespierder willen worden, maar natuurlijk ook om gezond te blijven; liefst zo lang mogelijk. En als je echt gezond wil leven, moet je het begrip ‘gezondheid’ ook wat ruimer trekken dan je persoonlijke shape-up doelen. Dan moet je een beetje om je heen kijken, je wat meer verdiepen ook in het voedselsysteem waar we eigenlijk allemaal deel van uit maken. Hoogleraar Voeding en Gezondheid Jaap Seidell en psycholoog Jutka Halberstad, geven een voorzet hoe ‘wij’ hierbij kunnen helpen door over te schakelen op ‘Andere kost’.
Verder kijken dan het eigen lijf
In het boek ‘Andere kost’ geeft het duo Seidell en Halberstad aan hoe er een betere en eerlijke verdeling van voedsel over de gehele wereldbevolking tot stand kan komen waarbij er voor iedereen voldoende eten en drinken beschikbaar is. Dat lijkt misschien de ver van mijn bed show, maar dat is het niet. De keuzes die je in de supermarkt maakt hebben gevolgen voor de hele voedselketen (het systeem van productie en consumptie), aldus Seidell en Halberstadt. Hoewel er vaak gedacht wordt dat een gezonde voedselproductie en verkoop alleen op overheidsniveau (belangrijk!) geregeld kan worden geven de auteurs tips welke voedselkeuzes jij als fitnesser kunt maken om bij te dragen aan een beter en gezonder voedselsysteem. Want dat is het mooie, inhaken op een eerlijker en gezonder voedselsysteem maakt de consument (jij en wij) direct gezonder én – als je een beetje doorkrijgt hoe die hele keten werkt – ook gelukkiger. Een natural bodybuilder die daar al jaren mee bezig is, is Jurgen Verweijen, inmiddels al een tijdje bekend door de ontwikkeling van een bijzonder eiwitproject. Ook Arnold Schwarzenegger is aan het verduurzamen en promoot de groene boodschap. Kortom, de tijden veranderen.
Andere kost
De schrijvers van ‘Andere kost. Een pleidooi voor een gezonder en duurzamer voedselsysteem’ hebben hun boek in tweeën verdeeld: een macro- en micro-perspectief, waarin gekeken wordt naar de ‘stofwisseling’ van zowel het grote als het kleine geheel. Dat betekent uitzoomen en kijken naar de wisselwerking tussen voedsel op het mondiale niveau (bodem, klimaat, milieu, biodiversiteit, bevolkingsgroei) en van daaruit weer inzoomen op het individuele niveau (ons eigen sociale, mentale en fysieke gezondheid). Dat levert handelingsperspectieven op waarin individueel handelen en (internationaal) voedselbeleid elkaar kunnen versterken. Overheden en bedrijfsleven hebben daarbij de verantwoordelijkheid om de burgers bewust te maken van de noodzaak tot verandering van hun leefwijze, en om hen ervan te doordringen wat voor voordelen dat zal brengen voor hen, voor hun kinderen en kleinkinderen. Het gebrek aan urgentie bij mensen om hun reisgedrag, energieverbruik en goedkope gemaksvoeding in te ruilen voor een kariger en soberder leven lijkt het lastigste obstakel voor verandering, menen de schrijvers.
Maar misschien moet die groene boodschap van verandering niet gebracht worden in termen van ‘karig en sober’, waarbij je gelijk visioenen voor je ziet van knolrapensoep, wekelijks naar het badhuis en je kleding zelf verstellen tot er geen vezel meer te bekennen is. Dit kan leiden tot toenemende weerstand en depressie, waarvoor zelfs al termen als ‘eco-angst’, ‘ecorexia’, en ‘klimaatdepressie’ zijn bedacht. Het lijken ‘eco-panische tijden’, kortom. Met ‘doemdenken’ gaan we het dus niet redden. De Rotterdamse filosoof Henk Oosterling ziet meer in een ‘doendenken’, en dat moet fitnessers die van een actieve leefstijl houden aanspreken. In die omschakeling moet er wel meer vanuit ‘eco’ en minder vanuit ‘ego’ gegaan en gedaan worden. Klinkt dat bekend?
Korte krachtige tips
Voedsel en voedingswetenschap is best een lastige materie. Daarom geven de auteurs een paar tips waarmee je de theorie uit dit boek in praktijk kunt brengen. Het gaat dan om zaken als:
- Leer koken en draag die vaardigheid ook over aan je directe omgeving;
- Kies vooral voor duurzaam geproduceerd voedsel uit je eigen regio;
- Ga vegetarisch of flexitarisch eten, maar minder in ieder geval je hoeveelheden rood en bewerkt vlees;
- Zorg voor een gevarieerde keuze uit basisproducten van de Schijf van Vijf;
- Eet zo weinig mogelijk ‘ultrabewerkt’ voedsel.
Omdat je het als consument niet alleen kunt geven Seidell en Halberstad ook vijf adviezen aan de overheid om de consument te helpen, te weten:
- Maak de gezonde keuze gemakkelijk voor alle burgers, ongeacht sociale klasse;
- Zorg dat er een eerlijke prijs wordt betaald voor alle soorten voedingsmiddelen;
- Zorg dat mensen voldoende kennis en vaardigheden hebben om gezonde voedselkeuzes te maken;
- Investeer in alle vormen van preventie, waarbij ook ingezet wordt op het verbeteren van onderliggende factoren die ongezondheid in stand houden;
- Wees je als overheid bewust van je verantwoordelijkheid voor natuur en maatschappij.
Andere Kost wordt uitgegeven door Atlas Contact en kost € 22,99.
Een lezing van Jaap Seidell is hier te vinden.
Kennis opbouwen doe je stap voor stap, zie webbericht.