Amandelen – Een superfood onder de loep
Tien, vijftien jaar geleden was het ‘functional foods’ wat de klok sloeg, nu zijn het ‘superfoods’. Je koopt ze gewoon in de winkel, en als je fitnessmagazines en websites mag geloven maken ze je slimmer, aantrekkelijker, gespierder en fitter. Als je er maar genoeg van eet. We nemen er eentje onder de loep. Hoe ‘super’ zijn amandelen?
Als Men’s Health een opsomming maakt van de veertig Beste Superfoods met een Verouderingsremmende Werking, dan staan amandelen op de eerste plaats. Bodybuildingmagazine Flex adviseert zijn lezers om te snacken met amandelen en in haar bestseller ‘The Drop 10 Diet’ vertelt schrijfster Lucy Danziger hoe ze dankzij een dieet met amandelen in luttele tijd 11 kilo kwijtraakte.
Mocht het nog niet tot je zijn doorgedrongen, dan vertellen we je het bij deze: de populaire media hebben amandelen uitgeroepen tot een ‘superfood’. Eet amandelen, en je wordt jonger, gezonder en slanker, zo luidt de boodschap.
Getetter
Voedingswetenschappers en diëtisten hebben een broertje dood aan de term ‘superfood’. ‘De term ‘superfood’ is op z’n zachtst gezegd 'zonder betekenis’, tekende de Britse krant The Guardian een paar jaar geleden op uit de mond van diëtiste en schrijfster Catherine Collins. ‘Het idee erachter kan zelfs schadelijk zijn.’
Dat voeding op de langere termijn meebepaalt hoe gezond je bent, hoe oud je kunt worden en hoe strak je in je vel zit staat, daarover zijn de wetenschappers het inmiddels wel eens. Maar, zo benadrukken ze, dan moet je natuurlijk wel kijken naar het complete voedingspatroon. Een volledig voedingspatroon maakt gezond of ongezond, niet één voedingsmiddel. Al het getetter over superfoods geeft mensen de indruk dat ze gezond eten als ze maar genoeg superfoods naar binnen werken. En dat idee is pertinent onjuist.
Wanneer je alleen maar amandelen, bosbessen, grapefruits, groene thee en spinazie eet – om maar een paar superfoods te noemen – dan eet je toch heus bijzonder ongezond. Als je er geen vitaminesupplementen bij zou slikken, dan ga je met zo’n dieet gegarandeerd eerder de pijp uit dan als je jezelf uitsluitend voedt met de producten van een willekeurige hamburgerketen. Heb je Super-Size Me gezien, dan verbaast het je misschien, maar het is toch heus waar.
Gesponsorde studies
Er is nog een andere reden waarom je niet alles wat je leest over superfoods klakkeloos voor waar moet aannemen. Het gros van de wetenschappelijke onderzoeken op basis waarvan journalisten een voedingsmiddel tot superfood bombarderen komt tot stand door bedrijven die superfoods willen verkopen. Dat is ook het geval bij amandelen.
De opkomst van amandelen als superfood begon in 2002, toen onderzoekers van Loma Linda University ontdekten dat proefpersonen die gedurende een half jaar dagelijks een snack van 320 calorieën aan amandelen moesten consumeren nauwelijks zwaarder werden. Eet je meer amandelen, dan verbrand je kennelijk meer calorieën, opperden de onderzoekers. Ze werden betaald door de California Almond Board, een organisatie voor producenten van amandelen.
Een paar weken geleden noemden we een onderzoek dat ‘het amandelmysterie’ op een andere manier verklaarde. Volgens voedingswetenschappers van het Amerikaanse Beltsville Human Nutrition Research Center neemt het menselijk lichaam éénderde van de calorieën in amandelen niet op. Ook dat onderzoek was betaald door de California Almond Board.
Niet-gesponsorde studies
Of het wonderbare antivetzuchteffect van amandelen ook echt bestaat? Op basis van een niet-gesponsorde studie die verleden jaar verscheen in de American Journal of Clinical Nutrition zou je het niet zeggen. In dat onderzoek gingen twee groepen dikke mensen een half jaar op dieet. De ene groep hield het daarbij, de andere kreeg bovenop dat dieet elke dag 56 gram amandelen – goed voor 326 calorieën - bij wijze van snack. Het gevolg van de toevoeging van de noten was dat de proefpersonen minder afvielen. Tot zover het antivetzuchteffect van amandelen.
De toevoeging van amandelen zorgde wel weer voor een betere cholesterol- en triglyceridenspiegel, en daarmee indirect tot gezondere hart en bloedvaten. Dat is waarschijnlijk vooral het gevolg van de gezonde vetten in amandelen. En als we het over die cardiovasculaire effecten hebben: daarover publiceerden onderzoekers van de University of California verleden jaar een artikel dat je misschien interessant vindt.
Op basis van de uitkomsten van eerder gepubliceerde studies berekenden de onderzoekers of het domweg toevoegen van amandelen aan een dieet je cholesterolspiegel verbetert. Het antwoord op die vraag luidt ‘ja’. Maar een nog grotere verbetering kun je volgens de onderzoekers bewerkstelligen als je tegelijkertijd ook minder voedingsmiddelen met ongezonde vetten gaat consumeren.
Het is uiteindelijk het volledige voedingspatroon dat gezond maakt. Maar dat zeiden we al.