U hoeft mij niet te spotten!

19 NOV. 07

Wie een jaartje serieus met krachttraining bezig is, kan wel een goede spotter gebruiken. De eerste grote klapper in kracht en spiermassa is gemaakt, en de Wet van de Verminderde Spieropbrengst dwingt de fanatieke (kracht) sporter meer dan voorheen gebruik te maken van ‘zware metalen’, het fundament van elke respectabele fysiek. Een achterman met kennis van zaken is dan onontbeerlijk, want niet iedereen kan spotten.

Training, voeding, herstel en motivatie zijn de vier pijlers van een goed spieropbouwprogramma, en een goede spotter is bij twee van die pijlers, training en motivatie, eigenlijk een must. Idealiter is de spotter je trainingsmaat. Immers, wie kent je krachtniveau, je uitvoering van de oefeningen, je slordigheden en twijfels beter dan degene met wie je alle trainingen afwerkt? Niet iedereen heeft echter de luxe van een vaste spotter, en in dat geval is het kiezen van een spotter en een goede briefing van het verlangde (zoveel herhalingen, dit gewicht, dan pas ingrijpen, etc.) van groot belang. Laat dit alvast duidelijk zijn: een goede spotter maakt van een middelmatige training een toptraining en kan het verschil betekenen tussen doormodderen en doorbraak.

De kunst van het spotten

Spotten is krachttrainingsjargon voor het ondersteunen van iemand bij een willekeurige oefening, zodat hij/zij de oefening veilig kan uitvoeren. Meestal gaat het om sets waarbij zware gewichten (> 85% 1RM) worden gebruikt. De spotter helpt dan bijvoorbeeld acht herhalingen te doen met een gewicht waar tot dan toe op Eigen Kracht slechts zes herhalingen mee gemaakt konden worden. Zo kunnen grenzen worden verlegd en blessures worden voorkomen! Een van de tien bekendste oorzaken van trainingsblessures naast slordige uitvoering, te veel gewicht en dergelijke, is ‘bad spotting’ (in sommige hardcore kringen zelfs een teken van ‘bad standing’).
Je komt het in de sportschool heel vaak tegen, vooral bij willekeurig gekozen spotters en bij jonge mannen die nog niet zo lang trainen en met veel te zware gewichten in de weer zijn. Het is een combinatie van onkunde, desinteresse en verkeerd overgekomen en/of gebrekkige instructies.

We concentreren ons in dit webbericht op de willekeurig gekozen spotter, want de meeste mensen die op regelmatige basis samen trainen, leren al snel dat je niet moet spotten met het ‘spotten’ op straffe van ongemak, ruzie of blessures. In het geval je alleen traint en meent iemand achter je nodig te hebben voor de veiligheid en/of het uitvoeren van een paar geforceerde reps (herhalingen die je niet helemaal meer op Eigen Kracht kunt doen), is het reuze belangrijk dat je niet alleen iemand kiest die zelf voldoende ervaring heeft met krachttraining en het principe van spotten, maar die ook sterk genoeg is om in te grijpen en bereid is om je serieus te helpen.
Als dat inderdaad het geval is, dan is het een kwestie van duidelijk overbrengen wat je wilt gaan doen en wat je van de spotter verwacht.

Klassiek voorbeeld bankdrukken

We geven een klassiek voorbeeld als spotten bij bankdrukken, hetzij voor een maximale beurt of met een gewicht waarbij de laatste twee herhalingen niet meer op Eigen Kracht gedaan kunnen worden. De informatie die de willekeurige sporter dan nodig heeft is de volgende:

• Hoeveel herhalingen je normaal doet met het gewicht
• Hoeveel herhalingen je verwacht te kunnen doen
• Hoeveel herhalingen je wilt doen
• Of het gewicht uit de steunen moet worden getild (aangeven) of dat je dat samen doet
• Of je de handen direct onder de stang (zonder aanraken) wilt of pas wanneer je kracht sterk terugloopt
• Of je een beetje of veel hulp wilt bij de herhalingen die je niet meer kunt maken
• Of je steun aan de stang of onder de ellebogen wilt hebben
• Of je de halter zelf terug legt in de steunen of dat je dat samen doet

Daarnaast is het altijd verstandig bij de ‘hoeveelheid hulp’ toe te voegen, dat de spotter je niet moet laten ‘dood liggen’, waarmee we bedoelen, dat de spotter geen of dermate weinig hulp biedt bij de geforceerde reps dat de stang terugzakt op de borst of het afmaken van de herhaling zoveel inspanning kost dat je bent uitgepoept voor de rest van de training.

Spotten is een belangrijk trainingsprincipe en de kwaliteit van de training gaat met sprongen vooruit als de meerderheid van je zware sets voorzien is van voldoende ‘achtervang’. Kortom, spotten is als het leven, een kwestie van nemen en geven.