Waarom met eiwit opgeleukte voedingsproducten kip en magere kwark niet kunnen vervangen
De eiwithype in de voedingsindustrie is nog maar net begonnen. Je hebt al eiwitbrood, eiwitcrackers, protein cookies en eiwitchocoladepudding, en in aantocht zijn eiwitcroissants, eiwitchips en eiwitijsjes. De eiwitbol, voorheen moorkop genoemd, wordt medio december verwacht. Klinkt reuze leuk allemaal, maar serieuze ijzermensen houden het beter bij kip, kwark, tahoe en de betere eiwitpoeders.
Ja, dat is paradoxaal. De trend om van allerlei voedingsmiddelen varianten te maken met extra eiwitten is begonnen in de sportvoeding, weten marktonderzoekers je te vertellen. Bodybuilders zworen al bij extra eiwitten toen de wetenschappers nog verkondigden dat een eiwitrijk voedingspatroon nergens voor nodig was. Die tijd is voorbij. Inmiddels staat ook in de wetenschap vast dat mannen en vrouwen die zichzelf fysiek zwaar belasten sneller herstellen, en beter reageren op hun trainingen, als ze meer eiwitten binnenkrijgen. We vertellen je niks nieuws.
Dat nu zelfs voedingsbedrijven die taarten en wafels produceren en onderzoeken hoeveel wheypoeder ze aan hun producten kunnen toevoegen, komt niet alleen omdat er inmiddels miljoenen Nederlanders staan ingeschreven bij een sportschool of fitnescentrum. Net zo belangrijk zijn de vetzuchtepidemie en de vergrijzing. Als je wilt afslanken, helpt een voedingspatroon met relatief veel eiwitten. En als de jaren gaan klimmen, en spiermassa door veroudering dreigt te verdwijnen, kan een hogere inname van eiwitten een belangrijk verschil maken.
Er is dus best wel iets te zeggen voor de eiwittrend. Zeker voor ouderen die langer gezond willen blijven, een beetje gaan fitnessen, maar niet de encyclopedische kennis over voeding en suppletie hebben die bij fanatieke fitnessers en bodybuilders doorgaans aanwezig is, zijn die nieuwe producten een uitkomst. Maar dat geldt niet voor de krachtsporters die als eerste eiwitrijke voeding zijn gaan gebruiken.
Knap, maar toch …
Veel kritische artikelen over sportvoeding ontaarden al snel in een tirade tegen de voedingsindustrie, die consumenten zou ‘vergiftigen’ met ‘troep’. Dat is niet de insteek van dit bericht. Wat de industrie presteert is bijzonder knap. Het is verdraaid moeilijk om meer eiwitten en minder koolhydraten en vetten in voedingsmiddelen te stoppen zonder dat de smaak daardoor verslechtert. Stop domweg meer eiwitten in een pudding of drankje, en onmiddellijk zullen consumenten gaan klagen over een ‘vervelende metalige nasmaak’.
Dat is dus niet het geval als je een eiwitrijke chocoladepudding proeft die nu in het koelvak van elke buurtsuper staat. Hij doet qua smaak niet meer onder voor een ouderwets-en-niet-erg-gezond chocoladepuddinkje van 200 gram waarvan je hieronder de voedingswaarde ziet.
Eiwit 2 gram | Vetten 3 gram | Koolhydraten 14 gram | Energieprocent eiwit 9
Vergelijk dat eens met de voedingswaarde van een even grote chocoladepudding met extra eiwitten.
Eiwit 20 gram | Vetten 3 gram | Koolhydraten 14 gram | Energieprocent eiwit 44
Een eiwitrijke chocopudding kost dan wel flink meer dan een ouderwetse pudding, maar voor dat extra geld koop je natuurlijk wel een voedingsmiddel met meer bouwstoffen voor je spieren. Je zou bijna vergeten dat in hetzelfde koelvak, op anderhalve meter afstand van de chocoladepuddinkjes, ook potten met magere kwark staan. Tot stand gekomen zonder technologische hoogstandjes, maar met een voedingswaarde per 200 gram die serieuze fitnessfanaten en bodybuilders meer zou moeten aanspreken dan de voedingswaarde van 200 gram proteïne-chocopudding.
Eiwit 18 gram | Vetten 1 gram | Koolhydraten 9 gram | Energieprocent eiwit 61
Dit voorbeeld geeft aan waar de schoen wringt. De nieuwe eiwitrijke voedingsmiddelen zijn verbeterde versies van ongezonde producten, maar ze kunnen nog steeds niet in de schaduw staan van traditionele voedingsmiddelen die al gezond zijn. Een dame van zeventig jaar die gaat fitnessen om gezond te blijven, en chocoladepudding inruilt voor een eiwitpudding, gaat er op vooruit. Maar een gymrat die zijn magere kwark gaat vervangen door een eiwitchocopudding niet. Die gaat niet meer eiwitten consumeren, maar wel meer lege calorieën.
Lege calorieën
Het probleem dat we aansnijden in dit bericht is niet nieuw. Bewuste krachtsporters en sportdiëtisten kennen het al sinds voedingsbedrijven eiwitrepen introduceerden. De producenten zetten eiwitrepen in de markt als een nuttige aanvulling voor sporters die hun inname van eiwitten op een makkelijke manier willen verhogen. En eerlijk is eerlijk, de meeste eiwitrepen leveren ook een interessante hoeveelheid eiwitten. Maar daarnaast leveren ze ook lege calorieën in de vorm van vetten en koolhydraten waar je waarschijnlijk niet op zit te wachten.
Eiwit 30 gram | Vetten 6 gram | Koolhydraten 24 gram | Energieprocent eiwit 45
Het profiel van hierboven is dat van een doorsnee-eiwitreep. Sommige repen zijn minder goed geformuleerd, andere beter. Maar zelfs de allerbeste eiwitreep die we hebben kunnen vinden kan de vergelijking met de saaie, ouderwetse en oerdegelijke kipfilet niet doorstaan. Een gemiddelde gebakken kipfilet weegt ongeveer 75 gram, en is een beduidend betere leverancier van hoogwaardige eiwitten dan een gemiddelde eiwitreep.
Eiwit 25 gram | Vetten 4 gram | Koolhydraten halve gram | Energieprocent eiwit 71
Je hoeft geen afgestudeerde voedingswetenschapper te zijn om te weten dat je lichaam op de langere termijn beter af is met kipfilet als eiwitrijke snack dan met eiwitrepen. Tuurlijk, ook koolhydraten en vetten passen in een gezonde voeding. Maar die koolhydraten en vetten kun je toch heus beter via andere voedingsmiddelen binnenkrijgen. De vetten in veel eiwitrepen zijn bijvoorbeeld minder gezond dan de vetten in olijfolie, noten, avocado’s, vette vis en lijnzaad. Bovendien leveren die volwaardige levensmiddelen ook vezels, fenolen, lignanen, carotenoïden en een heleboel andere voedingsstoffen die je in eiwitrepen niet zult vinden.
Schone voeding
De eiwittrend in de voedingsindustrie is niet interessant voor gedreven sporters die hun voeding goed op orde hebben. Een klassiek schoon voedingspatroon, dat is samengesteld uit degelijke, eerlijke en volwaardige voedingsmiddelen, is superieur aan een voedingspatroon dat bestaat uit industrieel geproduceerde voedingsmiddelen als eiwitchocopasta, eiwitdonuts en eiwitchocoladerepen. Hoe ingenieus al die nieuwe producten ook mogen zijn.
Dat het allemaal niet zo moeilijk is, zie je hier.