DMAA in vijf vragen en antwoorden
Het doek is gevallen voor supplementen met DMAA, geranamine of methylhexanamine. Eind augustus kondigde de VWA aan dat het alle producten met het stimulerende bestanddeel uit de schappen zou gaan halen, en drukte consumenten op het hart ze niet meer te nemen. Hieronder vatten we samen wat elke sporter over DMAA zou moeten weten.
1. Wat is DMAA?
Een opvallend eenvoudige verbinding met een amfetamineachtige werking, die om die reden dan ook op de dopinglijst staat. Na de tweede wereldoorlog is de verbinding op de markt geweest als middel tegen een verstopte neus. Daarna raakte de stof in de vergetelheid – totdat supplementenmakers hem in de eenentwintigste eeuw herontdekten en in energie- en pre-workoutsupplementen stopten. Meer over de geschiedenis van DMAA lees je hier.
2. Is DMAA gevaarlijk?
In de VS zijn tijdens fysieke trainingen twee soldaten overleden die supplementen met DMAA hadden geslikt. Hartaanvallen werden de soldaten fataal. In Nieuw-Zeeland, waar DMAA op de markt was als een legale recreatieve drug, hebben gebruikers hersenbloedingen gekregen nadat ze doses vanaf 150 mg DMAA slikten. De hersenbloedingen en hartaanvallen waren waarschijnlijk het gevolg van een sterk gestegen bloeddruk. Bewegingswetenschappers van de University of Memphis ontdekten dat een supplement met 250 mg cafeïne en 75 mg DMAA de bloeddruk met ongeveer twintig procent kan verhogen. Als de proefpersonen zich daarbij lichamelijk zouden hebben ingespannen, was die toename hoger geweest.
Volgens studies die zijn gefinancierd door een producent van DMAA-supplementen, is de stijging van de bloeddruk maximaal als gebruikers DMAA gaan slikken, en zakt de bloeddruk al binnen enkele dagen. Als dat onderzoek klopt, dan zouden gebruikers de meeste risico’s lopen in de eerste dagen dat ze DMAA-producten slikken.
De doden en hersenbloedingen door DMAA hebben veel aandacht in de Engelstalige media gehad. In april van dit jaar meldde de Amerikaanse FDA dat die gevallen niet op zichzelf stonden. De FDA had 42 meldingen ontvangen van DMAA-gebruikers die hartafwijkingen en neurologische en psychiatrische aandoeningen hadden ontwikkeld. Voor de FDA was dat voldoende aanleiding om een aantal producten met DMAA uit de schappen te laten halen.
3. Wat doet DMAA in een supplement?
In de jaren negentig publiceerden Chinese onderzoekers een studie die zou aantonen dat DMAA een natuurlijk bestanddeel van geraniumolie is. Omdat voedingsfabrikanten geraniumolie mogen gebruiken als smaakstof in snoepgoed, likeur, ijs en pudding, is geraniumolie een voedingsmiddel, en mag de industrie dus extracten van geranium in supplementen stoppen. Tenminste, dat dachten sommige supplementenbedrijven. In 2011 meldde een Australisch overheidslaboratorium echter dat het een aantal geraniumextracten had geanalyseerd, en daarin geen spoortje DMAA had kunnen ontdekken. De Australiërs bestudeerden vervolgens de Chinese studie uit de jaren negentig, en ontdekten dat de Chinezen helemaal geen DMAA hadden gevonden. Er was sprake van een tikfout.
Ook onderzoekers van het Amerikaanse particuliere ElSohly Laboratories, het analytische lab van de universiteit van Milaan en chemici van de University of Texas at Arlington vonden geen DMAA in geraniumextracten. De laatstgenoemde onderzoekers konden zelfs aantonen dat de DMAA in supplementen niet uit planten afkomstig is, maar uit een chemische fabriek.
Onderzoekers die worden betaald door producenten van DMAA-producten zijn het met die analyses oneens. Zij houden voet bij stuk dat er wel degelijk DMAA in Chinese geraniumextracten zit.
Voor Nederland zijn die discussies niet meer relevant, maar voor Amerika wel. Daar voeren advocaten namens zieke of gewoon boze consumenten op dit moment rechtszaken tegen makers van DMAA-supplementen. Als de DMAA in supplementen synthetisch is, dan hebben de makers de wet overtreden en zullen ze daarvoor een hoge prijs moeten betalen.
4. In welke supplementen zit DMAA?
De VWA adviseert consumenten het label van supplementen te checken op termen als DMAA, 1,3-dimethylamylamine, dimethylamylamine, methylhexanamine, 4-methyl-hexaan-2-amine, 4-methyl-2-hexaanamine, 4-methyl-2-hexylamine, 2-amino-4-methylhexaan, 1,3-dimethylpentylamine, geraniumextract, geraniumolie, geraniol en geranamine.
Hoeveel actieve stof er in die producten zit staat vaak niet op het label, maar de onderzoekers van de University of Texas at Arlington hebben van dertien sportsupplementen bepaald hoeveel DMAA ze precies bevatten. Meer daarover lees je hier. De grootste hoeveelheden DMAA vonden de Amerikanen in FlashOver van Omega Sports, Overdose van NRGX Labs en Jack3d van USPlabs. De hoeveelheid DMAA in die producten is ongeveer gelijk aan of hoger dan in de supplementen die in Nieuw-Zeeland hersenbloedingen hebben veroorzaakt. FlashOver en Jack3d circuleerden ook in Nederland, en doen dat in het grijze circuit misschien nog.
5. Hoe gaat het nu verder?
Het ziet er naar uit dat nog veel meer landen DMAA eerder vroeg dan laat in de ban zullen doen. Dat is ook de verwachting van de supplementenindustrie, die inmiddels DMAA-loze energiesupplementen aan het ontwikkelen is. Uiteindelijk zal DMAA waarschijnlijk Ephedra sinica achterna gaan. Als je de ontwikkelingen wilt blijven volgen kunnen we je de website NutraIngredients.com warm aanbevelen. Een overzicht van wat die website over DMAA heeft bericht vind je hier.
Een overzicht met veel producten die DMAA bevatten vind je hier.