EN  |  FR

Wilskracht of de hond van Pavlov?

Keihard trainen, altijd op je voeding letten, op dieet gaan, daar moet een mens veel wilskracht voor hebben. Een ijzeren wilskracht misschien wel. Het vervelende is echter dat het de meeste mensen aan wilskracht ontbreekt. Tijd voor een blokkie om met de hond van Pavlov?

Alle dagen feest

Wie de advertenties en reclamespotjes bekijkt, kan het moeilijk ontgaan: het leven is één groot lunapark dat bol staat van de verleiding. Steekwoorden zijn: emotie, passie, verleiding en seks, heel veel seks. De bedoeling is je alle dagen van je leven te laven aan zoveel mogelijk lekkers. Het eindresultaat is dat je ‘geleefd’ wordt, passief (!) bent, van meewerkend voorwerp snel lijdend voorwerp (dik én dom) wordt. Een slaaf van je passies.

Om in dit Luilekkerland overeind te blijven, heb je wilskracht nodig, wilskracht en discipline (geen populaire woorden tegenwoordig), maar wie beschikt er over deze schaarse eigenschappen? Misschien iemand als Hans Kroon (zie Natural bodybuilding: de visie van Hans Kroon), die van zijn leven één groot ‘Op eigen kracht’ experiment heeft gemaakt. Inspirerend, zeker, navolgenswaardig ook, maar de gemiddelde krachttrainer heeft niet zulke grootste visioenen en kan een steuntje in de rug gebruiken. Die doen er dan goed aan de hond van Pavlov in te schakelen.

De hond van Pavlov

Ivan Petrovitsj Pavlov (1849-1936) was een beroemde Russische fysioloog (kreeg in 1904 de Nobelprijs voor de fysiologie/geneeskunde) en is beroemd geworden door zijn onderzoeken naar aangeleerde (voorwaardelijke) reflexen bij honden. Het was Pavlov opgevallen dat honden een natuurlijke reflex vertoonden bij het zien van eten (kwijlen).

Pavlov wilde bewijzen dat honden (dieren) die reflexen ook kunnen worden aangeleerd door andere prikkels, die men eerst ‘verbindt’ met de natuurlijke prikkels (bijvoorbeeld het aanbieden van voedsel tijdens het luiden van een bel, waardoor na een tijdje het geluid van de bel al voldoende is voor het opwekken van de reflex - in dit geval kwijlen). Deze reflex nu wordt voorwaardelijke of geconditioneerde reflex genoemd.

De hond in de praktijk

Het was ook mogelijk geweest om de hond zo te ‘conditioneren’ dat hij het eten had laten staan door aan het tonen van het voedsel een prikkel te verbinden die angst en onlust opwekken (zeg maar, je laat het beest zich rot schrikken elke keer dat er een volle bak voor zijn neus gezet wordt).

De verleiding bestrijden door aan van alles en nog wat ‘negatieve prikkels’ te verbinden is in een stimulusrijke omgeving (Luilekkerland) niet zo handig. We zouden voortdurend zwetend en kotsend door het leven gaan. Beter is het om positieve prikkels te verbinden aan de natuurlijke prikkels. We geven twee voorbeelden: boodschappen doen en gaan trainen.

In plaats van je karretje met ijzeren wilskracht door een overvolle supermarkt richting kassa te duwen zonder allerlei junkfood erin te mikken, moet je de volgende pavloviaanse voorbereidingen treffen: 1. nooit gaan supermarkten met een hongergevoel (verhoogde gevoeligheid voor voedingsprikkels) en 2. gebruik een boodschappenbriefje en koop niets wat er niet op staat. In het begin even doorbijten, maar na een keer of vier, vijf loop je fluitend naar de kassa. Niet de fout maken het boodschappenbriefje op termijn achterwege te laten (verzwakking van de prikkel).

In plaats van te gaan trainen wanneer het uitkomt, moet je een vaste tijd plannen en van het inpakken van je trainingstas en de kleine maaltijd ervoor een ritueel maken (een aantal handelingen of ‘prikkels’ die je verbindt aan het gaan trainen en na een tijd werken als duwtjes in de goede richting). Ook hier geldt: op termijn niet denken dat je wel zonder die prikkels kunt.

Kortom: in plaats van te vertrouwen of wachten op een ‘ijzeren wilskracht’ moet je gewoon een blokkie om met de hond van Pavlov!