De plasma-eiwitten komen
Het zou zomaar kunnen dat de plasmatrend in de sportsupplementen overslaat naar onze contreien. Als dat gebeurt, gooien ze je straks dood met advertenties voor een nieuw type eiwitten en aminozuren, die de spiergroei nog beter zouden moeten stimuleren dan alles wat nu op de markt is. Maar wat zijn ‘plasma-treated’-eiwitten precies?
Als je de vakmedia voor de supplementenbranche volgt, dan gaat er waarschijnlijk een belletje bij je rinkelen als de term ‘plasma treated’ valt. De Amerikaanse editie van de website NutraIngredients heeft bijvoorbeeld al een paar keer bericht over met plasma behandelde whey die beter zou moeten werken dan reguliere whey, of over de introductie van een met plasma behandelde vorm van collageen.
Nou zet lang niet elke trend die vakbladen aankondigen ook echt door. Dat geldt dubbel en dwars voor een nerveuze sector als die van de voedingssupplementen, waar hypes en rages net zo snel weer uitdoven als ze opkomen. Maar de afgelopen maanden werd in de Verenigde Staten duidelijk dat de plasmatrend menens is, toen ketens als MyProtein en GNC sportproducten met ‘plasma-treated’ whey en erwteneiwit opnamen in hun assortiment. Als zulke grote spelers hun vingers durven te branden aan deze nieuwe categorie supplementen, weet je één ding zeker. Dit zijn geen proefballonnetjes meer.
Plasmabehandeling
Voor we kunnen uitleggen wat er zo bijzonder is aan met plasma behandelde eiwitten, moeten we eerst iets vertellen over de reguliere eiwitten, peptiden en aminozuren die je al kent. Die producten kun je maandenlang (soms zelfs jarenlang) bewaren. Die lange houdbaarheid is onder meer te danken aan een behandeling met hitte die bacteriën en schimmels in die poeders doodt.
Hitte is een effectieve manier om micro-organismen uit te schakelen, maar verhitting kost ook veel energie. Omdat de energieprijzen aan het stijgen zijn, is de voedingsindustrie op zoek naar alternatieve manieren om de houdbaarheid van voeding en voedingsingrediënten te verlengen. Eentje daarvan is de plasmabehandeling. Daarbij worden eiwitpoeders niet verhit, maar blootgesteld aan een wolk van elektrisch geladen losse atomen, die micro-organismen net zo effectief om zeep helpen als verhitting.
Het klinkt misschien een beetje sciencefictionachtig, maar plasmatechnologie is al jaren in gebruik. De chemische industrie gebruikt plasmatechnologie bijvoorbeeld bij het aanbrengen van coatings. Een oppervlak dat een coating moet krijgen, wordt eerst blootgesteld aan plasma. Het te behandelen oppervlak wordt daardoor ruwer, waardoor de coating beter blijft zitten.
De voedingsindustrie bestudeert koud plasma niet alleen omdat het misschien een goedkopere manier is de houdbaarheid van producten te verlengen. Bedrijven vragen zich of je er nog meer met plasma kunt. Zo ontdekte het Amerikaanse bedrijf Plasma Nutrition dat elektrisch geladen plasmadeeltjes niet alleen eiwitpoeders ontsmetten, maar ook de chemische eigenschappen van eiwitten veranderen. Volgens verslagen van allerlei studies, betaald door Plasma Nutrition, kan door behandeling met plasma de opneembaarheid van eiwitten en peptiden fors toenemen.
Dat komt omdat de moleculen waaruit eiwitten bestaan, door plasma van vorm veranderen. Je kunt eiwitten vergelijken met een soort slierten, die zijn opgerold tot bolletjes. Komen die eiwitten in contact met plasma, dan wordt de structuur van de eiwitten losser. Het zijn geen strak opgerolde bolletjes meer, maar losjes opgerolde kluwen. Door die lossere structuur kunnen de eiwitten beter oplossen in water en kunnen spijsverteringsenzymen ze makkelijker in stukjes knippen. Daardoor verbetert hun opneembaarheid. Bovendien lijkt de plasmabehandeling ook de smaak van die eiwitten te verbeteren.
Commercieel onderzoek, uitgevoerd door het Amerikaanse particuliere onderzoeksbedrijf ASPI Labs in opdracht van Plasma Nutrition, bevestigt dat mensen met plasma behandelde eiwitten, peptiden en aminozuren inderdaad beter opnemen. Na inname van met plasma behandelde leucine en BCAAs stijgt de concentratie van die aminozuren in het bloed fors meer dan na inname van reguliere leucine en BCAAs. Hetzelfde geldt voor whey en erwteneiwit. Als je het onderzoek mag geloven, krijgt het plantaardige erwteneiwit door een plasmabehandeling een voedingswaarde die praktisch identiek is aan die van dierlijke reguliere whey.
Sponsor
De naam van Plasma Nutrition is in dit bericht nu al een paar keer gevallen. Dat is niet voor niets. Plasma Nutrition is ‘het’ bedrijf achter de plasmatrend waarover we het nu hebben. Al het onderzoek naar het effect van plasmabehandeling op eiwitten en aminozuren dat we in dit bericht behandelen, is gefinancierd door dat bedrijf. Plasma Nutrition produceert bovendien met plasma behandelde whey, erwteneiwit, collageen en BCAAs voor sportsupplementen. Je kunt dus op je vingers natellen dat Plasma Nutrition een belang heeft bij positieve onderzoeksuitkomsten.
Dat maakt met plasma behandelde eiwitten niet minder interessant, maar toch zou het mooi zijn als al die fraaie effecten ook bevestigd worden door onafhankelijk onderzoek. Voor zover we weten is dat onderzoek er nog niet.
Dat is jammer, want nu weten we niet precies wat we moeten denken van het onderzoek dat is uitgevoerd door bewegingswetenschappers van de University of South Florida. In dat onderzoek reageerden recreatieve bodybuilders net zo goed op een shake met 20 gram plasma-whey als op een shake met 28 gram reguliere whey. Fitnesfanaten, bodybuilders en andere sporters behalen dus misschien met relatief kleine hoeveelheden van plasma-eiwitten net zulke goede resultaten als met grotere hoeveelheden reguliere eiwitten.
Volgens weer een ander onderzoek bouwen krachtsporters die na hun workout een shake met 28 gram plasma-whey gebruiken meer spiermassa en kracht op dan sporters die na hun workout een shake nemen met 28 gram reguliere whey. Daar komt nog bij dat de sporters die de plasma-shake gebruiken minder last hebben van buikpijn, winderigheid en andere buikklachten.
De toekomst van plasma
Of sporters inderdaad meer spieren opbouwen als ze plasma-eiwitten gebruiken, weten we niet zeker. De studies die we in dit bericht hebben genoemd, suggereren van wel, maar met gesponsorde studies moet je nu eenmaal een beetje voorzichtig zijn. We willen je niet lastigvallen met allerlei wetenschappelijke haarkloverij, maar inhoudelijk roepen sommige van deze studies ook veel vragen op. Maar dat de verteerbaarheid van eiwitten door de plasmatechnologie verbetert, vinden door ons geraadpleegde voedingstechnologen helemaal niet onwaarschijnlijk.
Ook als het niet zo’n vaart loopt met de door Plasma Nutrition ontwikkelde eiwitten, ga je de term ‘met plasma behandeld’ in de nabije toekomst waarschijnlijk nog veel vaker tegenkomen. De plasmatechnologie kan misschien de verteerbaarheid van vooral plantaardige eiwitten fors verbeteren, waardoor die voor grote groepen sporters een volwaardig alternatief gaan worden voor whey. Plasmatechnologie maakt het misschien zelfs mogelijk dat mensen, die allergisch zijn voor een type eiwit, dat type eiwit toch kunnen verdragen.
We zeiden eerder al dat we de met plasma behandelde eiwitten niet zien als proefballonnetjes. Dit zouden wel eens blijvertjes kunnen zijn.