EN  |  FR

Nieuwe eetstoornis: anorexia suppletica

De manier waarop veel fitnessfanaten en bodybuilders omgaan met hun voedingssupplementen, eiwitshakes en PWO’s is zo dwangmatig, dat je gerust kunt spreken van een eetstoornis. Dat concludeert de Amerikaanse psycholoog Richard Achiro uit zijn onderzoek onder een kleine tweehonderd mannelijke sporters. Naast anorexia nervosa en biggarexia, het ziekelijke verlangen naar steeds meer spieren, is er nu dus ook anorexia suppletica.

Richard Achiro kwam op het idee voor zijn onderzoek doordat veel van zijn vrienden trainen met gewichten, zo vertelde hij in een interview met de Amerikaanse publieke radio-omroep NPR. Het viel hem op hoeveel van hen voor en  na de training cocktails gebruikten met whey, creatine en aminozuren. En als hij bij ze thuis kwam, dan stonden de bussen met eiwitpoeder op het aanrecht en waren de keukenkastjes gevuld met potjes multivitamines, visolie, L-carnitine en andere stoffen die volgens supplementenmakers spiergroei stimuleren.

Weinig over bekend

Sportsupplementen waren een miljoenenbusiness geworden, realiseerde Achiro zich. Niet alleen in speciaalzaken, maar ook in benzinepompen en supermarkten zag Achiro hoe sportsupplementen steeds meer ruimte in de schappen veroverden. Toen Achiro, die werkzaam is als psycholoog, in de wetenschappelijke literatuur op zoek ging naar studies over de psychologische aspecten van het gebruik van sportsupplementen, ontdekte hij tot zijn verbazing dat die studies schitterden door afwezigheid.

Hij vond wel onderzoek over de psychologie van het gebruik van anabole steroïden door bodybuilders, maar dat was natuurlijk niet hetzelfde. De supplementen die hij op het oog had zijn legaal en vrij verkrijgbaar, anabole steroïden en andere dopingmiddelen zijn dat niet. Bovendien streefden lang niet al zijn vrienden een bodybuildingfysiek na. De meesten hadden meer een fysiek als die van Zac Efron of Ryan Reynolds voor ogen.

Onderzoek

Samen met Peter Theodore van de California School of Professional Psychology besloot Achiro het verschijnsel te bestuderen. De twee onderzoekers ondervroegen 195 mannen van 18 tot 65 jaar, die allemaal supplementen gebruikten en minstens twee keer per week aan krachttraining deden. Vorige week presenteerden ze de resultaten van dat onderzoek in de Canadese hoofdstad Toronto, tijdens het jaarlijkse congres van de American Psychological Association.

‘Tamelijk alarmerend’

De uitkomsten van dat onderzoek waren tamelijk alarmerend', vertelde Achiro. Het gebruik van supplementen was bij 40 procent van de mannen toegenomen. Had er in hun keukenkastje aanvankelijk alleen een potje multivitamines en een bus whey gestaan, naarmate de tijd verstreek was hun arsenaal aan poeders en capsules almaar uitgedijd. Een kwart van de mannen had maaltijden vervangen door supplementen, en één op de drie mannen maakte zich zorgen over hun supplementengebruik, en vroeg zich wel eens af of ze wel gezond bezig waren.

Acht procent van de mannen had wel eens een waarschuwing van zijn arts gehad, en te horen gekregen dat ze beter konden stoppen met een bepaald supplement. Drie procent van de mannen was wel eens opgenomen met lever- of nierproblemen door supplementengebruik.

Achiro had de mannen in zijn onderzoek ook de vragenlijsten voorgelegd waarmee psychiaters en therapeuten eetstoornissen opsporen, en ontdekte dat veel mannen inderdaad hoog scoorden op die tests. Hun supplementengebruik was dwangmatig geworden. Zoals mensen met anorexia almaar doorgaan met zichzelf uithongeren, en mannen met spierdismorfie of biggarexia niet meer kunnen stoppen met hun anabolen omdat ze ziekelijk bang zijn spieren te verliezen, zo gebruiken mannen met anorexia suppletica supplementen niet meer als een aanvulling van hun voeding, maar als een vervanging.

“De manier waarop deze mannen hun lichaam willen verbeteren door supplementen is riskant”, vatte Achiro samen. ‘ Ze zien er van buiten weliswaar topfit uit, maar hun manier van leven is dat zeker niet.’ De kans op schade aan de gezondheid op de langere termijn is levensgroot, vreest de onderzoeker. Een lichtpuntje is volgens Achiro dat één op de drie mannen zich zorgen maakte over het supplementengebruik. Dat betekende dat in ieder geval deze mannen hun gedrag waarschijnlijk nog zouden kunnen veranderen.

Slot

Bij Eigen Kracht zijn we ‘matig positief’ over supplementen. Er is iets te zeggen voor suppletie met degelijke producten als bijvoorbeeld eiwitten, creatine en bèta-alanine, vinden we. Maar tegelijkertijd vinden we dat 95 procent van de fitnessfanaten en bodybuilders nog veel progressie kunnen maken door verbetering van hun training en hun voeding. In de praktijk blijft die verbetering van die basis deels achterwege door de onevenredig grote aandacht voor suppletie. Daardoor kunnen supplementen de progressie van sporters afremmen, schreven we een half jaar geleden. Het onderzoek van Achiro suggereert dat de rol van supplementen misschien nog bedenkelijker is, en dat supplementengebruik die basis kan verslechteren. Kortom, leg de prioriteit bij de pijlers van Eigen Kracht en doe het kalm aan met de supplementen.

Over obsessie met gezondheid en superfoods schreven we eerder ‘Gewoon gezond is goed genoeg.’

Dossiers: