CLA: een vetzuur met belofte?
Terwijl over veel voedingssupplementen toch wel een redelijk betrouwbaar oordeel te vellen valt, lijkt men met betrekking tot CLA maar geen overeenstemming te kunnen bereiken. Een vetzuur met belofte onder de loep.
CLA: het omega-3 vetzuur supplement
In onze voeding zijn twee vetzuren essentieel - dat wil zeggen
dat het lichaam ze zelf niet kan maken - te weten: linolzuur
(omega-6 vetzuur) en alfa-linoleenzuur (omega-3 vetzuur). De
aanduidingen omega-6 en omega-3 heeft te maken met de plaats van
de dubbele koolstofbindingen in de atoomketen. De dubbele
koolstofbinding voor alfa-linoleenzuur komt op het 3e atoom,
vandaar omega-3. Linolzuur komt vooral voor in plantaardige
oliën, terwijl linoleenzuur vooral te vinden is in vlees en
zuivelproducten. De vorm waarin CLA meestal in
voedingssupplementen voorkomt wordt echter doorgaans gemaakt van
plantaardige oliën als zonnebloemolie of saffloerolie. CLA is de
afkorting voor conjugated linoleic acid (in Nederlands:
geconjugeerd of gebonden linoleen zuur).
Omega-3 en omega-6 vetzuren zijn vooral belangrijk voor het maken
van prostaglandines in het lichaam, hormoonachtige stoffen die
gemaakt zijn van vetzuren. Ze reguleren allerlei processen in het
lichaam, zoals ontsteking, pijn, en zwelling. Verder spelen ze
ook een rol bij het controleren van de bloeddruk, het
functioneren van het hart, de nieren en het
spijsverteringssysteem. Prostaglandines zijn ook belangrijk voor
allergische reacties, bloedstolling, en het maken van andere
hormonen. Door de hoeveelheid omega-6 en omega-3 in het lichaam
te veranderen, zou je in principe je prostaglandinespiegels
kunnen veranderen.
CLA: claims en theorie
De claims die met betrekking tot CLA gedaan worden zijn: bouwt
spiermassa op, verhoogt de vetverbranding, verhoogt het zogeheten
thermische effect van voeding (worden meer calorieën verbrand),
beschermt tegen kanker en is een anti-oxidant. We gaan hier
alleen op de claims van opbouw van spiermassa en verhoogde
vetverbranding in.
Door invloed uit te oefenen op de prostaglandines, die uit
vetzuren zijn gemaakt, zou CLA bijdragen aan een verhoogde
productie van groeihormoon, met meer spiermassa, kracht en
vetafbraak als gevolg. Sommige prostaglandines zouden ook de
bloedtoevoer naar de spieren en het lichaamsvet verbeteren, met
als gevolg een betere spierconditie en verhoogde vetafbraak.
Kortom, effecten die een ieder die meer spiermassa en minder vet
verlangt natuurlijk van harte toejuicht.
Van muizen en mensen
De positieve effecten van CLA op de lichaamssamenstelling (meer spier, minder vet) zijn uit tal van dierexperimentele onderzoeken gebleken. De grap op wetenschappelijke symposia was altijd, dat CLA een prima afslankmiddel is voor muizen, maar niet voor mensen. Nu anno 2004 van de 11 bekende humane onderzoeken de helft in genoemde opzichten eveneens positief zijn, hoor je die mop minder vaak. Nu hebben muizen wel een stofwisseling die 7 keer hoger is dan die van mensen, dus waar de effecten bij muizen (ook pluimvee) ‘significant’ zijn, zijn ze bij mensen mogelijk ‘verwaarloosbaar’. Het eindoordeel is: in dierexperimenteel onderzoek zijn de effecten hard te maken, maar in humaan onderzoek zitten we in een ‘kan vriezen, kan dooien’ situatie.
Slot
Uit de voeding wordt gemiddeld 1 gram alfa-linoleenzuur per dag gehaald. De aanbevolen doseringen bij supplementen is 3 gram dagelijks. Een recent onderzoek van wetenschappers uit Uruguay heeft een verband tussen alfa-linoleenzuur en prostaatkanker gevonden. Geen opwekkend nieuws voor een 50-50 supplement. Daarnaast blijft altijd de hamvraag: wat heb je aan training, voeding, herstel en motivatie gedaan om meer spiermassa op te bouwen en vet te verliezen? Dat zijn de heipalen van een indrukwekkende fysiek. Concentreer je op het heien.