Dé sport, bewegen en gezondheidsbijbel
Zo af en toe verschijnen er juweeltjes van boeken. Niet zelden komen die boeken uit de koker van de Amerikaanse sport- en bewegingsuitgever Human Kinetics. De laatste jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor de relatie sportief bewegen en gezondheid. De overgewichtepidemie in de Westerse wereld heeft daarbij zeker een flink handje geholpen. Voor alle geïnteresseerden bestaat nu een prachtig overzichtsboek over dit boeiende onderwerp: Physical Activity and Health.
Over fitnormen en bewegingsnormen
De trouwe lezers van deze website zijn er hoogstwaarschijnlijk mee bekend. Of het nu ingegeven is door premier Balkenende met zijn waarden en normen is onduidelijk, maar we barsten ook in de Nederlandse sport van de normen. Je hebt tegenwoordig de Fitnorm, de Nederlandse Norm Gezond Bewegen en je kunt ze ook combineren tot de Combinorm. Hoe zijn al die bewegingsnormen nu te verklaren? Het is steeds duidelijker geworden dat een inactieve levensstijl een groot volksgezondheidsprobleem vormt. Maar hoe zit het precies met de relatie tussen lichamelijke activiteit in al zijn uitingen en de verschillende effecten op de gezondheid? Een compleet en uitgebreid overzicht is te vinden in het boek Physical Activity and Health.
Topredactie
De eindredactie van Physical Activity and Health is in handen van een trio topwetenschappers. De Canadees Claude Bouchard is een autoriteit op dit gebied net als zijn Amerikaanse co-redacteuren Steven Blair en William Haskell. Bij elkaar hebben ze over de 1.000 wetenschappelijke artikelen op hun naam staan. Naast de (eind)redacteuren hebben 24 auteurs meegeschreven aan dit iets meer dan 400 pagina’s dikke boek. De meesten komen uit de Angelsaksische landen, maar daarnaast is er ook een Nederlandse bijdrage. EMGO-onderzoekers Evert Verhagen, Esther van Sluijs en Willem van Mechelen schreven een bijdrage over de gezondheidsrisico´s van lichamelijk activiteit.
Van nul tot nu
Physical Activity and Health bestaat uit vijf delen. Het eerste deel gaat over de geschiedenis en over de huidige stand van zaken van het onderzoek naar bewegen en gezondheid. Russell Pate beschrijft in hoofdstuk twee een historisch perspectief. De vader van de preventieve geneeskunde, Hippocrates, pleitte al voor de combinatie van gezond bewegen en goede voeding. Maar ook alle bewegingsadviezen en de ontwikkelingen daarin komen in dit hoofdstuk aan bod. In Amerika is en blijft nog steeds het rapport van de Surgeon General over Physical Activity and Health uit 1996 een belangrijk document. Het kernadvies luidt: Every U.S. adult should accumulate 30 minutes or more of moderate-intensity physical actvity on most, preferably all, days of the week. Dit advies is in Nederland vertaald naar de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. De aandacht voor overgewicht leidde ertoe dat in 2005 deze beweegnorm werd uitgebreid met beweegadviezen die overgewicht (dan wel terugval) moet voorkomen. Het belangrijkste verschil is dat je langer moet bewegen, geen 30 maar 60 tot 90 minuten per dag op minimaal matig intensief niveau.
Specifieke gezondheids- en fitnesseffecten
In deel twee wordt aandacht besteed aan diverse effecten van
bewegen op het menselijk organisme. Ook de rol van training van
de skeletspieren komt hier aan bod. Traditiegetrouw is altijd
veel aandacht geweest voor de duursporten, maar ook hier wordt
gepleit voor meer aandacht voor krachttraining.
In deel drie gaat het om de relatie tussen bewegen, gezondheid en
fitheid. Een apart hoofdstuk wordt gewijd aan overgewicht, maar
ook andere welvaartsziekten komen uitgebreid aan bod, zoals
kanker, hart- en vaatziekten, diabetes mellitus, bot- en
gewrichtsproblemen en mentale gezondheid. Aandacht in dit deel is
er ook voor kinderen en ouderen en de risico´s van bewegen. In
dit deel is ook hier weer aandacht voor krachttraining in een
hoofdstuk van Neil McCartney en Stuart Phillips. Zij wijten het
lange tijd achterblijven van de aandacht voor krachttraining aan
het boek Aerobics uit 1968 van Kenneth Cooper (van de
gelijknamige test). Krachttraining biedt fitheids- en
gezondheidsvoordelen en niet in de laatste plaats de rol die het
kan vervullen in het verkrijgen en behouden van een gezond
lichaamsgewicht.
Deel vier gaat in op de dosis-effect relatie tussen bewegen,
inclusief de wijze waarop, in relatie tot de gezondheidseffecten.
Wat is de ideale bewegingsdosering? Maar ook hoe organiseer je
goede beweegprogramma´s, is gestructureerd bewegen beter of
slechter dan ongestructureerd?
In het laatste deel vijf wordt er een blik op de toekomst
geworpen. Hoe staat het met genetische verschillen en de relatie
tussen bewegen, fitheid en gezondheid? Hebben bankbintjes andere
genen dan sportfreaks? In hoeverre worden effecten van
beweegprogramma´s genetisch bepaald c.q. beperkt. In het
allerlaatste hoofdstuk creëert het trio eindredacteuren een
integrale visie op het onderwerp van het boek.
Physical Activity and Health is een duidelijk leerboek,
want na ieder hoofdstuk zijn ´Key concepts´ en ´Study questions´
opgenomen. Het boek mag beschouwd worden als een absolute must
voor iedereen die professioneel bezig is met bewegen en
gezondheid. Voor ieder ander is ie van harte aanbevolen.
Meer info:
Physical Activity and Health
Claude Bouchard, Steven Blair & William Haskell (red.)
Human Kinetics, Champaign IL, 2007
ISBN-13: 978-0-7360-5092-0
ISBN-10: 0-7360-5092-2