Testosterontherapie verhoogt kans op hartinfarct
Wereldwijd gebruiken honderdduizenden mannen op leeftijd gels of injecties met het mannelijke geslachtshormoon. Of ze daardoor gezonder worden is niet duidelijk, dat de hormoonbehandeling hun kans op een hartinfarct verhoogt wel. Tot die verontrustende conclusie komen Amerikaanse onderzoekers in waarschijnlijk de grootste studie naar de effecten van testosterontherapie die tot nu toe is verschenen.
Websites en tijdschriften berichten gretig over de voordelen van testosterontherapie voor mannen op leeftijd, en uiteraard ook over de 'gevaren' van een lage testosteronspiegel. Ongetwijfeld zijn een aantal van die berichten geschreven door oprechte journalisten, die hun lezers gewoon zo goed mogelijk willen informeren. Maar een aantal van die stukken zijn in het geheim betaald door fabrikanten van testosteronpreparaten.
Media-offensief
Dat weten we dankzij broodschrijver Stephen Braun, die nog niet zo lang geleden verklapte hoe hij onder een valse naam zulke stukken schreef. Officieel waren die stukken geschreven door een arts met een indrukwekkende academische titel, maar in werkelijkheid waren ze geschreven door een professionele tekstschrijver – die in het geheim via een wazige constructie werd betaald door de farmaceutische industrie.
Je vindt Brauns artikel, Promoting 'Low T' – A MedicalWriter's Perspective, hier.
Officieel zijn testosteronpreparaten bedoeld voor kwakkelende mannen die te weinig testosteron aanmaken, maar de artikelen die Braun voor de farmaceutische industrie schreef waren bedoeld voor gezonde en oudere mannen, die zich futloos voelden, en wat dikker of minder gespierd waren dan ze eigenlijk wilden zijn.
Zulke mannen zouden zich waarschijnlijk beter voelen als ze hun dieet verbeterden en gingen sporten, maar kregen in plaats daarvan een kant-en-klare farmaceutische oplossing aangeboden: ze lieten zich door Braun vertellen dat ze een 'ziekelijk' lage testosteronspiegel hadden, en dat gels, capsules of injecties met synthetisch testosteron hun 'problemen' konden oplossen.
Viagra voorbij
Braun laat in zijn stuk zien hoe de farmaceutische industrie heeft gezorgd voor een omslag in hoe honderdduizenden oudere mannen over zichzelf zijn gaan denken. Ze hebben zichzelf het stempel 'ziek' gegeven, met als gevolg dat in bijna alle landen het aantal mannen dat testosteron gebruikt toeneemt. In de VS, waar TV-stations dagelijks commercials uitzenden voor testosteronpreparaten, verdubbelt het aantal mannen dat via een arts testosteronpreparaten krijgt elke twee jaar. In 2012 besteedden Amerikaanse mannen meer geld aan de testosterongel Androgel van AbbVie, dan aan een blockbuster als Viagra.
Het zijn dramatische ontwikkelingen, zeker als je weet dat wetenschappers zich afvragen of testosteron wel veilig is. Tot voor kort waren er nog geen grote onafhankelijke studies, waarin onderzoekers mannen die testosterontherapie kregen langere tijd volgden. Die situatie begint nu pas te veranderen.
Experiment afgebroken
In 2010 publiceerden onderzoekers van het Amerikaanse National Institute on Aging of the National Institutes of Health de gegevens uit een afgebroken experiment, waarin mannen dagelijks 100 milligram testosteron in een gel op hun lichaam smeerden, en een controlegroep mannen een placebo gebruikten. Toen de onderzoekers 23 'incidenten' rapporteerden bij de mannen in de testosterongroep, zetten ze om ethische redenen het onderzoek stop. Mannen kregen kregen pijn in hun borst, een verhoogde bloeddruk, vielen flauw, kregen een hartaanval, hadden een by-pass nodig, kregen een beroerte - en er was zelfs een sterfgeval te betreuren.
In november 2013 verscheen een andere grote en onafhankelijke studie. Negenduizend mannen met een gemiddelde leeftijd van 60 jaar werken er aan mee. Onderzoekers volgden de mannen ruim twee jaar, en constateerden dat testosterontherapie de kans op dodelijke hartaanvallen verhoogde.
Rechtszaken
De studie bleef niet zonder gevolgen. Inmiddels hebben vijf mannen, die door het gebruik van testosterongels in de problemen zijn gekomen, in de VS een rechtszaak aangespannen tegen de fabrikant van hun testosterongels.
Verdubbeling kans hartinfarct
De grootste studie naar de veiligheid van testosterontherapie tot nu toe verscheen enkele weken geleden in PloS One. Maar liefst 55.000 mannen, die allemaal via hun arts testosteronpreparaten kregen, werkten er aan mee. De onderzoekers, die zijn verbonden aan het Amerikaanse Consolidated Research, volgden de mannen 90 dagen tot twee jaar, en concludeerden eveneens dat testosterontherapie de kans op een hartinfarct verhoogde.
Bij mannen die ouder waren dan 65 verdubbelde testosterontherapie de kans op een hartinfarct. Bij mannen die jonger waren dan 65 was het beeld iets gecompliceerder. Bij mannen zonder hoge bloeddruk of een andere hart- of vaataandoening vergrootte testosterontherapie de kans op een infarct niet; bij mannen die wel een cardiovasculaire aandoening hadden verdrievoudigde testosterontherapie de kans op een hartinfarct.
“Als je beseft dat testosterontherapie snel populairder wordt, dan kun je alleen maar concluderen dat we snel moeten gaan uitzoeken of en wanneer de risico’s van testosterontherapie opwegen tegen de voordelen”, vinden de onderzoekers. “Zolang die duidelijkheid er niet is, moeten artsen mannen die testosteron willen gebruiken vertellen over het risico op een serieuze hart- of vaataandoening. En dat geldt dubbel en dwars voor mannen die al behept zijn met een hart- of vaatziekte.”
FDA
Het is duidelijk dat er iets aan de hand is. Gealarmeerd door de twee grote studies die in november 2013 en in 2014 verschenen, bestudeert de Amerikaanse FDA op dit moment hoe groot de risico's van testosterontherapie nu precies zijn. Het agentschap heeft artsen en gebruikers gevraagd om bijwerkingen van testosterontherapie te melden. We zullen de zaak blijven volgen.
Eigen kracht
Ook in het nuchtere Nederland zijn er mannen die spelen met de gedachte om testosteron te gaan gebruiken. Ze hopen dat synthetisch testosteron hun seksualiteit verbetert, hun lichaam slanker, sterker en gespierder maakt, en bovendien hun vitaliteit en fitheid verbetert. Voor die mannen is dit webbericht misschien wel interessant. Het vertelt je hoe je je testosteronspiegel kunt verhogen zonder farmaceutische – en mogelijk riskante – hulpmiddelen.