Je bent al mooi
Hoogleraar Liesbeth Woertman schreef diverse boeken over lichaamsbeelden van vrouwen en de druk op het uiterlijk die deze beelden van perfectie uitoefenen. Recent verscheen van haar ‘Je bent al mooi’, waarin ze haar inzichten over schoonheidsidealen opnieuw en op heel persoonlijke manier weet te delen. Haar boodschap: vrouwen moeten zichzelf en andere vrouwen minder streng beoordelen aan de hand van criteria waar niemand gelukkig van wordt. Een boodschap die ze al bijna een half leven lang uitdraagt.
Dat vrouwen al eeuwenlang, veel meer dan mannen, op basis van hun schoonheid worden beoordeeld, was het onderwerp van haar proefschrift ‘Beelden van een lichaam’ (1994). Tien jaar later beschrijft ze in ‘Moeders mooiste’ (2003) de opkomst van het ‘maakbare lichaam’. Zou het kunnen dat de run op sportscholen, fitnesscentra, schoonheidssalons en cosmetische klinieken iets te maken heeft met de huidige opvatting dat het lichaam vooral een maakbaar ding is? Enkele jaren later stelt Sunny Bergman dezelfde vraag in haar spraakmakende documentaire ‘Beperkt houdbaar’. In de ‘Psychologie van het uiterlijk’ (2013) maakt Woertman duidelijk dat ons zelfbeeld bestaat bij de gratie van anderen, zonder ‘spiegel’ geen zelfbeeld. Naast de psychologische invalshoek stelt ze ook belangrijke filosofische vragen: ‘Zijn mooie mensen gelukkig? Is het belangrijk dat wij mooi zijn of dat anderen ons mooi vinden? Wat is een mooi uiterlijk eigenlijk?’
Schoonheid in een potje?
Ik doe het voor mezelf is een veelgehoorde uitspraak van mensen die zich in het fitnesscentrum in het zweet werken of bij de cosmetische chirurg onder het mes gaan. We smeren zalfjes, slikken pillen en volgen de ene dieethype na de andere en op de een of andere manier worden we er niet echt gezonder of gelukkiger van. Geluk is echter niet te koop in potjes, maar onstaat door het aangaan van liefdevolle relaties met anderen. Een wijsheid die zich gesteund weet door een berg wetenschappelijke inzichten. Wie langer en langer gezond wil leven doet er verstandig aan te investeren in betekenisvolle relaties. De hele trend is ook dat er steeds meer ‘eenpersoonshuishoudens’ komen. Daar zit je dan in je uppie met dat perfecte uiterlijk, dat steeds meer barsten begint te vertonen…
Mooi genoeg
In haar recent verschenen boek ‘Je bent al mooi’ doet Liesbeth Woertman een pleidooi voor ‘de schoonheid van imperfectie’. Schoonheid en perfectie gaan volgens haar niet samen. ‘Je haalt er het leven, de beweeglijkheid uit’, vertelt ze in een interview in het Algemeen Dagblad. In het boek bespreekt ze onder andere het enorme beeldbombardement dat de selfiecultuur met zich mee heeft gebracht. Door alle mogelijkheden die de smartphones en de social media met zich meebrengen is de druk op het uiterlijk nog nooit zo groot geweest. Perfecte schoonheid en perfect leven, we venten het op facebook en instagram maar al te graag uit.
Woertman ziet ook bij jongens en mannen een toenemende druk op het uiterlijk. Een gespierd lichaam is steeds belangrijker geworden. Hoogste tijd dus dat die kennismaken met de boodschap dat ook zij mooi genoeg zijn en niet per se op Tavi Castro hoeven te lijken. In haar boek verwijst Woertman in diverse hoofdstukken naar Eigen Kracht. We trekken als het ware samen met haar op: Eigen Kracht komt niet uit een potje evenmin als Ware Schoonheid.
'Je bent al mooi. De schoonheid van imperfectie' is in de boekhandel of bij Bol te koop.
Liesbeth Woertman is ook te zien in de documentaire ‘Terug in balans. De evolutie van damesbodybuilding’.