Muziek: de meest onschuldige vorm van doping

2 DEC. 05

Training, voeding, herstel… Het zijn belangrijke factoren om tot optimale resultaten te komen. Maar heb je ooit stilgestaan bij het belang van de juiste muziekkeuze? Dr. Costas Karageorghis van de Britse Brunel Universiteit ontdekte onlangs dat sportprestaties met maar liefst twintig procent kunnen verbeteren als je voor en tijdens trainingen naar de juiste muziek luistert. Goede muziek zou belangrijker zijn dan een goede coach…

De Britse tennisser Andrew Murray verraste dit jaar het Wimbledonpubliek met zijn prestaties. Telkens als hij de baan betrad, luisterde hij naar ‘Let’s get it started’ van de Black Eyed Peas. Deze muziek heeft hem geholpen om dit jaar in Londen boven zichzelf uit te stijgen. Een bekender voorbeeld is misschien wel dat van de legendarische hardloper Haile Gebreselassie. Het nummer ‘Scatman’ van John Scatman had voor hem precies het goede tempo. Op deze muziek liep hij prompt naar een nieuw wereldrecord op de 10.000 meter.
Waarschijnlijk heb je zelf wel eens iets vergelijkbaars ervaren. Je hebt intensief gesport, je tong hangt op je tenen, en dan draaien ze net die éne plaat! De muziek pept je weer helemaal op en je geeft nog net dat beetje meer.

Hoe kan dat? Welke invloed heeft muziek op de menselijke geest en hoe kun je komen tot een muziekkeuze die je daadwerkelijk tot grotere hoogtes tilt?

Verbeterde sportprestaties
Sportpsycholoog Karageorghis is wellicht de meest bekende onderzoeker op het gebied van de invloed van muziek op sportprestaties, maar hij is niet de enige. Er zijn in de loop der jaren tal van onderzoeken gedaan naar de motiverende werking van muziek, voornamelijk in Engeland en de Verenigde Staten. Unanieme uitkomst: muziek kan de sportprestaties verbeteren. En wel op vier verschillende manieren:
1. Muziek helpt de sporter om de aandacht te focussen op het sporten en de prestatie. Vermoeidheid en pijn voel je minder snel.
2. Muziek beïnvloedt de mentale gesteldheid. Als je zenuwachtig bent voor een wedstrijd, kan rustige muziek je kalmeren. En als je eens wat minder zin hebt om te trainen, kan muziek met een stevige beat je juist ophitsen.
3. Wanneer je het ritme van de muziek afstemt op het ritme van je bewegingen, kun je meer bereiken. Je kunt via muziek gemakkelijker in een vast ritme komen en met behulp van muziek kun je de inspanning langer volhouden.
4. Tot slot kan muziek helpen bij het aanleren van bepaalde bewegingen. Uit onderzoek is gebleken dat mensen bepaalde bewegingen gemakkelijker aanleren, wanneer ze worden uitgevoerd op het ritme van de muziek.

Het juiste ritme
Wil de muziek tot deze effecten leiden, dan moet ze wel aan een aantal voorwaarden voldoen. De volgende factoren bepalen de kracht van de muziek:
1. Ritme is een van de belangrijkste factoren. Het beste werkt muziek met een ritme dat overeenkomt met het ritme van de activiteit en een tempo dat aansluit bij de hartslag.
2. Ook persoonlijke smaak speelt een grote rol. Misschien brengt Kylie Minogue de ene sporter tot grote hoogte, terwijl haar muziek een ander juist vreselijk demotiveert.
3. De melodische en harmonische klanken van de muziek bepalen of de muziek energie en kracht kan geven.
4. De muziek moet aansluiten bij de culturele achtergrond van de luisteraar.
5. In het ideale geval moet de muziek worden geassocieerd met fysieke activiteit. Dat kan via de songteksten (‘Work your body’) of meer indirect. ‘Eye of the Tiger’ van Survivor zou voor sommige sporters ook inspirerend kunnen zijn, omdat het werd gebruikt in Rockyfilms.
6. Variatie in de muziek zorgt ervoor dat het sporten minder snel gaat vervelen.
7. Tot slot moet het volume van de muziek niet worden overstemd door de geluiden in de fitnessruimte. Maar overdrijf niet, want enkele onderzoekers beweren dat juist een combinatie van harde muziek (> 85 decibel) en intensieve lichaamsbeweging kan leiden tot gehoorverlies.

Wat kun je ermee?
Wat betekent dit nu voor jou? Kies muziek die je aanspreekt en die past bij je activiteiten. Hardlopen op een loopband vraagt om een ander ritme dan de tragere bewegingen tijdens een krachttrainingssessie. Door tijdens het sporten een mp3-speler te gebruiken, heb je de muziekkeuze helemaal zelf in de hand. Een lijstje met suggesties voor passende muziek vind je onder meer in dit bericht van de BBC. Doe er je voordeel mee. Muziek is misschien wel de meest onschuldige vorm van doping; geen neveneffecten, geen gezondheidsrisico en – volgens de wetenschap – gegarandeerd prestatieverbeterend!