EN  |  FR

Handzaam voor leken: het nieuwe boek van Harm Kuipers

afbeelding bij Handzaam voor leken: het nieuwe boek van Harm Kuipers

De achterflap van het nieuwe boek van Harm Kuipers, Sport Bewegen en Gezondheid, is veelbelovend. Deze spreekt van: “een praktijkgericht boek met uitgebreide trainingsprogramma’s en adviezen” en “een onmisbare gids voor iedereen die zich voor een gezonde en sportieve leefwijze interesseert!” Het is een wel héél ambitieuze doelstelling voor een boekje van amper 126 pagina’s…

Helaas is het dan ook een doelstelling die hoogleraar bewegingswetenschappen Harm Kuipers niet weet waar te maken. Voor hen die weliswaar belangstelling hebben voor een gezonde leefstijl, maar daarover toch de meest basale kennis ontberen, is het boek aardig oriëntatiemateriaal. Aan al diegenen die vaker over dit onderwerp lezen, biedt het boekje minder nieuws.

Gezonde leefstijl

De titel van het eerste hoofdstuk van het boek geeft helder weer welke invalshoek Harm Kuipers voor Sport Bewegen en Gezondheid heeft gekozen: ‘Over gezondheid kun je niet zelf beslissen, over gezond leven wel!’ In zijn boek geeft Kuipers een gevarieerde uiteenzetting van ‘de gezonde leefstijl’. Hoe leef je gezond? Wat moet je ervoor doen en laten? En wat zijn de voordelen ervan?
Als je ook maar een beperkte mate van belangstelling hebt voor sport en gezondheid, dan ken je de antwoorden op bovengenoemde vragen in grote lijnen wel. Sport en gezondheid zijn immers ‘hot issues’ waarover de media veelvuldig berichten. Het eerste deel van het boek van Kuipers voegt hieraan niet veel toe. ‘We weten het wel.’ Maar toch, constateert Kuipers terecht, leven we er niet naar. “Procentueel is de groep mensen die aan sportieve activiteit doet klein (…) De gemiddelde Nederlander heeft een conditie als een oude krant.” Of het boek van Kuipers – zeker niet de minste naam – hierin verandering kan brengen, is zeer de vraag en hem absoluut niet aan te rekenen. Want laten we wel zijn: de meest fancy overheidscampagnes zijn daar tot nog toe op zijn hoogst slechts zeer beperkt in geslaagd.

Wat er bij komt kijken

Na het eerste algemene hoofdstuk over de gezonde leefstijl, bespreekt Kuipers in de hoofdstukken 2 tot en met 6 achtereenvolgens voeding en gezondheid (2), basisregels voor training en testen van conditie (3), bewegen voor mensen met chronische ziekten (4), trainingsprogramma’s voor een aantal sporten (5) en blessures en ongemakken (6).
Dat Kuipers soms wat ver van het hoofdthema afdwaalt, zouden we hem vergeven als andere belangrijke thema’s voldoende aandacht zouden hebben gekregen. Maar dat is niet het geval. Zo schrijft hij wel dat zwangere vrouwen beter geen kattenbak kunnen verschonen, dat je in een discotheek gehoorschade kunt oplopen en dat brommer rijden slecht is voor de knieën – om maar eens wat te noemen – maar wordt aan krachttraining bijvoorbeeld slechts heel beperkt aandacht besteed. In het eerste hoofdstuk refereert hij aan een Amerikaans onderzoek over de voordelen van krachttraining voor bejaarden. “Eigenlijk zou elk bejaardentehuis naast een recreatiezaal ook een fitnessruimte moeten hebben!” concludeert hij hier. Maar andere voordelen voor andere groepen en andere aspecten van krachttraining blijven helaas onbelicht. Kuipers besteedt meer aandacht aan de schaduwzijde van krachttraining – het gebruik van anabole steroïden – dan aan de voordelen. Ook het gebruik van eiwitpreparaten door vooral krachtsporters laat hij niet onbesproken (“in de meeste gevallen overbodig”) en hij haalt uit naar een aantal tijdschriften voor krachtsporters die, zo schrijft hij, geheel of gedeeltelijk in handen zijn van voedingsmiddelenindustrieën. “Door middel van quasiwetenschappelijke artikelen krijgen de sporters voor hen begrijpelijke artikelen voorgeschoteld, waarin het gebruik van allerlei preparaten wordt gepropageerd en gemotiveerd. In veel gevallen is echter sprake van verkeerde voorlichting.”

Tot slot

Concluderend: voor leken op het gebied van een gezonde leefstijl is Sport, Bewegen en Gezondheid een handzaam, aardig geschreven boekje dat goed kan dienen als eerste oriëntatie, maar voor de gemiddelde lezer van de ‘Eigen Kracht’- nieuwsbrief zal het boek minder leerzaam zijn. Harm Kuipers kan zich met een volgend boek beter (weer) op een meer specifiek omschreven doelgroep richten. Want dat menige sporter veel van deze alom gerespecteerde bewegingswetenschapper kan leren, hebben zijn eerdere publicaties ruimschoots bewezen.

Harm Kuipers, Sport Bewegen en Gezondheid, Tirion Uitgevers (Baarn, 2007).
ISBN 978.90.6076.552.4
Prijs: € 14,95