Lachen met Levine (the sequel)
Wetenschapper, we kunnen het niet vaak genoeg benadrukken, is een mooi beroep. Schappen vol wetenswaardigheden worden er door doorgeleerde heren en dames de wereld ingestuurd. En wat is er mooier als je wetenschappelijke onderzoek door een wetenschapper instemmend geciteerd wordt? Dat er een kern van waarheid in kan zitten.
Een paar maanden geleden waren we niet de enigen die zich verbaasden over het noeste onderzoek van dr. James E. Levine. Het was ook al niet de eerste keer dat we ons verbaasden over James, zoals je bij ‘Lachen met Levine’ leest. En het verbaast eigenlijk niet dat ook in Nederland de wetenschap het grote gedachtegoed van James omarmt. Gelukkig weet deze hoogleraar er een betere draai aan te geven.
Overgewicht en lichaamsactiviteit
‘Er gaat niets boven Groningen’ moet je maar denken. In Groningen is prof. dr. A.J.W. (Anton voor intimi) Scheurink hoogleraar Neuro-endocrinologie. Hij weet dus veel van hormonen, die klieren die afscheiden en de effecten van afscheidingen. In Opinie, het weekblad van de Rijksuniversiteit Groningen, spreekt Scheurink zich uit over de relatie tussen overgewicht en lichaamsactiviteit. Hij constateert, terecht, dat de energie-inname de laatste vijftig jaar nauwelijks is toegenomen. Toch heerst er een bepaalde mate van overgewicht en het aantal mensen met overgewicht neemt toe. Volgens Scheurink komt dat doordat mensen te weinig bewegen. Inderdaad, wetenschap gaat om vernieuwende inzichten. Toch is de professor geen pleitbezorger van de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. ‘Veel mensen denken gelijk aan sport als het over activiteit gaat, maar veel belangrijker is NEAT.’ NEAT (Non-Exercise Activity Thermogenesis) zijn alle fysieke en onbewuste inspanningen die je gedurende de dag doet. ‘Dat kan dus gaan om traplopen, staan in plaats van zitten, dat soort dingen.’
Meer sport is minder NEAT
Uiteraard moet wel even aangetoond worden dat NEAT even effectief is dan sporten. ‘Dat betekent dat als iemand aan sport gaan doen, dit gecompenseerd gaat worden door de hersenen via een afname van NEAT-activiteit. Bij kinderen is dit effect erg goed zichtbaar, blijkt uit een studie van Wilkins. Hij heeft in Engeland gekeken naar de lichaamsactiviteit van kinderen die op een openbare school zitten, waar geen geld is voor sport, en kinderen op een particuliere school, waar ze acht uur per week sporten. Het blijkt dat er uiteindelijk geen verschil is in het totaal aan lichaamsactiviteit in een week. Dat komt omdat de kinderen van openbare scholen actiever zijn in hun vrije tijd.’ Deze verklaring, het compensatiegedrag, is ook niet helemaal nieuw. Professor Klaas Westerterp van Universiteit Maastricht heeft eerder soortgelijke uitspraken gedaan.
Nooit meer Sonjabakkeren
Als redelijk intensief bewegen niet werkt tegen overgewicht (en van Sonjabakkeren je metabolisme permanent verstoord raakt), wat is dan de manier om af te vallen? Daar is Scheurink naar op zoek. ‘Het ultieme doel van het onderzoek is een therapie te ontwikkelen die de NEAT-activiteit stimuleert. Volgens Scheurink maken al deze nieuwe wetenschappelijke inzichten duidelijk dat er meer aandacht moet komen voor de rol van lichaamsbeweging bij overgewicht: een rol die complexer en genuanceerder is dan tot nu toe gedacht.’ Het hele interview lees je hier. Iemand al met minister Klink gebeld?