Verbod op efedra leidt niet tot problemen
Efedra is een stimulerend middel dat in april 2004 verboden werd. Ruim een jaar na het verbod op de verkoop van efedra blijkt dat dit niet heeft geleid tot grote problemen bij mensen die het middel gebruikten. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Efedragebruikers in Nederland: plezier, presteren en afslanken’ van het IVO uit Rotterdam.
Efedra werd verwerkt in afslankmiddelen en werd in smartshops als herbal energizer verkocht. Hoewel de geënquêteerde efedragebruikers relatief veel ervaring hebben met drugsgebruik, meldt slechts 14% van de 237 recente efedragebruikers over te zijn gestapt op harddrugs, zoals speed en XTC. Deze mensen gebruikten efedra vooral bij het uitgaan. De mensen die efedra-houdende producten gebruikten om af te slanken zijn gestopt of overgestapt op afslankmiddelen zonder efedra. Ten slotte is er een groep die kort voor het verbod efedra heeft gehamsterd en daar nu zuinig aan mee doet.
Meervoudig gebruik
Het blijkt dat vrouwen efedra frequenter gebruiken dan mannen. Dit komt omdat vrouwen efedra als afslankkuur gebruiken (73%), en het gedurende een periode regelmatig innemen. Mannen gebruiken efedra vooral als partydrug (55%) en het gebruik is daarom bij hen meer incidenteel van karakter. Het blijkt verder dat efedra door zowel mannen als vrouwen voor meer doeleinden wordt gebruikt, zoals sporten (30%) en als stimulerend middel bij werken (20%).
Ervaren bijwerkingen
De belangrijkste effecten die worden ervaren zijn: stemmings- en
prestatieverbetering, eetlustremming en bijwerkingen, zoals:
nervositeit, hartkloppingen en slaapproblemen. Bijwerkingen zijn
iets anders dan gezondheidsklachten. In totaal rapporteert 16%
van de ondervraagden gezondheidsklachten ten gevolge van
efedragebruik. Gerapporteerde gezondheidsklachten spitsen zich
toe op hartritmestoornissen, hoge bloeddruk of oververmoeidheid.
Ongeveer 10% rapporteert dat ze behalve gezondheidsklachten ook
controleproblemen met efedra ervaren.
Efedra, het middel dat onlangs landelijke publiciteit kreeg door
een inval van Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) bij de kliniek van Conny van
Breukhoven (zie ook Inspectie onderzoekt
afslankpillen Conny Breukhoven), is een middel dat qua
chemische structuur en effect lijkt op amfetamine, zij het in een
mildere vorm. Efedra stimuleert het centrale zenuwstelsel. Een
verhoogde hartslag, bloeddruk en waakzaamheid zijn in principe
normale effecten, waarbij geldt: hoe hoger de dosis hoe sterker
de effecten.
Verbod efedra
Efedra viel tot 6 februari 2004 onder de Warenwet. De minister
van Volksgezondheid wilde het middel na een overgangsperiode van
drie jaar onderbrengen onder het regiem van de Wet op de
Geneesmiddelenvoorziening (WoG). De Raad van State oordeelde dat
dit juridisch onjuist is, waarna de minister het wetsvoorstel
introk. De feitelijke verbodstelling ging in op 6 april 2004. De
verbodstelling was aanleiding om het onderzoek naar
efedragebruikers uit te voeren. Het Ministerie van VWS en de
Stichting Volksbond Rotterdam hebben het onderzoek
gefinancierd.
Het verbod heeft in 2004 bij veel smartshops geleid tot
aanzienlijke daling van de omzet. Het is nog te vroeg om na te
gaan of en in welke vorm zich een zwarte markt voor het middel
zal ontwikkelen. Het is wel de verwachting dat internetwinkels
hierin een rol gaan spelen.
Meer informatie?
Het volledige rapport van IVO
(inclusief samenvatting) is te downloaden:
Efedragebruikers
in Nederland: plezier, presteren en afslanken.
Ook kun je bij de onderzoekers terecht: drs. Cas Barendregt
(barendregt@ivo.nl) of dr. Brigitte Boon (boon@ivo.nl).