Rust roest niet
Het klinkt tegenstrijdig. Maar het rustmetabolisme vormt voor het gros van de sporters het grootste deel van hun energieverbruik. Leeftijd en geslacht bepalen onder meer de hoogte ervan. Echter, die kun je moeilijk beïnvloeden. Wat je wel kunt beïnvloeden is de hoeveelheid vetvrije massa. Als dat toeneemt dan roest je minder in rust.
In veel fitnesscentra zie je nog wel eens het volgende stereotype beeld. De dames zijn vooral aan het cardioën en de heren zitten vooral aan de krachtmachines, dumbbells en halters. De heren die willen afvallen doen daarnaast ook meer aan cardio. Het lijkt heel logisch, want als afvallen je doel is dan gaat het uiteindelijk om de balans tussen input (voeding) en output. Om die output te vergroten wordt zoveel mogelijk bewogen. Aangezien je in een half uur meer calorieën verbrandt met cardioën dan met krachttraining gaat daar meestal de voorkeur naar uit. En dat is niet helemaal terecht.
De componenten van energieverbruik
De totale energiebehoefte van de mens bestaat uit een aantal componenten. Allereerst heb je het rustmetabolisme, ook wel basaal metabolisme genoemd. Dit is de totaal benodigde energie voor het lichaam in rust. Dit rustmetabolisme is afhankelijk van: leeftijd, geslacht, hormonen, activiteit van het sympathisch zenuwstelsel en….. de vetvrije massa (deze even onthouden). Daarnaast heb je het thermisch effect van voeding. De voeding die je inneemt dient afgebroken te worden en dat kost energie. Sommige mensen krijgen het ook warmer als ze aan het eten zijn. Als derde kan lichaamsbeweging worden genoemd. Een klein deel daarvan is onwillekeurig (denk aan onrustig op je stoel zitten) en het grootste deel is willekeurig. Tot het laatstgenoemde behoren allerlei soorten bewegingsvormen, zoals wandelen, fietsen, tuinieren, huishoudelijk werk en natuurlijk ook sport. Tot slot eist groei ook de nodige energie op. Dat kun je wel merken aan het eetgedrag van puberende jongeren, maar ook als er spiermassa bij moet komen dan dient er voldoende energie te zijn.
Rust slokt energie
Uit de vorige alinea blijkt, dat je twee mogelijkheden hebt om de outputkant te vergroten. Je kunt meer gaan bewegen of je kunt zorgen dat je rustmetabolisme toeneemt. Beide toepassen is beter om meerdere redenen. Het rustmetabolisme is een grote energieverslinder, want zo’n 75% van je energiebehoefte gaat hieraan op. Je kunt het op peil houden of vergroten door meer vetvrije massa te kweken. Dus iedereen die wil afvallen aan het ijzer! Veel sporters die gaan afvallen gaan flink op dieet en dat werkt eigenlijk ongunstig. Door gebrek aan voedsel word je lijf zuiniger en gaat de thermostaat (rustmetabolisme) naar beneden. Omdat je snel afvalt gaat er ook kostbare vetvrije massa verloren, waardoor je rustmetabolisme ook omlaag gaat. Daarom het advies om meerdere keren per dag wat te eten om het ‘vuurtje te blijven stoken’ en niet te laag in het rood te gaan wat eten betreft. Dat de combinatie cardio- plus krachttraining het beste afvalresultaat geeft kun je lezen op [Afvallen lukt beter door combinatie van aerobics én krachttraining].
Je rustmetabolisme gemeten
Sinds kort is er een apparaat op de markt die het rustmetabolisme kan bepalen. Meestal wordt gebruik gemaakt van formules, waardoor je een gemiddelde waarde krijgt, nu is meting mogelijk met de BodyGem. De BodyGem (zie foto) meet je zuurstofgebruik (dus je energieverbruik) in rust. Vooraf mag je niet teveel en niet intensief bewegen, niet eten en niet roken, want dan verhoog je het rustmetabolisme. Door zo’n 5 tot 10 minuten via de BodyGem (die aangesloten is op een PC) te ademen wordt het metabolisme berekend. Voor sommige mensen betekent het dat je een excuus minder hebt, want ‘ik heb een langzame stofwisseling en daarom ben ik dik’ kan meteen ontmaskerd worden. Met de BodyGem kan handig individueel in kaart worden gebracht, mede middels handige bijgeleverde software, wat jouw individuele energiebehoefte is. Hopelijk leidt het tot meer bewustwording van het aandeel (en dus belang) van het rustmetabolisme en de waarde van krachttraining. Laat je rustmetabolisme en het ijzer dus vooral niet roesten!