Is jouw PWO eigenlijk een ordinaire pijnstiller?
Ontwerpers van preworkout-supplementen hebben een geniepige biochemische truc bedacht om hun producten beter te laten werken. Er verschijnen steeds meer formules op de markt die niet alleen een oppeppende werking hebben, maar ook pijnprikkels afzwakken. Die producten maken het trainen misschien comfortabeler, maar brengen uiteraard ook extra risico’s met zich mee.
Welke risico’s dat zijn, dat ligt voor de hand. Als je zwaar traint en de grenzen van wat je lichaam aankan benadert, is elk pijntje een waardevol seintje. Pijntjes waarschuwen dat de manier waarop je een oefening uitvoert onzorgvuldig is. Pijntjes vertellen je dat je beter kunt kiezen voor een lichter gewicht. Pijntjes vertellen je dat je beter niet nog een set aan je workout moet vastplakken. Zonder al die misschien vervelende maar o zo belangrijke signalen wordt krachttraining behoorlijk riskant.
Er is een groep sporters die daar anders over denkt. Voor hen is pijn alleen maar vervelend of negatief. Die groep slikt zonder problemen een pijnstiller als paracetamol vlak voordat de training begint. Volgens onderzoek wordt de training daardoor niet intensiever of beter – maar goed, die vervelende pijntjes gaan daardoor weg. En al in de vorige eeuw waren er krachtsporters die er niet voor terugdeinsden om nog veel zwaardere pijnstillers te gebruiken.
Slecht voorbeeld
Eén van die sporters was Dan Duchaine, één van de eerste ‘anabolengoeroes en de schrijver van het Underground Steroid Handbook. In de jaren tachtig was Duchaine de pijnstiller Nubain gaan gebruiken om pijnloos te kunnen trainen. Hij was er zelfs verslaafd aan geraakt. Dat weerhield hem er niet van om in zijn artikelen voor bodybuildingbladen en in gesprekken met vrienden reclame voor Nubain te maken. “Dit is het spul dat je nodig hebt”, zei hij. “Het helpt je om door de pijn heen te trainen.”
Duchaines adviezen waren niet aan dovemansoren gericht. Wereldwijd volgende duizenden chemische sporters Duchaines advies op – en een aantal van hen raakte, net als Duchaine, verslaafd. In de wetenschappelijke literatuur zie je dat terug in rapporten van verslavingsartsen en psychiaters.
Veranderde mentaliteit
Pakweg een kwart eeuw geleden hadden de meeste bodybuilders in het anabolenmilieu trouwens geen goed woord over voor sporters die Nubain gebruikten. Dat hadden ze ook niet voor bodybuilders die stimulerende Ephedra-extracten gebruikten om harder te kunnen trainen. Als je wilt weten hoe anabolengebruikers toentertijd dachten, zou je dit artikel van de Engelse antropoloog Lee Monaghan kunnen lezen. Het verscheen in 2000, in hetzelfde jaar waarin Duchaine overleed op 48-jarige leeftijd.
Wat opvalt in Monaghans stuk is het verschil met de huidige situatie. In 2000 waren pepmiddelen en pijnstillers voor de meeste anabolengebruikers nog een no-go. Nu, een kwart eeuw, later liggen er in legio webwinkels preworkout-supplementen (meestal afgekort tot PWOs), die zowel door farmacologische als door naturel-krachtsporters grif worden gebruikt. De eerste PWOs waren ontworpen om sporters meer energie te geven voor hun training. En nu verschijnen er ook nog PWOs die pijntjes afzwakken.
Cafeïne
Voordat we je uitleggen hoe die nieuwere PWOs werken en hoe je ze kunt herkennen, moeten we eerst iets vertellen over cafeïne. Bijna alle PWOs bevatten cafeïne. Zeker in de PWOs die voldoen aan de Europese regels, is cafeïne de belangrijkste actieve stof. Dat is niet zo raar. De stimulerende werking van cafeïne is relatief goed onderbouwd.
Cafeïne heeft echter ook een pijnstillende werking. In doses die je kunt binnenkrijgen via PWOs vermindert cafeïne de pijn in spieren tijdens intensieve inspanning. Dat blijkt uit proeven waarin bewegingswetenschappers proefpersonen lieten fietsen, maar ook uit onderzoek waarin recreatieve bodybuilders na inname van cafeïne een zware trainingssessie moesten afwerken. De pijnstillende werking van cafeïne speelt echter een ondergeschikte rol in het totale prestatieverbeterende effect van cafeïne.
Een paar jaar geleden kwamen productontwerpers van PWOs op het idee kwamen om meer werk te maken van het pijnstillende effect van PWOs. Ze gingen in hun formules naast cafeïne nog meer stoffen stoppen met een pijnstillende werking. Je hoeft niet lang te zoeken om PWOs te vinden met vier of vijf van zulke bestanddelen.
PEA
Eén zo’n bestanddeel is palmitoylethanolamide of PEA. PEA is een vetzuuramide dat in kleine hoeveelheden in voedingsmiddelen als eierdooiers, vis en pinda’s zit. In het lichaam remt PEA ontstekingen. PEA werkt in cellen op ongeveer dezelfde manier als actieve stoffen in cannabis. Veel ontstekingsremmers remmen ook pijn en PEA is geen uitzondering. In de juiste dosis is de pijnstillende werking aanzienlijk.
De supplementenindustrie zegt dat het PEA in PWOs stopt omdat PEA dankzij zijn ontstekingsremmende werking spierherstel zou versnellen. Volgens een recent onderzoek van de universiteit van Leuven is dat niet het geval.
Capsaïcine
Een tweede stof die supplementenmakers ineens in PWOs zijn gaan stoppen, is capsaïcine. Capsaïcine is de stof waardoor rode pepers een heet en brandend gevoel in je mond veroorzaken. De supplementenindustrie gebruikt capsaïcine vaak in afslankformules. Door capsaïcine aan PWOs toe te voegen, vergroten die producten de vetverbranding. Tenminste, dat claimt de industrie. Maar daarnaast heeft capsaïcine ook een pijnstillende werking.
Guggulsteron
Guggulsteron is de verzamelnaam voor stoffen in de hars van de Indiase mirreboom. De supplementenindustrie stopt die stoffen wel eens in afslankformules, vaak met de claim dat ze de concentratie schilklierhormoon zouden verhogen. Sinds kort kun je guggulsteron ook tegenkomen in PWOs. Net als capsaïcine zou guggulsteron ervoor zorgen dat de verbranding van vet tijdens een workout toeneemt. Of dat zo is, betwijfelen we. Er zijn een paar studies die suggereren dat guggulsteron doet wat supplementenmakers beweren, maar erg overtuigend zijn die niet. Er is meer zekerheid over de pijnstillende werking van guggulsteron.
Curcumine
Nog zo’n stof die je niet zou verwachten in PWOs is curcumine, de belangrijkste actieve stof in kurkuma. De reden dat sommige supplementenmakers curcumine in hun PWOs stoppen is officieel dat curcumine, net als PEA, dankzij zijn ontstekingsremmende werking spierherstel zou versnellen. In dit geval zou die claim wel eens kunnen kloppen. En jawel, ook curcumine heeft een pijnstillende werking.
De kurkumaplant is verwant aan de gemberplant en aan de paradijskorrelplant (in supplementenland beter bekend als Grains of Paradise of Aframomum melegueta). Ook actieve stoffen uit die planten kun je sinds kort tegenkomen in PWOs. Volgens de industrie versnellen stoffen uit gember en Grains of Paradise respectievelijk spierherstel en vetverlies. Maar beide groepen stoffen hebben ook een pijnstillende werking.
Synergetisch effect?
In de PWOs die we hebben bestudeerd, was de hoeveelheid curcumine, guggulsteron, capsaïcine en PEA stuk voor stuk betrekkelijk bescheiden. Minder in ieder geval dan volgens wetenschappelijke literatuur nodig is om pijnprikkels overtuigend af te zwakken. Maar als ze met elkaar worden gecombineerd, wordt dat wellicht anders.
De ontstekingsremmende stoffen die je tegenkomt in PWOs remmen vaak pijn op andere manieren. Voor de liefhebbers onder ons, in cellen werkt PEA bijvoorbeeld vooral via de CB1-receptor, capsaïcine via de vanilloïdereceptor en curcumine en guggulsteron via het uitschakelen van het ontstekingseiwit NFkB. Het gezamenlijke pijndempende effect van deze stoffen zou wel eens aanzienlijk kunnen zijn, zeker in combinatie met een forse dosis cafeïne.
Riskant
Eerlijk is eerlijk, de meeste ontstekingsremmende en pijnstillende bestanddelen van de PWOs die we in dit webbericht hebben besproken zijn goed bestudeerd en veilig. Ze zijn al jaren op de markt, met goedkeuring van autoriteiten als de Europese EFSA en de Amerikaanse FDA.
Maar door de uitgekookte manier waarop ze met elkaar worden gecombineerd in een supplement dat sporters gebruiken om harder en intensiever te kunnen krachttrainen, worden ze ineens minder onschuldig. Het uitschakelen van pijn tijdens zware krachttraining is natuurlijk vragen om problemen. Het is een recept voor blessures.