Eerst supplementen, dan anabolica?
Je begint met eiwitshakes, je ontdekt creatine, je gaat experimenteren met NO-boosters – en voordat je er erg in hebt ben je aan de anabolen. Zo werkt het, beweren sommige psychologen in vakbladen. Sportsupplementen zouden de opstap zijn naar verboden ‘gym-drugs’. Lijkt linke soep...
De meest recente studie naar het verband tussen het gebruik van bodybuildingsupplementen en doping komt uit de koker van Mount Sinai School of Medicine en verschijnt binnenkort in het tijdschrift Psychology of Addictive Behaviors. Het is een onderzoek onder tweehonderd gebruikers van sportsupplementen waarvan je de advertenties veelvuldig in bodybuildingmagazines ziet, en die je ‘Explosieve Spiergroei’, ‘Sensationele Workouts’ of een ‘Gezandstraalde Fysiek’ beloven. Je kent ze wel.
Opstap naar doping
Zestien procent van de deelnemers aan de studie gebruikte ook verboden middelen, zoals de overbekende anabole steroïden. Om een lang verhaal kort te maken: de onderzoekers konden aantonen dat het gebruik van legale bodybuildingsupplementen het gebruik van verboden middelen in de hand werkt. Hoe meer supplementen de deelnemers gebruikten, des te groter was de kans dat ze ook verboden middelen gebruikten. Vooral de gebruikers van zowel supplementen die vetverlies stimuleren als supplementen die spiergroei moeten versnellen waren vaak ook anabolengebruikers.
Het is niet de eerste keer dat psychologen een verband vinden tussen legale en illegale middelen. Volgens een Europees-Israëlische studie uit 2004 gebruiken jonge supplementengebruikers vier keer vaker anabolen en soortgelijke verboden middelen dan jongeren die niets van supplementen moeten hebben. Vijf jaar later meldden Australische onderzoekers dat mannelijke sportschoolbezoekers die creatine en aminozuren gebruikten vaker zeiden dat ze in de toekomst waarschijnlijk ook anabolica zouden gaan gebruiken.
Linke soep in perspectief
Je moet zulke cijfers natuurlijk in perspectief zien. In Nederland bezoeken ondertussen ongeveer 2,5 miljoen mensen een fitnesscentrum, en daarvan gebruikt volgen het rapport Prestatiebevorderende middelen bij fitnessbeoefenaars ruim 8% dopinggeduide middelen zoals anabolen, amfetamines en andere middelen. Het aantal gebruikers van sportsupplementen als eiwitshakes, creatine, bèta-alanine, aminozuren en allerlei complexe mengsels ligt fors hoger. In Amerikaans, Spaans en Italiaans onderzoek gebruiken in ieder geval tientallen procenten van de regelmatige bezoekers van gyms en fitnesscentra eiwitsupplementen. Dat betekent dat de overweldigende meerderheid van de sportsupplementengebruikers dus geen verboden middelen gebruikt.
Halve doping
Maar aan de andere kant is het ook helemaal niet zo raar dat er een verband is tussen supplementen en doping. Sommige sportvoedingsupplementen bevatten verbindingen die niet in (sport) voedingssupplementen thuishoren, en het is denkbaar dat die sportvoedingssupplementen de overstap naar illegale preparaten vergemakkelijken. Ze maken de grens tussen legale en illegale middelen onduidelijk. Je kunt daarbij denken aan de designersteroïden, die sommige supplementenbedrijven jarenlang hebben verkocht en dat in sommige gevallen nog steeds doen. Sinds enkele jaren treedt de Amerikaanse FDA hard op tegen de handel in designeranabolen, en sleept het agentschap het ene na het andere supplementenbedrijf voor de rechter. Zelfs het machtige Bodybuilding.com heeft er aan moeten geloven. De populaire website en supplementenwinkel moest een half miljoen dollar boete betalen omdat het als supplementen vermomde anabolen heeft verkocht.
Nou zijn designeranabolen een extreem voorbeeld. Sportorganisaties, artsen en scheikundigen zijn het erover eens dat ze onder ‘doping’ vallen, en niet onder ‘supplementen’. Maar er zijn nog meer soorten ‘grijze’ supplementen: de amfetamineachtige verbindingen in pre-workoutsupplementen bijvoorbeeld, zoals methylhexanamine, of sommige dubieuze stikstofmonoxideprecursoren in NO-boosters.
Ook al bieden fabrikanten en webwinkels zulke stoffen aan als ‘supplement’, en ook al is het wettelijk toegestaan, wie ze gebruikt is toch eigenlijk al zo’n beetje een halve dopinggebruiker. Als je desoxymethyltestosteron (DMT) gebruikt om meer spieren op te bouwen, je pomp verbetert met natriumnitraat en je cardiosessies opvoert met methylhexanamine, draai je dan je hand nog om voor een paar ampullen testosteron?
Wordt vervolgd
Eigen Kracht is geen tegenstander van sportsupplementen, mits ze legaal, veilig en effectief zijn. We hebben wel moeite met de potentieel gevaarlijke supplementen die eigenlijk onder de noemer van doping vallen. We zullen die grijze categorie producten in de nabije toekomst nader onder de loupe nemen. Een mens hoeft tenslotte niet alles te slikken.