Spiegeltje, spiegeltje aan de wand…
Een jaar geleden was het even een hype in de media. Dé Man lijdt aan het Adonis-complex. Mannen wilden massaal groter, breder en sterker worden en mannen die dat waren geloofden niet dat ze al groot, breed en sterk waren. Zo herken je het Adonis-complex.
Vervormde weerspiegeling
In 2000 publiceerden Pope, Phillips en Olivardia het boek "The Adonis Complex, The Secret Crisis of Male Body Obsession". Het boek beschrijft hoe een deel van de mannen op een obsessieve manier met hun lichaam bezig is. Ze willen er uitzien als een perfect afgetrainde bodybuilder en zijn bereid om alles te doen om dat te bereiken. Tegelijkertijd zijn ze niet in staat objectief te oordelen of hun lichaam inderdaad het klassieke ideaal van de Adonis al heeft bereikt. Eén van de kenmerken van het Adonis-complex is dat degenen die er onder gebukt gaan, vinden dat hun lichaam nog lang niet de perfectie heeft die ze nastreven. Ongeacht hoe groot, breed of sterk deze mannen er ook uit zien, in de spiegel blijven ze een iel mannetje zien. Voor hen biedt de spiegel geen reflectie van hun lichaam, maar een perceptie van hun gedachten.
Veranderde schoonheidsidealen
Door de eeuwen heen zijn er beschrijvingen en schilderijen geweest van de ideaal uitziende man. Die 'ideale' man zag er telkens anders uit. Wie naar het beeldhouwwerk David van Michelangelo kijkt, zal het opvallen dat de man bijvoorbeeld geen wasbordje heeft. Dat wasbordje is een van de idealen voor mannen die de laatste vijfentwintig jaar opkwamen. Op zich een nobel streven, maar een deel van de mannen die het ideaalbeeld van deze en vorige eeuw wilde bereiken, sloegen daar enigszins in door. Behalve dagelijks uren krachttraining, waarbij ieder spiertje meer dan intensief werd aangepakt, kregen zij ook last van eetstoornissen, van overtrainingsverschijnselen die bestreden werden met het gebruik van anabole steroïden, werden ze steeds onzekerder over hun lichaam en verloren ze de objectieve kijk op hun eigen lichaam. Deze kenmerken lijken erg op die van eetstoornissen als anorexia en boulimia nervosa. Door deze overeenkomsten staat het Adonis-complex ook wel bekend als megarexia of body dismorphic disorder.
Moeilijk herkenbaar
Het is niet precies bekend hoeveel mannen in Nederland last hebben van het Adonis-complex. Het is ook moeilijk herkenbaar. Overdreven veel krachttraining doen is één kenmerk. Uit een in het kader van de Verkiezing van het Beste Fitnesscentrum gehouden onderzoek van het magazine Men's Health bleek dat 4,7% van de leden van fitnesscentra vijf keer per week en 1% zes keer per week in hun krachthonk te vinden is. Daar staat tegenover dat uit het onderzoek "Mannen en hun Uiterlijk", vorig jaar gehouden door dat zelfde mannenmagazine, blijkt dat 44% van de ondervraagde mannen wel wat gespierder wil zijn. Overdreven aandacht voor voeding en vooral niet 'teveel' willen eten is een tweede kenmerk. Van de anorexia- en boulimiapatiënten is 5% man. Naar schatting de helft daarvan heeft een eetstoornis in combinatie met het overdreven veel sporten. Een derde kenmerk is het gebruik van anabole steroïden. Volgens gegevens van het NeCeDo gebruikt zo'n 2,5% van de bezoekers van fitnesscentra deze vorm van doping.
Iemand die lijdt aan het Adonis-complex zal dit zelden zelf herkennen of erkennen. Van vrouwen die aan het vergelijkbare anorexia lijden, vraagt maar 30% om professionele hulp. Van de boulimiapatiënten is dat zelfs maar 10%. Het boek "The Adonis Complex" bevat zowel een vragenlijst als een visuele test om het Adonis-complex te herkennen. Een vergelijkbare test vind je ook op www.butler.org, de website van het Amerikaanse Butler Hospital.