Rode pepers contra de kilo’s
In de supermarkt vind je de zakjes en potjes met chilipoeder en cayennepoeder naast de peterselie, de kerrie en de bieslook. Neem je van die poeders tijdens een niet al te streng afslankdieet bij elke maaltijd een half theelepeltje, dan kun je volgens Nederlands onderzoek misschien net iets vlotter je overtollige kilo’s vet kwijtraken. Als je lichaam tenminste tegen chili bestand is...
Capsaïcine is de verbinding waaraan rode pepers, en het van rode pepers gemaakte chilipoeder en cayennepeper, hun hete smaak hebben te danken. (In zwarte peper zit een andere stof.) Capsaïcine zorgt er ook voor dat je het na een gepeperde maaltijd flink warm kunt krijgen. Dat effect is niet psychologisch. Japanse onderzoekers ontdekten in de jaren negentig van de vorige eeuw dat je lichaamstemperatuur echt toeneemt als je capsaïcine binnenkrijgt.
Dat effect is natuurlijk interessant voor makers van afslanksupplementen. Als je lichaamstemperatuur toeneemt verbrandt het lichaam meer voedingsstoffen, en als je het voor elkaar kunt krijgen om gedurende een langere periode een beetje meer voedingsstoffen te verbranden, dan zou je in theorie een beetje makkelijker en sneller lichaamsvet kunnen verliezen. In dierstudies werkte capsaïcine zelfs zo goed dat proefdieren, als gevolg van de toegenomen vetverbranding, zelfs een groter uithoudingsvermogen kregen.
Maar ja, mensen zijn geen muizen of ratten. In 2003 publiceerden Nederlandse onderzoekers een teleurstellende humane studie die de status van capsaïcine als afslanksupplement torpedeerde. Een dagelijkse en bijzonder forse dosis van 135 milligram capsaïcine had, in een experiment dat enkele maanden duurde, geen effect op de hoeveelheid lichaamsvet van proefpersonen. Merkwaardig genoeg verhoogde capsaïcine in dat onderzoek wel de hoeveelheid vet die de proefpersonen verbrandden, maar op de één of andere manier zorgde dat effect niet voor de afname van de vetmassa.
Te hoog gedoseerd?
Dat komt misschien omdat de dosering die de onderzoekers gebruikten wel erg hoog was. Capsaïcine werkt op een andere manier dan stoffen als cafeïne en ephedra. Capsaïcine prikkelt een receptor die onderzoekers TRPV1 noemen. Een beetje prikkeling van die receptor leidt tot gevoelens van pijn en hitte, en verhoogt de concentratie adrenaline in het lichaam. Langdurige en sterke prikkeling van die receptor leidt tot precies het tegenovergestelde effect. Daarom gebruiken artsen wel eens hoge doses capsaïcine – meestal in de vorm van pleisters - als pijnstiller bij patiënten die niet goed op traditionele middelen reageren.
Het zou dus zomaar kunnen dat capsaïcine in een lage dosis afslanken in de hand kan werken, maar in een hoge dosis niet. Bewijs daarvoor is er nog niet, maar Maastrichtse voedingswetenschappers publiceerden nog niet zo lang geleden een paar humane studies die in die richting wijzen.
In 2013 rapporteerden de Maastrichtenaren bijvoorbeeld dat proefpersonen die een kwart minder calorieën consumeerden dan ze nodig hadden om op gewicht te blijven minder energie gingen verbruiken. Dat kun je verwachten. Het lichaam gaat zuiniger om met energie als het weinig calorieën tot zijn beschikking heeft. De Maastrichtenaren ontdekten ook dat proefpersonen die een gram rode chilipoeder bij hun maaltijd slikten, ondanks hun calorierestrictie, evenveel energie bleven verbruiken. En da’s natuurlijk een interessant effect...
Gewoon uit de supermarkt
De onderzoekers gebruikten chilipoeder zoals je dat in de supermarkt kunt kopen. Een gram chilipoeder is niet zoveel. Het is iets minder dan een half theelepeltje. Daarin zit dan 2,6 milligram capsaïcine. Neem je bij elke maaltijd zo’n hoeveelheid, dan kom je op iets minder dan 8 milligram per dag. Voor Westerse begrippen is dat hoog, maar in Aziatische landen is zo’n inname niet ongewoon. In een land als Mexico, waar de gemiddelde volwassene dagelijks 20 milligram capsaïcine consumeert, is het zelfs betrekkelijk weinig.
Rode chilipeper is erg heet. Iets milder is cayennepeper. In een ander onderzoek hebben de Maastrichtenaren laten zien dat ook inname van een gram cayennepeper per maaltijd het energieverbruik tijdens een niet al te streng afslankdieet op peil kan houden. In dat onderzoek werkte cayenne tussen twee haakjes net zo goed als een eiwitrijk dieet.
Bijwerkingen
Hoe veelbelovend het Maastrichtse onderzoek ook is, het levert nog geen hard bewijs dat afslankers sneller vet verliezen als ze een gram chilipoeder of cayennepeper bij hun maaltijden innemen. De studies duurden maar een dag. We weten nog niet of de effecten van capsaïcine op de stofwisseling wekenlang aanhouden. Maar desondanks zullen er experimenteerlustige fitnessfanaten en naturelbodybuilders zijn die nu al willen experimenteren met chili en cayenne.
Tegenover die sporters moeten we bekennen dat we niet weten in hoeverre suppletie met natuurlijke capsaïcinebronnen veilig is. Turkse artsen hebben wel eens melding gemaakt van hartinfarcten bij gebruikers van supplementen met cayennepeper en chilipoeder. De schrijvers van de studies houden echter nadrukkelijk de mogelijkheid open dat de gevallen niets met capsaïcine te maken hadden, en dus denken we dat de topfitte lezers van deze website zich daarover geen zorgen hoeven te maken.
Minder gerust zijn we op een andere bijwerking van capsaïcine. In studies waarin sporters een paar gram geconcentreerd cayenne- of chili-extract per dag slikken, krijgt ongeveer een kwart van de proefpersonen last van brandend maagzuur of buikpijn.
Oké, dan heb je het over extracten die in supplementen zitten, niet over cayennepeper of chilipoeder. Maar er zijn ook studies waarin een paar gram verse rode peper per dag bij dagelijkse consumptie een zware wissel trekt op de darmen. Als je ergens in je spijsverteringskanaal wondjes of zweertjes hebt, kunnen voedingsmiddelen met capsaïcine voor vervelende complicaties zorgen. Hoe veelbelovend en aanlokkelijk cayennepeper of chilipoeder ook zijn voor lichaamsbouwers die graag vetmassa willen verliezen, ze zullen in de praktijk niet voor iedereen geschikt zijn.
Tip: capsaïcine lost slecht op in water, dus blussen met water helpt weinig. Beter oplosbaar is deze stof in alcohol of vet, waardoor bier of melk meer verlichting kan geven. ’t Is maar dat U het weet.
De sambalman doet het even voor.