Drugs en anabolen | Een fatale combinatie

Psychiaters, gezondheidswetenschappers en drugexperts maken zich zorgen over de groeiende groep bodybuilders die anabole steroïden combineren met recreatieve drugs als coke, alcohol en amfetamines. Als we de berichten uit onderzoekslaboratoria en mortuaria mogen geloven, is dat ‘polygebruik’ behoorlijk riskant.

Heel, heel erg lang geleden hadden de beste bodybuilders op deze planeet geen anabolen nodig. Ze kweekten hun magnifieke fysiek met wilskracht, harde training en eerlijke voeding - en verder niets. Die tijd is voorbij. De ijzervreters uit die gouden periode maakten in de tweede helft van de vorige eeuw pas op de plaats voor een nieuwe generatie bodybuilders, die de beproefde aanpak van bodybuilders uit de voorafgaande periode combineerde met farmacologische hulpmiddelen. Aanvankelijk waren dat vooral orale anabole steroïden, zoals methandienone, oxandrolone en stanozolol, maar later kwamen daar nog van alles bij. We vertellen je niets nieuws.

De meeste farmacologische bodybuilders uit de tweede helft van de twintigste eeuw wisten ook wel dat anabolica een wissel trekken op de gezondheid. Goed, ze gebruikten anabolen en dat was ongezond. Maar voor de rest probeerden ze zo gezond mogelijk te leven. Zeker als ze in een kuur zaten dronken ze geen druppel alcohol, en recreatieve drugs als coke en amfetamines gebruikten ze al helemaal niet. “Als ik rommel in m’n lichaam stop, dan is het om te groeien”, luidde het credo van die generatie bodybuilders.

Niet voor de kick

In 2001 portretteerde de socioloog en bodybuilder Lee Monaghan, die nu is verbonden aan de universiteit van Limerick in Ierland, die farmacologische bodybuilders in zijn boek Bodybuilding, Drugs and Risk. In dat boek maakt Monaghan duidelijk dat het gebruik van anabolica in de bodybuilding heel iets anders is dan het gebruik van middelen in de drugsscene. Alcohol, cocaïne en hasj worden gebruikt voor de ervaring en het gevoel dat ze geven, betoogt Monaghan. Het gebruik dient geen ander doel. Met anabolen is dat anders. Bodybuilders gebruiken anabolen omdat ze daarmee hun fysiek willen ontwikkelen, niet voor de kick.

De bodybuilders waarmee Monaghan sprak hadden geen goed woord voor druggebruikers over. Ze keken er zelfs op neer. Hun eigen middelengebruik was een middel om een doel te bereiken, en dat alleen effect sorteerde in combinatie met een strikt dieet en zware training. De bodybuilders in Monaghans boek vonden drugverslaafden en alcoholisten maar slappelingen.

Monaghan deed zijn onderzoek in de jaren negentig van de twintigste eeuw, nog voor de opkomst van het internet. Inmiddels zijn we alweer een kwart eeuw verder, en is de situatie drastisch veranderd. Ook de generatie farmacologische bodybuilders die Monaghan beschreef heeft pas op de plaats gemaakt voor alweer een nieuwe generatie. En volgens studies in landen als Frankrijk, Zweden en de VS denkt die generatie, wellicht onder invloed van de house-subcultuur, een stuk makkelijker over drugs en alcohol. Niet alle, maar wel opvallend veel van deze generatie gebruikers, gebruiken zonder wroeging allerhande recreatieve drugs naast anabolica. ‘De’ anabolengebruiker van de 21^ste eeuw is een polygebruiker.

Het slechtste van twee werelden

Onderzoekers die het gebruik van drugs monitoren maken zich zorgen over die trend. In hun laboratoria, waar ze cellen en proefdieren blootstellen aan combinaties van anabolica en recreatieve drugs, hebben ze ontdekt hoe beide groepen elkaars risico’s kunnen versterken. Om een voorbeeld te geven, anabolengebruik verhoogt de kans op hartaanvallen en beroertes. Anabole steroïden verslechteren de cholesterolhuishouding, en stimuleren zo – en nog op 1001 andere manieren - het dichtslibben de van de bloedvaten. Ook stimulerende middelen als cocaïne en amfetamines verhogen de kans op hartaanvallen en beroertes. Dat doen ze vooral door de bloedvaten stijver te maken.

Een hartinfarct of een beroerte ontstaat als de bloedtoevoer naar de hartspier of de hersenen wordt afgesloten. Meestal gebeurt dat doordat een bloedstolsel een dichtgeslibd bloedvat afsluit. Testosteron heeft nauwelijks invloed op de vorming van die bloedstolsels, rapporteerden Italiaanse wetenschappers in 2003 in Thrombosis Research, en cocaïne ook niet. Maar in combinatie kunnen coke en testosteron de vorming van bloedstolsels met een factor 7 tot 17 laten toenemen. Je kunt op je vingers natellen dat farmacologische bodybuilders die tijdens het uitgaan ook nog eens recreatieve drugs gebruiken zich aan aanzienlijke risico’s blootstellen.

Op zichzelf is de gevaarlijke wisselwerking tussen anabolen en drugs geen nieuwe bevinding. In het voormalige Oost-Duitsland, waar de overheid topsporters verplichtte om anabole steroïden te gebruiken, waren trainers en endocrinologen er al van op de hoogte. Volgens geheime documenten, die de West-Duitse biochemicus Werner Franke vlak na de val van de muur in handen wist te krijgen, hield de overheid nauwgezet bij welke sporters ziek werden. Uit dat onderzoek bleek bijvoorbeeld dat orale anabole middelen vooral de lever beschadigden van sporters die veel alcohol dronken (druggebruik kwam in Oost-Duitsland weinig voor).

Het lijkt er bovendien op dat anabolengebruikers makkelijker hun druggebruik laten ontsporen dan andere druggebruikers. Anabolen verminderen de psychologische effecten van veel middelen die inwerken op de hersenen of het zenuwstelsel kunnen verminderen. Een recreatieve drug als XTC ‘werkt’ bijvoorbeeld doordat die de concentratie van gelukkigmakende stoffen als dopamine en vooral serotonine in de hersenen laat toenemen. Maar bij mensen of proefdieren die anabole steroïden als nandrolone of oxymetholone hebben gekregen is die toename beduidend minder dan normaal. In de praktijk leidt dat er waarschijnlijk toe dat anabolengebruikers die ook recreatieve drugs gebruiken hun drugs sneller zullen overdoseren.

Polygebruik

Hoe fataal die gevolgen kunnen zijn, blijkt uit een Australisch onderzoek dat niet zo lang geleden verscheen in Journal of Forensic Sciences. De onderzoekers, die waren verbonden aan de University of New South Wales, verzamelden autopsieverslagen van alle anabolengebruikers die de afgelopen zestien jaar op jonge leeftijd in Sydney waren overleden.

De onderzoekers konden in totaal 24 verslagen opsporen. In 23 van die gevallen was er sprake van polygebruik. De overleden anabolengebruikers hadden naast hun anabolen vooral stimulerende drugs als coke gebruikt, maar ook slaap- en rustgevende middelen, opiaten, alcohol en een enkele keer ook antidepressiva. Eerlijkheidshalve moeten we daarbij opmerken dat niet alle anabolengebruikers waren overleden door beroertes of hartaanvallen. Eén op de drie autopsierapporten concludeerde dat de dood het gevolg was geweest van een misdrijf of zelfmoord. Maar goed, in alle andere gevallen was de dood wel degelijk het gevolg geweest van middelen. Vooral de combinatie van anabolen en stimulerende drugs als coke en XTC was dodelijk.

Het meest recente sterfgeval dat de Australiërs analyseerden dateerde alweer uit 2012. Geschrokken door deze studie analyseren criminologen in meerdere landen nu gegevens in databanken, om te zien of hun land de situatie net zo ernstig is. De uitkomsten van dat onderzoek zijn nog niet binnen. Maar dat ze niet mals zullen zijn, dat staat eigenlijk nu al vast…

Tekst: EigenKracht.nl