Respect, man! De voordelen van cleane training
Door Hans Wassink en Bart Coumans
Geachte Dopingautoriteit,
Ik train al een jaar of vijf clean. In die tijd ben ik aardig vooruit gegaan, maar nu is de groei er al weer een behoorlijke tijd uit. Dan ga je toch twijfelen, of je al niet tegen je natuurlijke grenzen bent aangelopen. Als je dan links en rechts wordt ingehaald door jongens die wat gebruiken, dan vraag je je wel eens af waar je het allemaal voor doet. Wat zijn de voordelen van clean trainen en kun je clean eigenlijk wel echt groot worden?
Alvast bedankt voor het beantwoorden van mijn vragen!
P.
Beste P.,
Het is een klassiek probleem waar je mee worstelt. Veel bodybuilders ervaren deze five year itch (twijfel van het gaat niet meer zo hard, wat nu?), dus dat is helemaal niet ongewoon. Eigenlijk is zo’n periode van bezinning heel gezond en je zou hem kunnen gebruiken om eens te inventariseren hoe je training en voeding er de afgelopen jaren hebben uitgezien. Grote kans dat er wat training, voeding, herstel en motivatie (de pijlers van een doordacht trainingsprogramma) nog heel wat te verbeteren valt. Dat is in ieder geval wat je ook bodybuilders van naam vaak hoort zeggen: ‘Ik deed maar wat die eerste jaren, want ik groeide toch wel.’ Maar dan komt aan die ‘luxe periode’ een eind en staat Hercules op de tweesprong, met aan de ene kant een driedubbelgespierde bonk die van geen grenzen aan de groei lijkt te (willen!) weten en aan de andere kant een knaap die maar geen knots wil worden. Een valse voorstelling van zaken, want gebruikers kennen wel degelijk grenzen aan de groei (om over de progressief oplopende bijwerkingen maar niet te zwijgen) en de cleane sporter kan wel degelijk ‘echt groot’ worden, al zal dat in de regel veel langer duren. Simpel gezegd, zou je het probleem van ‘wel of niet gebruiken’ als volgt kunnen formuleren: clean trainen heeft veel voordelen en bijna geen nadelen, en gebruiken heeft maar weinig voordelen en vooral nadelen. Die stelling zullen we hieronder proberen wat meer ‘body’ te geven.
Bouwen aan je lichaam
‘Gewichttraining is een van de meest veelzijdige sportactiviteiten waar je aan kunt beginnen: Of je nu sterker, gespierder, strakker of slanker wilt worden, of onderontwikkelde spiergroepen wilt opbouwen of blessures wegwerken, het kan allemaal door bewust met gewichten te trainen. Voor mij gaat kracht en gezondheid samen, en daarom ben ik al mijn hele leven met gewichten in de weer’, aldus worstelaar, sterke man en ex-topbodybuilder uit de jaren zestig, Bill Pearl, in zijn bekende boek Getting Stronger. IJzervreter Bill is inmiddels 75 jaar en durft het nog tegen iedere jonge vent op te nemen, of het nu om kniebuigen of bankdrukken gaat. Pearl vertegenwoordigt de old school in bodybuilding, waarin bodybuilding bouwen is aan een lichaam dat een leven lang meegaat.
Laten we nu ter contrast eens een andere ‘gewichttrainer’ opvoeren, Mister Freak Physique, Gregg Valentino, bekend van zijn absurde syntholgebruik. De man die lak heeft aan fraaie lijnen,
symmetrische proporties en gezondheid. Die het in feite noch om kracht, noch om gezondheid gaat, en van mening is dat bodybuilding alleen als freaksport nog bestaansrecht heeft. Even een quootje:
‘De mensen willen gewoon massa, massa en nog eens massa. Ze willen zich vergapen aan figuren die van een andere planeet lijken te zijn gekomen.’ Het resultaat is een ernstig verstoord
lichaamsbeeld, en verhoudingen die aan de reflectie van een lachspiegel doen denken. Hier zijn we wel heel erg verwijderd van het oorspronkelijke doel van bodybuilding: een sterk, gezond en goed
ogend lichaam ontwikkelen.
Uit onderzoek blijkt trouwens dat vrouwen lang niet zulke gespierde types aantrekkelijk vinden als mannen wel denken. De ‘ideale man’ zit weliswaar strak in de spieren, maar heeft geen
Schwarzeneggeriaanse proporties, laat staan de lachspiegelfysiek van Valentino. Kortom, voor de vrouwtjes hoef je het niet te doen!
Respect, man!
Een respectabele fysiek opbouwen waar de omgeving ‘U’ tegen zegt, wordt vaak genoemd als motief om aan bodybuilding te beginnen. Heel begrijpelijk, want respect
heeft alles te maken met de manier waarop mensen naar elkaar kijken, en betekent dan ook letterlijk zoveel als ‘omkijken naar’. Maar louter indruk willen maken en respect eisen – zoals in de
‘cultuur’ van gangstarappers – met een groot lijf is een heel negatieve invulling van het begrip respect. Met zo’n opvatting over respect is de stap naar gebruik van anabole steroïden snel
gezet.
Respect in positieve zin is eigenlijk meer iets dat je moet verdienen, wil het tenminste echt zijn in plaats van een geveinsde houding waarachter eigenlijk afkeuring schuil gaat. Respect verdien je
door dingen op eigen kracht te doen, een baan zoeken of een huis kopen, een sportprestatie neerzetten of clean de fysiek opbouwen die je altijd al had willen hebben. Hoe meer moeite, hoe meer
respect!
Identiteit, niet bij lijf alleen
Iedereen baseert zich in het leven voor de opbouw van zijn of haar identiteit op diverse rollen: waar je vandaan komt, je manier van in het leven staan, je opvoeding, je mogelijkheden en interesses, maar vooral ook je lijf. Als we de media moeten geloven (nooit klakkeloos doen!), lijkt dat lijf, die uiterlijkheid, steeds belangrijker te worden. Zo gezien heb je niet alleen een lijf, maar ben(!) je voornamelijk je lijf, en dat is natuurlijk geen goede ontwikkeling. Immers, een mens is zoveel meer dan zijn lijf. Je alleen bezighouden met de buitenkant zonder ook aan de ‘binnenkant’ (emotionele leven, inlevingsvermogen, sociale vaardigheden, geloofwaardigheid en algemene ontwikkeling) te werken is wel heel erg eenzijdig. En als dat ‘lijf’ dan ook nog eens is opgespoten met behulp van anabole steroïden en andere dopingmiddelen, is je identiteit eigenlijk helemaal gebaseerd op een wankele leugen. Dan ben je geestelijk noch lichamelijk erg gezond bezig. Beter is het om je identiteit op een bredere basis op te bouwen, volgens het oude Griekse principe: ‘Een gezonde geest in een gezond lichaam’.
Groot worden, clean blijven
Groot worden en clean blijven, het kan. We geven het toe, niet zo groot als Ronnie Coleman of Jay Cutler, maar wel een stuk gezonder. Want dat is het wrange, de giganten die je op het podium ziet staan maken gebruik van een ware waslijst aan anabole steroïden, groeihormoon, schildklierversnellers, diuretica en zelfs insuline, om hun fysiek op te bouwen. En hoe zou je iemand willen noemen die stijf staat van de medicijnen? Toch niet gezond, dachten wij. Maar er zit nog een andere kant aan het gebruik van al deze middelen: de ontkenning van je eigen groeipotentieel. Je komt op die manier natuurlijk nooit te weten wat je op eigen kracht had kunnen bereiken, hoe ver je de eigen natuurlijke grenzen had kunnen verleggen. De meeste gebruikers voelen dat ook wel aan, want niets vinden ze vervelender dan dat er getwijfeld wordt aan hun eigen vermogen… Geconfronteerd met de hamvraag: ‘Gebruik je anabole steroïden’ wringen ze zich vaak in allerlei bochten om het positieve beeld van ‘gewoon een kwestie van goed eten en keihard trainen!’ dat ze willen uitstralen overeind te houden, maar wat ze echt op de lever hebben houden ze liever voor zich.
Zou je onderzoek doen naar de theoretische kennis van training en voeding onder bodybuilders, dan je zou wel eens raar op je neus kunnen kijken. De meeste bodybuilders weten van deze onderwerpen
zwaar onvoldoende. Piramidetraining, periodiseren, letten op herstel en waken voor overtraining, het zijn allemaal belangrijke zaken die ‘verwaarloosbaar’ worden voor de gebruiker, die immers op
heel andere zaken vertrouwt dan eigen kracht.
Wie serieus en clean een goed gespierde fysiek wil ontwikkelen, kan niet snel genoeg beginnen met het vergaren van kennis en het opdoen van ervaring. Om wegwijs te worden in de die overload aan
‘informatie’ (we zetten het woord hier tussen haakjes, omdat de bulk ervan commerciële doeleinden heeft en/of regelrecht onbetrouwbaar is) moet je zo snel mogelijk zoeken naar betrouwbare
informatiebronnen (www.eigenkracht.nl bijvoorbeeld) over training, voeding en voedingssupplementen. Om daarna die informatie ook daadwerkelijk en
systematisch toe te passen, want clean groot worden is zeker niet iets voor mietjes.
Get a life!
William Shatner, de acteur die Kapitein James T. Kirk, gezagvoerder van de USS Enterprise, speelde in de oorspronkelijke serie Star Trek, stond midden jaren zeventig voor de zoveelste keer voor een
afgeladen zaal vol ‘Trekkies’ die waren uitgedost als Vulcans, Klingons en Romulanen en hem toespraken of ie echt James Tiberius Kirk was die ‘outer space’ woonde en werkte. Het werd hem ineens te
veel, en hij beet de zaal het beroemd geworden ‘Get a life!’ toe, wat zoveel betekent als ‘Weet je echt niks anders te doen met je leven?’. Over die fanverdwazing zou hij later een gelijknamig boek
schrijven. Het werd hem niet in dank afgenomen.
Toch maakte Shatner een heel belangrijke opmerking, waarmee hij het verschil tussen je laten inspireren en domweg imiteren duidelijk wilde maken. Ook bodybuilding en fitness kent zijn ‘Trekkies’,
ook wel ‘Gymrats’ genoemd. Ze volgen de trainingsschema’s van de kampioenen met een bijna religieus fanatisme en van elk nieuw supplement – hoe nutteloos ook – worden gelijk drie potten gekocht.
Kortom, ze imiteren hun idolen waar ze kunnen en vergeten daarmee dat ieder mens uniek is en beter zijn/haar eigen programma en ontwikkeling kan volgen. In plaats van imiteren kun je je dan ook
beter laten inspireren door je voorbeelden in het besef dat je ook zelf iemand bent, met eigen mogelijkheden en beperkingen. Op eigen kracht, zeg maar.
Tot slot: een bijsluiter waar je U tegen zegt
Aan het gebruik van anabole steroïden, groeihormoon, schildklierversnellers, insuline en diuretica hangt een bijsluiter waar je U tegen zegt. Acné, kaal worden, gynaecomastie, verkleinde testikels,
hoge bloeddruk, leverstoornissen, hartafwijkingen, kanker, psychische stoornissen als depressie en paranoia behoren allemaal tot de ongewenste mogelijkheden. Nu kun je natuurlijk denken, dat zal me
toch niet allemaal de eerste kuur overkomen? Maar risico op het een of ander loop je wel degelijk vanaf het allereerste moment. Bedenk daarbij dat uit studies en steekproeven is gebleken, dat 50
tot 60 % van de anabolen en andere middelen op de zwarte markt vervalst is, dan begint het risico een stuk minder denkbeeldig te worden: Je bevindt je in een situatie waarin de bijsluiter niet eens
wat zegt over wat er in die ampul of dat potje zit. Je weet dus niet wat je in handen hebt!
Het is een feit dat veel ex-gebruikers schrijnende verhalen zouden kunnen vertellen over hun ervaringen. Vaak houden ze die beschamende verhalen liever voor zich. Verhalen over ernstige
bijwerkingen, verbroken relaties, ontslag en verslaving, van gebruiken in het geniep omdat ouders of vriendin het niet mogen weten. Over geldproblemen om oplopende kuren te kunnen bekostigen.
Kortom, geen verhalen om trots op te zijn. De bijwerkingen van gebruik wegen dan ook in de verste verten niet op tegen de voordelen van clean trainen!