Beestachtige steroïden

Door Remco Tevreden en Rens van Kleij

Geachte NeCeDo,

Ik ben een vrouw van 23 jaar en doe nu 3 jaar fitness waarvan 2 jaar intensief. Afgelopen september heb ik een "kuurtje" gedaan. Waarvan Drive®, een flesje van 10 ml. Daarnaast heb ik Deca-Durabolin® gebruikt. Het was een 6 weekse kuur waarvan 1ml Drive® en 1 flesje Deca-Durabolin® per spuit. De eerste 4 weken zette ik 2 spuiten per week en de laatste 2 weken als afbouw 1 spuit per week.

Het hielp goed, ik kreeg een scherp gespierd figuur, maar wel erg veel haaruitval en een hesere stem. Ook kon ik tussen de kuur door een maand niet trainen vanwege een maagontsteking. Nu heb ik de maanden erna totaal geen menstruatie gehad en ben ik uiteindelijk maar liefst 10 kilo aangekomen! En niet aan spiermassa kan ik je wel vertellen Mijn onderrug en buik zijn erg dik. Nu train ik me wild, eet al twee maanden strak en zijn er geen junkdagen meer bij voor mij. Ik eet droog voedsel verdeeld over 6 kleine maaltijden per dag.

Iedere dag doe ik 30 minuten cardio en ik ben maar 1,5 kilo afgevallen. Dat mooie scherpe lijf is nu omhult door een dikke laag vet met onderkin. Ik kan mijn eigen kleren niet meer aan! Ik wil voor de zomer droog zijn maar ik durf geen plaspillen te nemen. Ionamin® heb ik geprobeerd maar daar kreeg ik na 3 dagen de Spaanse zenuwen van. Het is zo frustrerend als je er zoveel voor doet en niets helpt, ik voel me echt een gespierde vetzak. Hoe word ik weer droog?

Groetjes van H.

Beste H.,

Je vraag is niet zomaar te beantwoorden. Het feit dat je slachtoffer bent geworden van een zware kuur lijkt te komen doordat je verkeerd, of nog erger, helemaal niet geïnformeerd bent. Dit gebeurt helaas vaak in de krachtsport, waardoor tijdens of na een kuur de meest extreme verschijnselen kunnen ontstaan.
De mate van schadelijkheid bij steroïdengebruik is afhankelijk van een aantal factoren. Op de eerste plaats is de lichaamsgevoeligheid bij ieder persoon anders. Zo blijkt dat jouw lichaam een hevige reactie heeft gegeven op de kuur, terwijl bijvoorbeeld een vriendin van je bij eenzelfde kuur veel minder zou kunnen merken. Op de tweede plaats is de samenstelling van de (illegaal) verhandelde steroïden steeds minder betrouwbaar. Als je het steroïd op de zwarte markt (via een dealer) koopt dan loop je grote kans dat je een nepperd te pakken hebt of in het ergste geval dat er hele andere stoffen inzitten. Bij Deca-Durabolin® blijkt dit vaak het geval te zijn. Daarnaast is ook de dosis en de hoeveelheid van verschillende middelen (natuurlijk) van grote invloed. Des te meer je gebruikt des te schadelijker. En als laatste is het een feit dat vrouwen erg gevoelig zijn voor anabole steroïden. De steroïden zijn immers afgeleid van het mannelijk (!) geslachtshormoon testosteron.

De kuur die je noemt is zeker niet de minste. Deca-Durabolin® is een veelgebruikt steroïd (ook door vrouwen) gezien het milde karakter. Drive® daarentegen is een middel dat is over komen waaien uit Australië, een middel van een totaal andere orde, namelijk letterlijk en figuurlijk een 'paardenmiddel'. Maar voordat we verder gaan over dierlijke preparaten, eerst nog even een korte opsomming van de steroïden gebruikt voor menselijke doeleinden.

Een aantal artikelen geleden hebben we het gehad over vier verschillende groepen waarin je, op basis van overeenkomstige kenmerken, steroïden kan indelen.
De groep 19-NOR varianten wordt gekarakteriseerd door haar milde werking. Ondanks die milde werking zal gebruik van middelen uit deze groep (zoals Deca-Durabolin® en Anadur®) nadelige effecten kunnen hebben op het hormonale stelsel. De aanmaak van het hormoon testosteron in de teelballen wordt onderdrukt, waarna het herstel hiervan enige tijd kan duren. De 19-NOR varianten stimuleren ook een verharding onder de tepels (gynaecomastie). Een chirurgische ingreep is hiervoor de enige oplossing.
De zware Testosteron Esters geven onder andere een toename van de vrouwelijke hormonen en dus veel vocht en vet in het lichaam. Er zijn langwerkende (testosteron enanthaat en cypionaat) en kortwerkende esters (testosteron propionaat). Een groot aantal middelen (denk aan Sustanon® en Testoviron Depot ®) zijn mengvorm aangezien ze samengesteld zijn uit meerdere esters. Gebruikers gaan onder andere vet en vocht vasthouden, krijgen last van gynaecomastie en krijgen een verhoogde bloeddruk.
Steroïden in tabletvorm behoren tot de groep van C17 varianten. Of je nou Stromba®, Winstrol® of Dianabol® slikt, de lever krijgt het zwaar te verduren. Gebruik van milkthistle mag de lever dan enigszins beschermen, helemaal lukt dat niet.
Zeker voor vrouwen zijn middelen uit de 5 alfa DHT (dihydrotestosteron) groep af te raden. De mannelijke (androgene) component van de steroïden komt bij deze middelen sterk naar buiten. Een zware stem, toename van de lichaamsbeharing op armen, kaken (baardgroei), rug en zelfs onderbuik, wordt vaak geconstateerd. In meer extreme gevallen moet zelfs rekening worden gehouden met het groeien van de clitoris en een vermannelijking van het gezicht. Daarnaast zijn ook voor de mannen de nodige gevolgen aangetoond. Acne, een vergrote prostaat en haaruitval zijn bijwerkingen waar gebruikers van bijvoorbeeld Primobolan en Anavar® rekening mee moeten houden.

Naast deze vier groepen willen we er een vijfde aan toevoegen: 'de dierlijke anabole steroïden.' Dit zijn (genees)middelen die speciaal voor dieren als paarden, kalveren en honden zijn gemaakt en dus zeker niet zomaar op mensen toegepast dienen te worden. In de dierengeneeskunde kun je de dieren globaal in twee groepen verdelen: de gezelschapsdieren (honden, katten etc. ) en de 'te consumeren dieren' (rundvee). Sinds 1996 is het in Europa wettelijk geregeld dat er géén preparaten worden geregistreerd als dierengeneesmiddel, als het middel wordt gebruikt voor 'mestdoeleinden'. Bij het vetmesten van slachtdieren worden er volgens de Algemene Inspectie Dienst (gelukkig) geen hormoonpreparaten gebruikt. De dierlijke steroïden worden in Nederland dus het meest gebruikt voor de gezelschapsdieren, als deze bijvoorbeeld door ziekte of ouderdom een pijnlijk leven leiden.
Er zijn maar weinig sporters die bewust voor een middel uit deze groep kiezen en dus de bijkomende gezondheidsrisico's wensen. Het merendeel van de gebruikers van de dierlijke hormoonpreparaten blijken niet te weten dat bijvoorbeeld Ganabol®, Drive ® en Boldone® uit de dierenwereld zijn komen "overwaaien". Ze gaan het vervolgens gebruiken als zijnde een ongevaarlijk middel.

Ganabol®, Equipose®, Drive® …

Het farmaceutisch bedrijf Ciba (Zwitserland) produceerde Equipoise® in 1949 voor de dierengeneeskunde ter behandeling van koeien, kalveren, paarden en honden. Het is een steroïd op oliebasis en wordt tegenwoordig onder diverse merknamen (afhankelijk van het land van oorsprong) verkocht (zie tabel). Het medicijn wordt bij zieke dieren toegediend voor een gewichtstoename, een verbeterde eetlust en de bestrijding van bloedziektes. Dit gebeurt echter altijd onder toezicht van een specialist. De steroïden worden ook misbruikt bij paarden die wedstrijden lopen om na een race (zware inspanning) weer bij te komen. Dit laatste valt dus te definiëren als dopinggebruik!

Merknaam Land

Boldone ®                        Frankrijk
Drive ®                             Australië
Equipoise ®                      Mexico
Ultragan ®                        Mexico
Ganabol ®                        Colombia, Panama, Guatemala
Pace ®                              Australië
Sybolin ®                          Australië
Vebonol ®                         Duitsland, Zwitserland, Australië

Het blijkt dat de werkzame stof in hiervoor genoemde middelen, boldenone undecylenate, ook in de krachtsport voorkomt. Andere (zware) preparaten die specifiek voor dieren worden/ werden gebruikt zijn Spectriol®, Hexabolan, Laurabolin, Parabolan.Veel gebruikers van de veterinaire preparaten maken echter de denkfout dat de effecten op de mens dezelfde zal zijn als op het dier. Het probleem om deze effecten klakkeloos te vertalen naar mensen ligt onder andere in het volgende:

Verschil in type inspanning

De inspanning die bijvoorbeeld koeien en paarden dienen te leveren zijn totaal anders dan een work out in het fitnesscentrum. Zo leveren de dieren vaak een veel langer durende inspanning en is deze constant (lopen, lopen en nog eens lopen). Bij sporters in het fitnesscentra zal een training niet langer duren dan 2 uur en worden verschillende spiergroepen apart getraind. Daarnaast wordt de inspanning ook vaak steeds zwaarder (afhankelijk van de trainingsmethode natuurlijk). Je kan dus niet zomaar aannemen dat het effect van steroïden op een koe die de hele dag in de wei loopt, hetzelfde zal zijn als bij een sporter die aan krachttraining doet.

Verschil in lichaamsgrootte

De grootte van paarden en koeien wordt nog wel eens vergeten als sporters hun eigen kuur opstellen. De dosis die op de bijsluiter of het doosje staat is voor een beest, dat in vergelijking tot de mens vele malen groter en sterker is. Paarden en koeien zijn dus beter bestand tegen invloeden van buiten. Ga maar eens in de herfst een dag in de wei staan, en binnen de kortste tijd sta je te beven en te trillen.
De beesten kunnen ook veel beter tegen hoge doses hormoonpreparaten. Toch denken sporters hetzelfde supersterke gestel te hebben, en nemen dezelfde of soms zelfs een nog hogere dosis dan de dieren. Het is dan niet meer dan logisch dat er schadelijke effecten zullen gaan optreden.

Verschil in leeftijd

De reguliere anabole steroïden zijn naast enkele snel optredende bijwerkingen (bijvoorbeeld de puisten en de agressiviteit,) berucht door de bijwerkingen op de langere termijn. Het is met name de verslechtering van de cholesterolhuishouding, die een aanslag is op het hart- en vaatstelsel, die steroïden de bijnaam sluipmoordenaars heeft meegegeven. Daarnaast kan worden gedacht aan onvruchtbaarheid, permanent vergrote prostaat en/of lever en een levenslange afhankelijkheid van testosteron aangezien het lichaam het hormoon zelf niet meer aanmaakt. Bij de resultaten van de onderzoeken naar de effecten van steroïden bij dieren zul je deze lange termijn effecten niet tegenkomen. Dit komt omdat dieren een veel kortere levensduur hebben dan mensen. Of en in hoeverre het gebruik van dierlijke steroïden bij mensen schadelijke effecten op de lange termijn zal opleveren, valt hierdoor met geen mogelijkheid te zeggen.

Ook vrouwen gebruiken deze middelen. Symptomen van virilisatie (vermannelijking) zoals een blijvende lage stem, een toegenomen seksdrift en in sommige gevallen zware haargroei op het gezicht en benen treden dan toch snel op. Tijdens de eerste paar dagen van gebruik wordt er zowel bij mannen als vrouwen vaak melding gedaan van verschijnselen van griep. Logisch, want je lichaam weet niet wat er gebeurt. Een opsomming van andere bijwerkingen zijn:

Acne, vooral op de rug en de schouders
Kans op een extreme verandering in gedrag (agressie of paranoia)
Symptomen die lijken op griep. Deze verdwijnen weer als het gebruik gestopt wordt.
Een hoge androgene (vermannelijkende) werking
Een te hoge spierspanning wat blessures in de hand werkt

Beste H,

Het blijkt dat, naar aanleiding van de bij jouw opgetreden bijwerkingen, de combinatie van de verschillende middelen voor jouw erg slecht is uitgepakt. Omdat je de middelen door elkaar hebt gebruikt, is het ook niet makkelijk te zeggen aan welk middel het ligt. Maar dat Drive® er mee te maken heeft gehad is wel duidelijk. Je lichaam is op dit moment drastisch van slag en reageert ook zo. Laat je lichaam op een natuurlijk manier, zonder middelen (en plaspillen) tot rust komen, ook als dit 4 maanden duurt. Heb geduld en ga je lichaam niet helemaal kapot trainen. We raden je aan om naar de huisarts te gaan voor een medische check-up. Vertel gewoon wat de situatie is, hij/ zij heeft beroepsgeheim, dus alles blijft vertrouwelijk. En last but not least, ga geen steroïden meer gebruiken, want je kan ervan op aan dat de bijwerkingen weer terugkomen. Dit geldt óók voor het gebruik van Pro-hormonen (DHEA en Androsteendion).

NeCeDo