Glandula prostata anabolica.
Oftewel………wat doen anabolen met je prostaat?
Door Bart Coumans en Rens van Kleij
Beste NeCeDo,
Ik doe al een jaar of acht aan bodybuilding. Een paar keer per jaar pak ik een kuurtje om toch extra winst te boeken. Omdat ik de resultaten tegen vond vallen ben ik meer en ook meer combinaties gaan gebruiken. Momenteel gebruik ik Winstrol, Primobolan en Deca-durabolin. Tot mijn schrik trof ik bloed aan in mijn urine. Ik schrok me rot! Kan dit van de prostaat komen? Ik heb wel eens gehoord dat anabolen behoorlijk wat invloed kunnen hebben op de prostaat. Omdat ik al enkele jaren gebruik maak ik me toch ongerust. Kan dit trouwens wijzen op prostaatkanker? Ik heb de afgelopen jaren af en toe een kuur gebruikt, maar het is wel de eerste keer dat ik zo'n zware kuur gebruik. Kan het daaraan liggen?
Ik hoop op een spoedig antwoord!
Groet,
A.
Beste A.,
Vragen over de effecten van anabolica op de prostaat - zoals jij die nu stelt - krijgen we niet heel vaak binnen, maar toch met enige regelmaat. We kunnen ons voorstellen dat het je ongerust maakt. Bij de prostaat moeten de meeste denken aan een oude mannenkwaal. Oftewel dat is een ver van mijn bedshow. Maar ja, moeite met plassen en zelfs bloed in de urine zetten je toch wel aan het denken. Wat zijn de effecten van anabolen op de prostaat? Geldt dat voor alle soorten anabolen? Wanneer treden deze klachten op? Zijn de klachten omkeerbaar? Kan het wijzen op prostaatkanker? Voordat we die vragen beantwoorden zullen we eerst ingaan op de functie van de prostaat.
De prostaat
De prostaat (ook wel de voorstanderklier genaamd) is een orgaantje dat zich in de onderbuik bevindt tegen het schaambeen aan. Het ligt met de achterzijde tegen het onderste deel (rectum) van de dikke darm aan. De prostaat kun je bij rectaal toucheren door de darmwand heen voelen. In medische termen klinkt dat netjes maar het is inderdaad dat onderzoek waarbij de dokter de bilspier aan de binnenkant betast. Artsen onderzoeken de prostaat onder andere op deze manier. De blaas ligt net boven/voor de prostaat. De prostaat hoort bij het mannelijke voortplantingsstelsel. Vrouwen hebben dus geen prostaat. De urinebuis, die vanaf de blaas loopt, gaat door de prostaat heen. Ook de beide zaadleiders lopen vanaf de zaadballen door de prostaat heen. Qua vorm en grootte lijkt de prostaat op een kastanje. De prostaat is binnenin opgebouwd uit tientallen lobjes waarin zich klierweefsel bevindt. Het kapsel (buitenkant) bestaat uit bindweefsel, is goed doorbloed en heeft vele zogenaamde gladde spiercellen. Het klierweefsel aan de binnenkant van de prostaat maakt het zwak zure prostaatvocht (bestaande uit citroenzuur en fosfatase) dat bij een zaadlozing naar de pisbuis wordt afgevoerd. Het prostaatvocht zorgt voor het transport van het zaad bij de zaadlozing.
Prostaat groeit door androgenen
De prostaat is zeer gevoelig voor androgenen. Als jongens in de puberteit komen en hun typische mannelijke eigenschappen krijgen door de forse toename van testosteron dan groeit ook de prostaat. Op latere leeftijd blijkt bij nogal wat mannen de prostaat klachten te geven. Het plassen gaat moeilijk en dat wordt veroorzaakt door een vergrote prostaat die de plasbuis afknelt. De prostaat zit in feite als een kraan om de plasbuis heen. Een kraan die onder invloed van androgenen verder dicht wordt gedraaid. Mensen die van nature een wat hoger testosterongehalte hebben zouden op latere leeftijd eerder prostaatklachten kunnen krijgen en zelfs eerder prostaatkanker.
De invloed van AAS op de prostaat
Onder invloed van androgene anabole steroïden groeit de prostaat, want deze is daar zoals gezegd zeer gevoelig voor. Nog gevoeliger dan je
spieren. Dit kan soms wel eens leiden tot een verdubbeling van het volume van de prostaat. Het zijn vooral de sterk androgene steroïden die voor een sterke groei van de prostaat zorgen. Er staat
niet voor niks op de bijsluiter van Primobolan Depot ® dat het mannen wordt aanbevolen regelmatig de prostaat te laten onderzoeken. Het is een bijwerking waardoor de groep van 5 alfa DHT middelen
wordt gekenmerkt. Naast Primobolan ® behoren bijvoorbeeld ook Masteron ® en Anavar ® tot deze groep. Tegelijkertijd is hiermee niet gezegd dat anabolen uit andere groepen deze bijwerking niet
zouden hebben. Alle anabolen hebben immers een anabole én een androgene component.
Aangezien de prostaat rondom de plasbuis ligt wordt die met het groeien van de prostaat steeds meer afgekneld. Dit heeft als gevolg dat je moeilijker kunt plassen of dat het helemaal niet meer
mogelijk is. Vaak begint het met het gevoel dat je nog moet plassen terwijl er niets meer uitkomt, omdat je je gehele blaas niet meer kunt legen. Dit stadium wordt vervolgens opgevolgd door
pijnlijk plassen en in sommige gevallen kan dit tot leiden tot bloed in de urine. Soms is het niet goed mogelijk om de gehele blaas te legen en moet je vaker naar het toilet. Frequent nachtelijk
plassen komt wel eens voor! In extreme gevallen kan de urinebuis compleet afgekneld worden waardoor er een katheter (een dunne plastic buis) ingebracht moet worden om überhaupt nog te kunnen
plassen. Je kunt je voorstellen dat dit niet de meest fijne behandeling is.
Testosteron is echter nodig om de grootte van de prostaatklier in stand te houden. Dus wanneer gestopt wordt met de kuur en de eigen testosteronproductie nog niet op gang is gekomen zal de prostaat
weer krimpen. Bij lichtere middelen gebeurt dat binnen enkele weken. Bij zwaardere middelen duurt dat echter veel langer.
Prostaatkanker
Na longkanker is prostaatkanker bij mannen de meest voorkomende soort kanker. Naar schatting wordt het jaarlijks in Nederland bij 6.500 mannen geconstateerd.
Voor het zestigste levensjaar komt het nog weinig voor. Het blijkt dat 50% van de patiënten met prostaatkanker ouder is dan 75 jaar. Kortom, het lijkt een oude mannetjeskwaal.
Over de exacte oorzaak van prostaatkanker is weinig bekend. Erfelijke factoren spelen een rol. Indien je vader of broer(s) het hebben dan is er meer risico. Pijn en een branderig gevoel bij het
plassen of bloed in de urine kunnen na nader onderzoek prostaatkanker aan het licht brengen. Behandeling van prostaatkanker is onder meer gericht op het terugdringen van de aanmaak van testosteron.
Zoiets is te vergelijken met een chemische castratie. Als dat niet helpt dan wordt de prostaat middels een operatie verwijderd.
Link met AAS-gebruik
In onderzoek bij ratten is aangetoond dat anabolen binnen enkele maanden kunnen leiden tot prostaatkanker. Voor de mens is feitelijk nooit hard wetenschappelijk aangetoond dat ditzelfde ook gebeurt. Echter, prostaatkanker wordt behandeld door vermindering of blokkering van androgenen. De ziektetoestand verergert indien testosteron wordt toegediend. Het blijkt dus dat er een verband bestaat tussen prostaatkanker en hoge vrije testosteronspiegels. Uit onderzoeken waarbij men zocht naar de mannenpil door anabolen te gebruiken zijn tot dusver geen bewijzen gevonden voor een toegenomen kans op prostaatkanker.
Er zijn echter wel gevallen bekend van prostaatkanker bij relatief jonge bodybuilders. Beginnende kankergezwellen groeien versneld bij anabolengebruik. Als prostaatkanker in de familie voorkomt dan loop je een extra verhoogd risico. Doordat anabolen ook een negatieve invloed kunnen hebben op het immuunsysteem én op de weerstand tegen ziekten zou dit dubbel nadelig kunnen uitpakken.
Bloed in de urine komt nogal eens voor bij anabolengebruik. Dit zal in het merendeel van de gevallen wijzen op een afknelling van de plasbuis vanwege een vergrote prostaat. Wat de effecten op langere termijn zullen zijn is niet duidelijk. Daar is geen onderzoek over. De effecten (op lange termijn) van anabolica op de prostaat zouden wel eens onderschat kunnen worden. Naarmate je vaker, hogere doseringen en meer combinaties gebruikt zal het risico toenemen. Het is niet mogelijk om goed te voorspellen bij welke personen bepaalde bijwerkingen zullen optreden. De onderlinge verschillen tussen mensen in respons op AAS zijn daarvoor te groot.