Efedrine. Een natuurlijke stof is niet altijd veilig

Door Remco Tevreden en Rens van Kleij

Beste NeCeDo,

Ik heb een aantal vragen rondom 'verboden' middelen. Om droog te trainen heb ik eerst een tijdje fentermine genomen, maar aangezien ik me daarbij toch te onrustig (ik kon bijvoorbeeld niet slapen) voelde ben ik er maar weer mee gestopt. Nu ben ik een ander middel tegenkomen waarvan de werkzame stof efedrine is. Het grote voordeel daarvan lijkt me dat het aan de ene kant een natuurlijke stof is en dat het veilig gebruikt kan worden. Ik heb het al een keer gebruikt, maar heb laatst toch nog negatieve verhalen erover gelezen. Kan ik het nou wel of niet gebruiken?

Bij voorbaat dank.

Beste R,

Dat droog worden een belangrijk onderdeel van de bodybuilding is, staat natuurlijk buiten kijf. Een wasbord kun je op verschillende manieren bereiken. In de praktijk komen naast cardiotraining ook diverse afslankproducten als hulpmiddel om de hoek kijken. Fentermine behoort tot de amfetaminen en is een stof met de nodige risico's voor de gezondheid. Je geeft zelf al aan dat je de nachtrust niet meer had en jezelf niet meer was. Nu heb je gekozen voor de natuurlijke stof efedrine (of ephedrine). Je moet je echter niet laten misleiden door termen als 'natuurlijk' of 'plantaardig'. Testosteron, groeihormoon en de cocaplant zijn allen ook 'natuurlijk', maar dat betekent niet dat ze geen schadelijke effecten op het lichaam kunnen hebben. Naast het feit dat efedrine op de dopinglijst staat zijn er ook nog wat andere kanttekeningen bij te plaatsen.

Wat is ephedra?

In de Chinese cultuur wordt de plant Ephedra sinica alweer meer dan 500 jaar gebruikt tegen onder andere astma en hooikoorts aangezien het zorgt voor een verruiming van de luchtwegen. Vandaag de dag wordt efedrine in onze westerse wereld als medicijn gebruikt, maar ook om af te vallen. Andere efedrine-achtige stoffen zijn de alkaloïden (verbindingen) pseudo-efedrine (Ma Huang) , nor-efedrine, nor-pseudo-efedrine, methylefedrine en methylpseudo-efedrine. Deze hebben allen eenzelfde werking als efedrine aangezien ze van efedrine afgeleid zijn.

De werking van efedrine verdelen we voor het gemak in een 'positieve' en een 'negatieve' werking. Met de positieve werking bedoelen we het doel waarvoor efedrine wordt gebruikt. Dat kan een medische doel zijn, het willen hebben van meer energie voor de training of het extra verliezen van vet. De negatieve werking beslaat natuurlijk de bijwerkingen en schadelijke effecten. De werking van efedrine is te vergelijken met adrenaline (het hormoon dat vrijkomt als je bijvoorbeeld een parachutesprong maakt) en bij overgedoseerd gebruik zelfs met amfetaminen (zoals XTC en speed).

'Positief'

Efedrine heeft grote invloed op het centrale zenuwstelsel, waardoor sommige lichaamsprocessen anders gaan werken. Zo zal de hartslag (en dus de bloeddruk) stijgen waardoor de kachel van het lichaam ook hoger wordt gezet. Hierdoor ga je meer calorieën verbranden zodat je in relatief korte tijd minder kilo's zult gaan wegen. Hiernaast zal je ook minder zin in eten krijgen wat dus zorgt voor nog minder kilo's vet op de heupen. Toch zul je je vol energie wanen waardoor je in het begin als een speer kan trainen, en doordat je ook niet snel moe wordt (althans, dat denk je) kun je ook nog langer doortrainen. Belangrijk is echter te weten dat het evenwicht in het lichaam verstoord is en dat zal niet ongemerkt voorbij gaan.

'Negatief'

Na verloop van tijd krijg je te maken met beverigheid, angstgevoelens en slapeloosheid. Je voelt je gewoon 'speedy' en gaat maar door en door … Bovendien zul je ook een aanhoudend gevoel van dorst hebben aangezien je door overmatig zweten teveel vocht gaat verliezen. Hartkloppingen, hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid zijn allemaal verschijnselen die duiden op overmatig gebruik.

'Natuurlijke supplementen'

In de winkelschappen kom je vaak supplementen tegen die niet alleen efedrine maar ook cafeïne (soms aangeduid als guarana) of nog erger ook nog aspirine bevatten; de zogenaamde CEA-cocktails. Deze combinatie brengt nog meer risico's voor de gezondheid met zich mee. Niet alleen zul je de effecten van efedrine sneller en zwaarder voelen, maar je hart zal op een turbo niveau gaan kloppen.

In Amerika is er in de periode 1997-1999 melding gemaakt van een aantal (140) medische complicaties waarvan er sterke vermoedens zijn dat deze komen door het gebruik van efedrinehoudende supplementen. Er waren voornamelijk klachten met het hart- en vaatstelsel; dan kun je denken aan een verhoogde bloeddruk en een sneller kloppend hart. Daarnaast kwam ook trillerigheid en beverigheid voor. Er waren zelfs 10 gevallen die de dood tot gevolg hadden en 13 personen hebben aan het overgedoseerd gebruik van efedrine een permanente handicap overgehouden.

Zo nam een gezonde vrouw (35) drie keer per dag een capsule (15 mg efedrine en 40 mg cafeïne) om naast haar aerobic training wat meer af te vallen. Na één week viel ze al flauw tijdens haar work-out waarbij omstanders zagen dat haar armen en benen continu aan het trillen waren.
Een 22-jarige bodybuilder gebruikte naast medicijnen voor astma, ook nog een drankje met 20 mg efedrine en 100 mg cafeïne. Dit dronk hij 3 keer per dag, waarna hij tijdens zijn training een hartaanval kreeg. Het resultaat was dat hij een week lang in coma heeft gelegen en na bijna drie maanden onder behandeling te zijn geweest heeft hij er uiteindelijk blijvende schade aan overgehouden.
Een sterfgeval trad op bij een 38-jarige man die een jaar lang elke dag 2 capsules van elk 10 mg efedrine en 100 mg cafeïne tot zich nam. Na zijn dagelijkse ronde joggen viel hij tijdens een gesprek neer, waarna het opgeroepen ambulancepersoneel helemaal niks meer voor hem kon doen.

Nou zijn dit natuurlijk voorbeelden die niet elke dag zullen voorkomen. Wellicht waren er ook nog andere oorzaken die hierbij een rol speelden. Maar voor de Amerikanen was het reden om nogmaals groot alarm te slaan. In 1997 heeft de Food and Drug Administration (FDA), op basis van meer dan 800 klachten tussen 1993-1997 geadviseerd om per keer niet meer dan 8 mg efedrine tot je te nemen (met een minimale tussenpauze van 6 uur) en per dag niet meer dan 24 mg. Daarnaast zou je efedrine niet langer dan een week moeten gebruiken.
Het is dus oppassen geblazen met de fatburners, stackers en andersoortige middelen. Let goed op de samenstelling ,eventuele toevoegingen van cafeïne of aspirine en hou de richtlijn van 8 mg in de gaten. Dit geldt niet alleen voor de afslankmiddelen maar ook voor de zogenaamde partydrugs. De smartshops liggen vol met tabletjes en drankjes die natuurlijk XTC moeten voorstellen. Onderzoek in Nederland heeft uitgewezen dat de hoeveelheid efedrine in de partydrugs èn afvalmiddelen ver over de grens van 8 mg gaan met uitschieters tot 75 mg.

Nou blijkt dat de richtlijn van de FDA niet volledig wetenschappelijk onderbouwd is. Vandaar dat er verschillende organisaties zoals de Ephedra Education Council en de Government Accounting Office de nodige bezwaren hebben aangetekend bij de grens van 8 mg en bij de maximale termijn van een week. Wij verleggen het accent van die grens echter liever naar het doel: vet kwijtraken.

Droogtrainen

Sla bij het droogtrainen eens een ander weg in. Bekijk niet alleen je training maar ook je voedingspatroon en je levensstijl eens kritisch. Ben je echt al optimaal bezig, of kun je door wijzigingen in een aantal aspecten nog wel betere resultaten behalen? Als je bijvoorbeeld nog steeds maximaal ligt te 'banken' dan ben je zeker niet bezig met droogtrainen. En je weet vast ook wel dat een zogenaamd crash-dieet ook niets meer doet, dan je lichaam totaal uitputten. Je moet niet alleen streng voor jezelf zijn, maar ook rechtvaardig in het stellen van eisen. Hoe vaak kijk je per dag in de spiegel of in de winkelruiten om eens naar dat lichaam, die kont of die biceps te kijken? Als je de eisen aan jezelf wat bijstelt zal je minder snel geneigd zijn tot het grijpen naar bijvoorbeeld efedrine. Een goed begin is bijvoorbeeld het meten van je eigen lichaamssamenstelling. Het vetpercentage en de weegschaal zijn natuurlijk de meest bekende manieren, maar de taille-heupomtrek of de Body Mass Index (BMI) zijn betere manieren om een duidelijk beeld van je eigen lichaam te vormen. Stel realistische doelen, ook als dat inhoudt dat je sneller tevreden moet zijn met je uiterlijk. Hou ook in ieder geval plezier in het sporten en laat die vele wonderdiëten of middeltjes maar links liggen en zoek informatie over afvallen, sportvoeding en specifieke trainingsmethoden om vetmassa te verliezen. Voor gezond afvallen kan het boekje 'Slim Fit, gezond slank zonder dieet' een goed hulpmiddel zijn.